Pomnik Księcia Władysława
49/09
Pomnik założyciela miasta, wykonany z piaskowca, zaprezentowano 28 czerwca 2004 r. na placu Księcia Władysława, w dzielnicy noszącej jego imię. Umiejscowienie pomnika początkowo wzbudziło wiele kontrowersji – radni miasta proponowali, by stanął przy murach obronnych. Pomnik został wykonany przez żorskiego artystę Leszka Zbożila. Ma ponad 3 metry wysokości. Stoi na terenie dawnego placu Braterstwa Broni, gdzie kiedyś znajdował się pomnik Braterstwa Broni w postaci czołgu umieszczonego na cokole.
Źródło: peuk.fiiz.pl
W miejscu tym stał wczesniej Pomnik Braterstwa Broni. Pomnik w postaci czołgu na postumencie odsłonięto 5 V 1975 r. na placu o tej samej nazwie, przy ówczesnej Alei Zwycięstwa (dziś Jana Pawła II), na os. XXX-lecia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (dziś dzielnica Księcia Władysława). Pomnik miał symbolizować udział Armii Czerwonej i Czechosłowackiej Brygady Pancernej w wyzwalaniu Żor w III 1945 r. W kolejnych latach, 24 marca, w rocznicę wyzwolenia, przy pomniku odbywały się uroczystości rocznicowe. W 1982 r. w czasie stanu wojennego doszło do nieudanej próby wysadzenia pomnika w powietrze. Wybuch nie nastąpił z powodu wadliwego zapalnika. Sprawcami okazali się niegodzący się z wprowadzeniem stanu wojennego mieszkańcy Żor, którzy wcześniej wysadzili w powietrze znajdujący się w Wodzisławiu Śląskim pomnik Lenina. Po roku 1989 pomnik często pokrywany był graffiti i dewastowany w inny sposób. W 1991 r. Rada Miejska zdecydowała o likwidacji pomnika, zaś stojący na nim czołg przeznaczono na złom. Odkupił go jednak jeden z żorskich przedsiębiorców i stoi na jego posesji do dziś.
Źródło: peuk.fiiz.pl
