Słup graniczny nr 5 Granicy św. Jana

Początki kasztelanii otmuchowskiej sięgają czasów panowania Bolesława Chrobrego. Na zjeździe gnieźnieńskim w 1000 roku, po utworzeniu biskupstwa wrocławskiego biskupi wrocławscy otrzymali, jako uposażenie kasztelanię otmuchowską, osadzając tu zakonników w celu wprowadzania na tym terenie chrześcijaństwa wśród mieszkających tu plemion pogańskich. Natomiast, w jakich okolicznościach i dlaczego powstała granica św. Jana to okres, gdy na Śląsku panują pierwsi książęta śląscy: Bolesław I Wysoki i Mieszko I Plątonogi. Ważną postacią w historii księstwa biskupiego był książę opolski Jarosław, najstarszy syn księcia śląskiego Bolesława I Wysokiego. Zmuszony przez ojca, obrał karierę duchowną, jednak rola duszpasterza mu nie odpowiadała. Niezadowolony z tego faktu Jarosław wraz ze stryjem Mieszkiem I Plątonogim w roku 1172 wystąpił przeciw ojcu. Obaj dokonali udanego zamachu stanu i w ten oto sposób Mieszko I Plątonogi otrzymał księstwo raciborskie, natomiast Jarosław księstwo opolskie. W roku 1198 książę Jarosław został kolejnym, dziesiątym biskupem wrocławskim. W tym samym roku wydał ważny w dziejach ziemi nyskiej akt, przekazując w testamencie po wsze czasy część swego księstwa opolskiego - ziemię nyską biskupom wrocławskim, zwiększając tym samym uposażenie biskupstwa wrocławskiego. Tak powstało nowe księstwo kościelne na Śląsku, które przetrwało do 1810 r.

W latach osiemdziesiątych XIII w. nasilił się na tle majątkowym spór biskupa wrocławskiego Tomasza II z księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem. Głównym przedmiotem wybuchłego konfliktu były majątki i ziemie należące do kościoła oraz nagminne łamanie immunitetu sądowego kościoła wrocławskiego. W 1287 r. w Raciborzu doszło do ugody pomiędzy księciem Henrykiem IV Probusem i biskupem Tomaszem II upamiętnionej budową kościoła kolegiackiego p.w.św. Krzyża we Wrocławiu. Do ugody przyczynił się arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka, obiecując Probusowi swoje poparcie a także wstawiennictwo u papieża w staraniach o koronę Polski, o którą zabiegał książę Henryk IV Probus. W czerwcu 1290 r. nie doczekawszy koronacji umiera we Wrocławiu książę Henryk IV Probus. Na łożu śmierci udziela wielkiego przywileju biskupstwu wrocławskiemu. Na mocy tego aktu biskupi wrocławscy uzyskują przywilej niezależności od władzy książęcej w kasztelani nysko – otmuchowskiej i tytułują się książętami. Aby odtąd nie było wątpliwości, co do prawa biskupów do Ziemi nysko – otmuchowskiej, biskup Tomasz II kazał sobie potwierdzić ten dokument przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnkę i papieża. Oznakowano wówczas zasięg ziem księstwa biskupiego, czterema granitowymi słupami na granicy z księstwem ziębickim i dwoma słupami na północnej granicy księstwa biskupiego z księstwem brzeskim, nazywając ją Granicą świętego Jana Chrzciciela, patrona diecezji wrocławskiej. W roku 1810 król Prus Fryderyk Wilhelm III, wydał akt sekularyzacji dotyczący kasaty wszystkich dóbr kościelnych w pruskiej części Śląska. Tym samym definitywnie zostało rozwiązane księstwo biskupie.

Źródło: ziebice.pl