Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Brodziszowie

Nr w rejestrze zabytków:
A/1945/941/WŁ z 22.06.1983
Data powstania obiektu: 1865-1868 r.

Kościół parafialny pw. Matki Bożej Królowej Polski w Brodziszowie, z lat 1865-1868.

O istnieniu kościoła w Brodziszowie dowiadujemy się po raz pierwszy z pochodzącego z 1335 r. wykazu dziesięcin nuncjusza Galhardusa de Carceribus. Zapewne pierwsza świątynia była jeszcze o kilkadziesiąt lat starsza, bowiem podczas jej rozbiórki w 1865 roku znaleziono deskę, na której podobno odczytano datę „1293” i ją uznano za rok założenia. Jak wyglądała pierwotna budowla nie wiemy. Do 1534r. był to kościół katolicki pod wezwaniem św. Mikołaja. Był filią parafii w Sulisłwicach w dekanacie Niemcza. Od tego momentu aż do roku 1653 znajdował się w rękach miejscowych ewangelików. Dnia 17 XII 1653 roku został przez cesarską komisję zwrócony katolikom. O tym jak to się odbywało informuje protokół tej komisji: „Tego dnia przekazywaliśmy kościół w całkowicie zniszczonym Dittmannsdorf (zniszczenia wynikłe z zakończonej wojny trzydziestoletniej). Musieliśmy go otwierać gwałtem, ponieważ miejscowa dziedziczka pani Bischoffsheim nie chciała wydać kluczy. Kościół i cmentarz poświęcono, a następnie przekazano proboszczowi ze Zwróconej Jakubowi Bohm jako filię”. Kilkanaście lat później, w 1667 roku w sprawozdaniu biskupa wrocławskiego dla papieża mieszkańców wsi określono jako haeretici, czyli protestantów. W 1684 roku przeprowadzano remont świątyni. Kolejna wiadomość o stosunkach religijnych w Brodziszowie pochodzi z początku XVIII stulecia i znajduje się w sprawozdaniu dziekana ząbkowickiego z 1707 roku: „Prawo patronatu nad kościołem posiada katedra św. Jana we Wrocławiu. Kościół, który istnieje od czterech wieków, jest ciągle katolicki i ma swego katolickiego proboszcza, który wszakże czasami jest w niebezpieczeństwie… Wieś jest w całości katolicka, ma 274 dusze, należy do barona Hoffmanna, kanonika wrocławskiego”. To zaskakujące stwierdzenie, że pomimo zamieszkania wsi przez ludność wyznania katolickiego, miejscowy proboszcz (ze Zwróconej) jest czasami w niebezpieczeństwie, pokazuje, że musiało tutaj zamieszkiwać jeszcze wielu ewangelików, którzy nie mieli możliwości kultywowania swojej religii w kościele i odnosili się do katolików wrogo. Niedługo, bo po konwencji w Altranstsdt (1707 rok), przywracającej protestantom śląskim utracone kościoły i niektóre prawa, kościół w Brodziszowie został w 1708 roku ponownie przekazany ewangelikom i znów stał się filią Sulisławic. Przy tej okazji zapisano liczbę protestantów we wsi ok. 167. W 1719 roku utworzono w Brodziszowie parafię ewangelicką. Pomimo trudności finansowych wybudowano nowy budynek parafialny. Chociaż wysiłek parafian był wielki, kościół nie wyglądał zbyt okazale. W połowie XIX wieku kościół był w bardzo złym stanie technicznym i pomimo remontów groził zawaleniem. W 1850 roku wybudowano nowy dom parafialny, a w następnym roku postanowiono wznieść też nową świątynię. Jednak dopiero na Wielkanoc 1865 roku rozebrano stary kościół, a budowę nowego, w modnym wówczas stylu neoromańskim, rozpoczęto podczas Zielonych Świąt tego samego roku. Zakończenie prac nastąpiło w 1868 roku. W 1867 roku majątek parafii wynosił około 1200 talarów. Jego główną część stanowił zapis na wynagrodzenie dla pastora i organisty. Po II wojnie światowej kościół w Brodziszowie stał się świątynią katolicką i jest filią parafii w Zwróconej. Nosi wezwanie Matki Boskiej Królowej Polski.

Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski jest czteroprzęsłową halą, wzniesioną z kamienia, z wieżą od zachodu i absydą od wschodu. Wewnątrz, wśród bardzo skromnego wyposażenia, zwracają uwagę klasycystyczne organy, prosty ołtarz oraz kilka drewnianych aniołków z XIX wieku. Przy ścianie, dawniej zewnętrznej, a obecnie ukrytej w nowej zakrystii, można zobaczyć cztery epitafia przeniesione ze starego kościoła- Jerzego von Schellendorf z 1619 roku i zapewne jego pierwszej żony z 1612 roku oraz Karola Fryderyka II Pfeila, właściciela Kluczowej i Brodziszowa, zmarłego w 1807 roku oraz Zofii Teresy Rothkirch z 1712 roku. Na cmentarzu przykościelnym pochowano także Ernesta von Holtei, pułkownika huzarów, który zmarł w pałacu w Kluczowej 12 marca 1795 roku. Jego wnuk- Karol von Holtei był znanym śląskim poetą romantycznym. Nagrobek, niestety, nie przetrwał do naszych czasów; można tu znaleźć tylko jeden zachowany grób rodzinny- rodziny Rustów z Kluczowej.

Źródło: parafiazwrocona.maszt.pl

Zaktualizowano 6 miesięcy temu

Dane teleadresowe

57-200 Brodziszów
place
50.6434, 16.7873Skopiowano do schowka
N50º38'36.24", E16º47'14.28"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.