Schron K-Am-S 43 "Veverka"

Schron K-Am-S 43 „Veverka” to jeden z najważniejszych i najbardziej imponujących obiektów wchodzących w skład czechosłowackiej Twierdzy artyleryjskiej Adam, zbudowanej w latach 30. XX wieku w Górach Orlickich. Był to bojowy schron artyleryjski, zaprojektowany z myślą o prowadzeniu ognia dalekiego zasięgu z użyciem trzech szybkostrzelnych haubic kalibru 100 mm, które miały wspierać ogniem sąsiednie pozycje obronne i blokować dostęp od strony Kotliny Kłodzkiej.

Rola i konstrukcja schronu

Schron K-Am-S 43 „Veverka” pełnił kluczową funkcję w systemie obrony południowej części grupy warownej. Dzięki swojemu strategicznemu położeniu umożliwiał skuteczny ostrzał obszarów, przez które potencjalnie mogły nacierać wojska niemieckie. Wewnątrz schronu znajdowały się stanowiska dla dział, magazyny amunicji, pomieszczenia załogi oraz system wentylacji i komunikacji z innymi obiektami przez podziemne poterny.

Całość została wykonana w najwyższej klasie odporności, z żelbetowymi ścianami o grubości 3,5 metra i pancerzami stalowymi chroniącymi stanowiska ogniowe.

Dalsze losy obiektu

W momencie zajęcia Sudetów przez Niemców w 1938 roku schron nie był jeszcze w pełni ukończony, a planowane działa znajdowały się w zakładach Škody w Pilźnie. Po przejęciu obiektu przez Wehrmacht Niemcy przeprowadzili w „Veverce” testy, montując jedno z oryginalnych dział haubicznych, dzięki czemu schron ten jako jedyny w całej grupie Adam został wyposażony zgodnie z pierwotnym projektem.

Schron „Veverka” dziś

Obecnie Schron K-Am-S 43 „Veverka” stanowi wyjątkowy zabytek militarnej architektury międzywojennej i ważny element historii czeskich umocnień granicznych. Choć znajduje się na terenie wojskowym i nie jest udostępniony do zwiedzania, pozostaje obiektem zainteresowania badaczy i miłośników historii fortyfikacji.

To cenny przykład inżynierskiego kunsztu lat 30., a jednocześnie symbol wysiłku obronnego Czechosłowacji przed II wojną światową.