Izba Tradycji KWK Dębieńsko w Czerwionce-Leszczynach
Izba Tradycji KWK „Dębieńsko” jest obok – Domu Kultury w dzielnicy Leszczyny przy ul. Ligonia 2, Domu Kultury w dzielnicy Czerwionka przy ul. Wolności 2, Domu Kultury w dzielnicy Czerwionka przy ul. Furgoła 73, Wiejskiego Domu Kultury w sołectwie Szczejkowice przy ul. Rybnickiej 7, Klubu Kultury w sołectwie Bełk przy ul. Palowickiej 7, Klubu Kultury w dzielnicy Dębieńsko przy ul. Odrodzenia 12, Świetlicy Środowiskowej przy OSP w Palowicach i Stanowicach oraz Świetlicy dla Dzieci i Młodzieży w Czuchowie – jedną z placówek Miejskiego Domu Kultury w Czerwionce-Leszczynach. Merytoryczną opiekę nad izbą sprawuje również Koło Terenowe Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa (SITG).
Kompleks Izby Tradycji KWK „Dębieńsko” składa się z głównej sali, w której znajdują się najcenniejsze pamiątki, w tym wszystkie sztandary kopalni od początku jej istnienia, salki techniki górniczej, izby regionalnej, gdzie zgromadzono przedmioty życia codziennego mieszkańców regionu, salki telewizyjno-projekcyjnej, gdzie można oglądać filmy nakręcone na taśmach celuloidowych, których izba posiada spory zbiór oraz odtworzonego wyrobiska górniczego wraz z całym wyposażeniem.
Obok gromadzenia materialnych pamiątek po Kopalni „Dębieńsko” oraz związanych z rozwojem górnictwa w Czerwionce i okolicznych miejscowościach, SITG zajmuje się również działalnością dotyczącą promocji i dbałości o ponad 200-letnią historię tradycji górniczych związanych z kopalnią „Dębieńsko”. Corocznie organizowana jest więc tradycyjna górnicza Karczma Piwna z pełnym ceremoniałem „Skoku przez skórę” oraz obchody górniczego święta „Barbórki”. Koło współpracuje w tym zakresie z orkiestrą górniczą, która również nieprzerwanie prowadzi swoją działalność .
Izba Tradycji KWK „Dębieńsko” udostępnia swoje podwoje mieszkańcom Czerwionki-Leszczyn, a szczególnie szkołom i przedszkolom. Placówki te, oprócz zwiedzania, organizują na terenie izby okazjonalne imprezy kulturalne.
Głównym ograniczeniem w działalności Izby Tradycji KWK „Dębieńsko” jest wciąż niepewna przyszłość, z powodu złego stanu technicznego budynku, w którym się znajduje i ciągłych obaw, że budynek ów jako zbędny obecnemu właścicielowi, zostanie sprzedany jakiemuś podmiotowi komercyjnemu.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Kopalnia KWK „Dębieńsko” powstała w 1898 r., wówczas bowiem rozpoczęto drążenie trzech głównych szybów na terenie Czerwionki. Wcześniej istniał już tutaj szereg małych, prywatnych kopalń i liczne biedaszyby w lasach. Założycielem i właścicielem KWK „Dębieńsko” była Spółka Akcyjna Zjednoczonych Hut Królewskich „Królewska” i „Laura”. Kopalnia wydobywała węgiel nieprzerwanie przez cały XX w., aż do 2000 r., kiedy to postanowiono ją zamknąć.
Izba Tradycji przy KWK „Dębieńsko” powstała już na początku lat 80. Początkowo mieściła się w baraku poza terenem kopalni. W 1988 r. została przeniesiona do pomieszczenia przy dobudowanej części budynku Dyrekcji Kopalni. W 1998 r., z okazji obchodów 100-lecia kopalni, izbie nadano charakter sali konferencyjnej, w której znajdowały się głównie sztandary i różne pamiątki związane z historią kopalni.
W 2000 r., kiedy kopalnię postawiono w stan likwidacji, obiekty i budynki, w tym budynek Dyrekcji, w którym znajdowała się Izba Tradycji, przeszły pod zarząd Kopalni „Knurów”, a następnie Gliwickiej Spółki Węglowej. Nad Izbą Tradycji stanęło widmo likwidacji. Jednak dzięki działalności dawnego Koła Zakładowego SITG Kopalni „Dębieńsko” izba przetrwała. Dyrektor Kopalni „Knurów” zgodził się na przekazanie pieczy nad Izbą Tradycji KWK „Dębieńsko” Kołu Terenowemu SITG. Podpisano stosowne porozumienie, które zostało następnie zaakceptowane przez kolejnych zarządców obiektu: Gliwicką Spółkę Węglową, a następnie Kompanię Węglową. Wraz z głównym pomieszczeniem przejęto również kilka innych pomieszczeń na parterze budynku, łącznie prawie 250 m² powierzchni.
Pomieszczenia te zaczęły się szybko zapełniać licznymi eksponatami, zdobywanymi bezpośrednio z likwidowanej kopalni, od osób prywatnych, ze szkół i przedszkoli z terenu miasta oraz z Domu Kultury, które kiedyś stanowiły własność kopalni, a zostały przekazane samorządowi miejsko-gminnemu. Dzięki finansowaniu z kasy miejskiej i merytorycznemu wsparciu SITG, Izba Tradycji KWK „Dębieńsko” nadal stanowi ważną atrakcję turystyczną. Jej rolą jest niezwykle cenna, zwłaszcza z uwagi na fakt podtrzymywania wciąż tutaj żywych tradycji górniczych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Izba Tradycji KWK „Dębieńsko” mieści się w byłym budynku Dyrekcji KWK „Dębieńsko” przy ulicy 3 Maja.
