Słupek nr 1 granicy polsko-niemieckiej 1920-1939 w Dębkach
Walki toczone na polach bitew pierwszej wojny światowej zakończyły się 11 listopada 1918 roku. Lecz kończący wojnę Traktat Wersalski podpisano dopiero 28 czerwca 1919 roku.
Ponad pół roku później, w styczniu i lutym 1920 roku rozpoczęto przekazywanie Pomorza polskiej administracji i wojsku. Wybrzeże morskie II Rzeczypospolitej liczyło 147 km, w tym oba brzegi Półwyspu Helskiego 74 km, brzeg morza otwartego 24 km, a brzeg Zatoki Puckiej 49 km. Było to zaledwie 2% granicy Rzeczypospolitej. W zachodnim skraju wybrzeża znajdowała się niewielka nadmorska osada rybacka Dębki, której nazwa pochodzi od żyjącego tu w XVIII wieku rodu Dębków.
W okresie międzywojennym, z uwagi na położenie na romantycznych nadmorskich kresach Polski, stała się popularnym letniskiem. Szczególną atrakcją i celem patriotycznych wycieczek był spacer na granicę państwa, przebiegającą za pobliską rzeką Piaśnicą. Granicę wyznaczały granitowe słupki, przy czym słupek nr 1 stał na wydmie, około 200 m na zachód od ujścia rzeki. Nosił napis "Versallies" i datę 28.6.1919 r. oraz litery P i D wskazujące rozgraniczane państwa. W roku 1939 słupki zostały przewrócone przez wkraczające do Polski wojska niemieckie, a później zniszczone.
Obecnie zrekonstruowano słupek nr 1 i wraz z tablicą informacyjną ustawiono go przy ujściu Piaśnicy. Oryginalne słupki można zobaczyć w skansenie w Nadolu.
Źródło: pomorskie.travel
Jezioro Żarnowieckie i przepływająca przez nie rzeka Piaśnica, do jej ujścia w Morzu Bałtyckim, przynajmniej od końca XV wieku stanowiły północną część granicy początkowo pomiędzy Rzeczpospolitą i niemieckim Pomorzem Zachodnim, a w okresie zaborów pomiędzy Prusami Zachodnimi i Wschodnimi.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, gdy na mocy Traktatu Wersalskiego podpisanego 28 czerwca 1919 r., przyznany został fragment wybrzeża południowego Bałtyku, miejsce to stało się ponownie granicą pomiędzy Polską a Niemcami. Szczegółowy jej przebieg ustaliła Międzynarodowa Komisja Demarkacyjna działająca tu w roku 1920. Jednocześnie ustanowiono pas graniczny szerokości czterech kilometrów podzielony na dwie strefy - nadgraniczną i graniczną. W strefie nadgranicznej można było się poruszać bez zezwolenie tylko od wschodu do zachodu słońca. Lądowa linia graniczna została oznaczona w terenie granitowymi słupkami z wyrytymi literami P (Polska) i D (Niemcy). Na terenie Powiatu Puckiego umieszczono 118 takich słupków. Największy, oznaczony numerem pierwszym znajdował się w pobliżu brzegu morskiego na zachodnim brzegu rzeki Piaśnicy koło Dębek.
W dniu 10 lutego 1920 r. granicę morską II Rzeczpospolitej – w tym także w okolicy jeziora Żarnowieckiego - zabezpieczyły pododdziały I Baonu Morskiego, które miały pełnić tę służbę „aż do chwili przejęcia służby granicznej przez właściwe organy”. Stało się to na początku 1922 r., gdy ochronę granicy powierzono nowej formacji jaką stała się Straż Celna, a Ministerstwo Spraw Wojskowych przekazało Ministerstwu Skarbu kompetencje dotyczące celno – gospodarczej ochrony granicy państwa.
Północno-zachodni skraj polskiej granicy podlegał Komisariatowi Straży Celnej „Krokowa” z siedzibą w Goszczynie z załogą liczącą 37 żołnierzy (1937). Kierownikiem tego komisariatu był aspirant Stanisław Więckowski.
Na drodze, w okolicy ujścia rzeki Piaśnicy z Jeziora Żarnowieckiego utworzono jedyny na północnym odcinku granicy punkt przejściowy, podległy placówce granicznej „Żarnowiec”.
Z przejścia tego do roku 1928 korzystała w każdą niedzielę i święta ludność katolicka z leżącej po stronie niemieckiej wsi Wierzchucino, udająca się do swego kościoła parafialnego w Żarnowcu. Aby temu przeciwdziałać władze niemieckie od roku 1926 zaczęły wprowadzać utrudnienia w lokalnym ruchu przygranicznym, a w latach 1929-1930 sfinansowały budowę kościoła katolickiego w Wierzchucinie.
Po II wojnie światowej granica polsko-niemiecka została przesunięta o 400 km na zachód i dzisiaj powoli zanika świadomość, że tutaj, na rzece Piaśnicy znajdował się północno-zachodni skraj II Rzeczypospolitej.
Źródło: korokowa.pl
