Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku

Założone w 1909 jako pruskie Królewskie Gimnazjum Realne. Na frontonie szkoły widnieje wyryty w kamieniu napis: Königs Real Gymnasium. W pierwszym roku działalności do placówki uczęszczało 137 uczniów (wyłącznie mężczyzn), w większości wyznania ewangelickiego. Liczba uczniów stopniowo wzrastała, aż w 1913 doszła do 300. W tym czasie w gimnazjum pracowało 18 wykładowców. Kierował nimi dyrektor dr Frech.

Nauka w Królewskim Gimnazjum Realnym odbywała się według zreformowanego systemu nauczania, w którym duży nacisk kładziono na nauczanie języków obcych oraz nauk przyrodniczych. Poszczególne klasy nosiły nazwy łacińskie (sexta, quinta ... aż do oberprimy). Maturę zdawało się dopiero po dziewięciu latach nauki, ale szkołę można było ukończyć wcześniej i podjąć naukę zawodu. 17 października 1912 specjalnym dekretem szkoła otrzymała imię Jego Cesarsko-Królewskiej Wysokości Następcy Tronu, w brzmieniu niemieckim: Kronprinz-Wilhelm-Real-Gymnasium.

Od samego początku bardzo dbano o ceremoniał szkolny. Uroczyście obchodzono święta państwowe i religijne (np. stulecie bitwy pod Lipskiem uczczono posadzeniem na boisku szkolnym dębu i ustawieniem głazu narzutowego z napisem "18.10.1913r."). Gimnazjaliści nosili czapki uczniowskie z wąskimi lub szerokimi srebrnymi tasiemkami, przyznawanymi według hierarchii. Podczas licznych wizyt cesarza lub następcy tronu pruskiego we Wrzeszczu uczniowie byli ustawiani w szpaler witający monarchę.

Wybuch pierwszej wojny światowej zaważył na życiu szkoły i chociaż w Gdańsku nie było bezpośrednich działań wojennych, to warunki życia mieszkańców znacznie się pogorszyły. Część profesorów i uczniów najstarszych klas zostało powołanych do wojska, lekcje odbywały się nieregularnie i były przerywane innymi zajęciami (wykonywane były prace polowe i ćwiczenia wojskowe), natomiast w szkole zorganizowano dożywianie. Wkrótce z frontu zaczęły dochodzić meldunki o stratach, a uczniowie opłakiwali swoich poległych kolegów. W 1918 tylko 9 uczniów zdawało maturę. Był to pierwszy rocznik, który przeszedł cały cykl nauczania.

28 czerwca 1919 na mocy traktatu pokojowego w Wersalu Gdańsk otrzymał prawa Wolnego Miasta. Zaistniała potrzeba stworzenia polskiego szkolnictwa i w 1921, pomimo wielu trudności i przeszkód ze strony pruskich władz szkolnych, staraniem polskich organizacji założono w Gdańsku Polską Macierz Szkolną. Mimo to męskie Królewskie Gimnazjum Realne pozostało szkołą niemiecką.

Pod koniec drugiej wojny światowej w budynku szkolnym znajdował się radziecki szpital wojskowy, a w sali gimnastycznej stajnia. Dzięki temu budynek ocalał, mimo iż okoliczne domy zostały zniszczone. Wkrótce po zakończeniu działań wojennych, pomimo złego stanu budynku, braku oświetlenia, ogrzewania, a nawet szyb w oknach, już 1 listopada 1945 szkoła rozpoczęła pracę jako III Państwowe Gimnazjum i Liceum w Gdańsku. Jej pierwszym powojennym dyrektorem został Ignacy Zys. Pomimo trudnych warunków (nauka w cyklu wieczorowym odbywała się przy świecach) i braku podręczników, młodzież wykazywała wielką chęć do nauki oraz zapał do pracy społecznej przy odgruzowywaniu miasta.

W tych czasach szkoła słynęła z dyscypliny i porządku. Spóźnienia były karane grzywną i przejściem przez gabinet dyrektora. Znana była również z życia kulturalnego: miała swoją orkiestrę, zespół teatralny, organizowała zabawy taneczne i wieczory poezji. Przejściowo, od 1950, obowiązywał 11-letni cykl nauczania, ale już od 1957 zaczęto likwidować klasy podstawowe. Od 1964 szkoła prowadzi jedynie klasy licealne. Przez kilka lat w tym samym budynku mieściło się także Technikum Geodezyjne.

1 września 1962 III LO otrzymało imię Bohaterów Westerplatte. Przy tej okazji odsłonięto pamiątkową tablicę. Szczególną sławą niepokornej i zbuntowanej szkoły Topolówka cieszyła się w latach 1970-1989. Młodzież i część grona pedagogicznego, które przeciwstawiało się wojskowej władzy, było stale inwigilowane i narażone na rozmaite represje, z wilczym biletem i pozbawieniem pracy włącznie. W swojej książce pt. „Niepokorni z «Topolówki»”, która wyszła nakładem gdańskiego oddziału IPN, opisał to Jan Hlebowicz. W tym czasie ukazywał się w szkole „Biuletyn Informacyjny Topolówki” (BIT), nielegalne pismo redagowane przez uczniów i potajemnie kolportowane w szkole.

W 1999 Grażyna Bogusz, ówczesna dyrektor placówki, w swojej koncepcji rozwoju szkoły jako główny pomysł zaproponowała utworzenie na bazie klas dwujęzycznych klasy z maturą międzynarodową (IB), co poparł prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz. Kontakty z International Baccalaureate Organization w Genewie i Sztokholmie nawiązała Bożena Ordak, a potem kontynuowała Alina Spychała, obecna koordynator programu IB. 1 września 2001 naukę rozpoczęła pierwsza klasa realizująca program matury międzynarodowej. W czerwcu 2003 Topolówka była gospodarzem XII Światowej Konferencji dla nauczycieli IB. Otwarcie Konferencji odbyło się w nowej auli Wydziału Prawa i Administracji UG. Swój wykład wygłosił na niej m.in. Lech Wałęsa.

W 2016, przy III LO (w ramach Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 13), utworzone zostało Gimnazjum Dwujęzyczne nr 53, które prowadzi dwie klasy: „A”, w której większy nacisk kładzie się na przedmioty ścisłe, oraz „B”, o profilu humanistycznym. Gimnazjum współpracuje m.in. z Polsko-Japońską Akademią Technik Komputerowych czy z Europejskim Centrum Solidarności.

Źródło: wikipedia.pl