Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Gdańsku
A-215 z 8.02.1961
Kościół św. Piotra i Pawła – kościół w Gdańsku, przy ulicy Żabi Kruk. Jest on historyczną farą Starego Przedmieścia. Należy do grupy największych kościołów gotyckich w Gdańsku. W latach 1590-1945 był głównym kościołem gdańskich ewangelików reformowanych. Odbywały się tutaj nabożeństwa po polsku, angielsku, francusku i niemiecku. W 1958 na mocy decyzji władz PRL przekazano ją rzymskim i ormiańskim katolikom.
Wyposażenie wnętrza
Ze względu na pożary i bombardowania, dostosowanie kościoła do celów gospodarczych ogromna część wyposażenia nie ostała się do czasów współczesnych. Fakt, że kościół przez ponad 300 lat był świątynią kalwińską, odzwierciedla jedyna oryginalna część wnętrza: kaplica Uphagenów z 1774 roku z zachowanym epitafium w formie antycznej oraz rokokową drewnianą obudową. Zachowały się średniowieczne kamienne chrzcielnice, rokokowy kominek i nagrobek Piotra Uphagena z 1774 roku. Cenna jest też kolekcja żyrandoli z XVII wieku uratowanych przed zniszczeniem.
Po 1958 pozwolono na odbudowę kościoła w formie, która nie odzwierciedla kalwińskiego historii kościoła, także pod względem układu kościoła, ale jest właściwa dla katolickiego kultu. W prezbiterium umieszczono barokowy ołtarza głównego, który nie jest oryginalny dla wystroju kościoła. Zostanie nim zamontowanych zostanie 60% autentycznych detali tego ołtarza, w tym barokowy obraz Niepokalanego Poczęcia NPM. W nawie północnej stalla renesansowa z XVII wieku. Prowadzone są prace konserwatorskie przy ok. 60 płytach nagrobnych. Wewnątrz kościoła zgromadzono elementy barokowej snycerki. Zaplanowano odtworzenie empory muzycznej w nawie południowej, z wykorzystaniem części autentycznej stolarki. W zakończeniu nawy północnej zachowana gotycka chrzcielnica z XV wieku.
Obraz Matki Bożej Łaskawej
Obraz Matki Bożej Łaskawej znajdował się w kościele ormiańskim w Stanisławowie. Po II wojnie światowej został przewieziony do Gdańska. Obraz ten, o wymiarach 56 x 70 cm, powstał na przełomie XVII i XVIII wieku jako replika obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, ale na twarzy Maryi nie ma blizn. Pierwsza wzmianka o obrazie pochodzi ze Stanisławowa i odnosi się do roku 1742. Obraz został ukoronowany koronami papieskimi 30 maja 1937 r.
Dane
- długość, łącznie z przyporami wieży: 62 m
- szerokość: 26 m
- wysokość wieży: 41 m
- powierzchnia użytkowa: 1392 m²
Źródło: wikipedia.pl
1397 Budowa kościoła św. Piotra jako filii Kościoła Mariackiego w Gdańsku.
1424 Całkowity pożar kościoła, list odpustowy na rzecz jego odbudowy.
1436 Przy kościele powstaje szkoła, która istnieje tu do 1904 r.
1456 Odbudowa świątyni. 28 stycznia dekretem Jana Gruszczyńskiego, biskupa kujawskiego, Gdańsk podzielono na 6 parafii. Jedną z nich jest parafia św. Piotra i Pawła, a kościół zostaje farą.
1458 Powstaje kaplica św. Tomasza ufundowana przez włókniarzy.
1460 Cieśle okrętowi z Lastadii fundują kaplicę św. Andrzeja.
1484 Poświęcenie kaplicy pw. 11000 dziewic.
1486-1514 Rozbudowa i podwyższenie murów. Budowa potężnej wieży.
1516 Zakończenie budowy sklepień.
1521 Pożar wnętrza wieży kościelnej.
1557 Rada miejska przekazuje kościół luteranom, którzy stają się dominującym wyznaniem w Gdańsku.
1579 Zburzenie kaplic Trzech Króli, św. Tomasza, 11000 Dziewic, św. Jerzego, św. Anny i N.M.P.
1589 pierwsze nabożeństwa kalwińskie w języku polskim; dominuje niemiecki i niderlandzki
1590 Zdjęcie figury N.M.P. z ołtarza głównego przez kalwinistów.
1622 Obiekt staje się główną świątynią gdańskich kalwinistów; kościół zostaje dostosowany do ich kultu.
1626 Wojcich Niclassus powołany jako pierwszy stały polski kaznodzieja
1642 Gerard Benning znakomity ludwisarz gdański wykonuje dla kościoła dzwon "TUBA DEI".
1656-1682 Prace konserwacyjne.
1688 kościół zostaje udostępniony na nabożeństwa kalwińskie po francusku dla hugenockich uchodźców religijnych z Francji.
1707 likwidacja stanowiska polskiego kaznodziei, choć nabożeństwa po polsku sporadycznie będą się odbywać do końca XVIII wieku
1734 Podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie do wnętrza kościoła wpada pocisk.
1769 Powstają wielkie organy.
1807 Podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów świątynia zostaje ostrzelana i poważnie uszkodzona.
1807-1817 Kościół zamieniono na magazyn siana i słomy.
1813 Podczas oblężenia miasta przez wojska rosyjskie i pruskie obiekt ponownie zbombardowano.
1817-1821 Ogólny remont dachów. Likwidacja sygnaturki z dachu prezbiterium i dzwonnicy z dachu nawy głównej oraz całego dawnego wyposażenia wnętrza z wyjątkiem organów.
1820 Gdański Garnizon Wojskowy przejmuje obiekt jako współużytkownik na okres 25 lat.
1823 likwidacja francuskiej (hugenockiej) parafii reformowanej.
1890-1900 Najpoważniejsze prace remontowe. Usunięcie tynków zewnętrznych.
1945 Podczas szturmu Armii Czerwonej na Gdańsk, kościół został zbombardowany, a później ponownie podpalony. Runęły wówczas konstrukcje dachowe prezbiterium, nawy południowej i częściowo nawy głównej. Oberwaniu uległa większość sklepień. Zburzone zostały trzy filary międzynawowe.
lato 1945 r. zamurowanie otworów wejściowych; adaptacja zakrystii na kaplicę rzymskokatolicką bez podstawy i tytułu prawnego przez księży zmartwychwstańców.
1947 prawo do kościoła odzyskuje Kościół ewangelicko-reformowany, ale ze względu na obecność katolików zwleka z odbudową
1949 władze PRL odbierają kościół kalwinistom powołując się na zbyt wolne tempo odbudowy;
20.03.1958 władze PRL przekazały kościół Kurii Gdańskiej pomimo protestów ewangelików-reformowanych.
1976 Początek planowej rekonstrukcji świątyni.
1977 Ukończenie odbudowy wieży.
1978-1982 Odgruzowanie i rekonstrukcja 3 filarów i łuków.
1982-1984 Nowa konstrukcja dachu, pokrycie dachówką.
1984 Rekonstrukcja sygnaturki i attyki fasady wschodniej.
1985 Rekonstrukcja okien i nowy wystrój kaplicy chrzcielnej.
1986 Odbudowa murów wewnętrznych prezbiterium.
1987 Nowy wystrój nawy północnej.
do 1992 przy kościele funkcjonowała kaplica ormiańska (posługę pełnił ks. prałat Kazimierz Filipiak).
1999-2009 przy parafii działała też ormiańskokatolicka parafia personalna (ustanowiona dekretem ówczesnego ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, prymasa Józefa Glempa).
2006 Boczny ołtarz św. Klemensa Marii Hofbauera (w sierpniu) oraz ołtarz główny (we wrześniu) - uroczyście święci abp Tadeusz Gocłowski.
2009 Odsłonięto chaczkar − dar ormiańskiej fundacji Piunik, jako znak przyjaźni Ormian i Polaków.
2009 Dekretem ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, arcybiskupa Kazimierza Nycza, przy kościele powołano parafię ormiańskokatolicką. Jej proboszczem został ksiądz prałat Cezary Annusewicz.
2 czerwca 2019 około 06:00 w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej doszło do pożaru dachu nad zakrystią i prezbiterium, w wyniku którego spłonęło ok. 200 m kw. konstrukcji dachu. Wyposażenie świątyni nie uległo uszkodzeniom. W akcji gaśniczej uczestniczyło blisko 100 strażaków i 28 zastępów straży pożarnej. Skutki pożaru usuwano do jesieni 2020.
Źródło: wikipedia.pl
Niedziele
8.00 - Msza św.
10.30 - Msza św. z udziałem dzieci i młodzieży
12.00 - Msza św. (suma parafialna)
16.00 - Msza św.
Dni powszednie
7.30 - Msza św.
17.30 - Msza św.
