Rejsy statkiem Giżycko - Węgorzewo
Rejs z Giżycka do Węgorzewa trwa około dwie i pół godziny. W większości przebiega po wodach drugiego, co do wielkości, jeziora Polski – po Mamrach. Nazwą Mamry objęto rozległą połać wodną o powierzchni 104,5 km2, rozlewającą się pomiędzy Giżyckiem a Węgorzewem. W skład owego wielkiego jeziora wchodzi szereg mniejszych akwenów: Kisajno, Dargin, Łabap, Dobskie, Kirsajty, Mamry (północne), Bodma, Mamerki (Przystań) i Święcajty, które niegdyś były oddzielnymi jeziorami, ale w XVI w. uległy połączeniu, po znacznym podwyższeniu poziomu wody za pomocą tamy młyńskiej na rzece Węgorapie przy zamku w Węgorzewie. Rejs do Węgorzewa ma różne możliwości konfiguracyjne – można popłynąć w jedną stronę, albo tam i z powrotem z dogodną przerwą na zwiedzanie Węgorzewa, można też zaokrętować się w Węgorzewie, aby popłynąć do Giżycka. Szczegóły znajdziecie Państwo w zakładce rozkład i cennik rejsów.
Statek wypływa z portu w Giżycku, przepływając pod kładką widokową, i po wyjściu na otwarte wody Niegocina, kieruje się wzdłuż giżyckiego mola spacerowego. Po prawej burcie mijamy miejską plażę w Giżycku oraz port Międzyszkolnej Bazy Sportów Wodnych z pomarańczowym hangarem, który odgrywał rolę bazy ratowniczej w popularnym serialu TVP 2 – „Przystań”. Następnie statek zbliża się do wejścia na Kanał Giżycki. Jest to najstarszy z mazurskich kanałów, wybudowany w 1764 r. Kanał o długości 2, 13 km przecina centrum Giżycka, łącząc jeziora Niegocin i Kisajno. Po obu stronach wejścia do Kanału Giżyckiego ulokowane są porty jachtowe – po lewej stronie basen portowy najstarszego klubu żeglarskiego na Mazurach, założonej w 1919 r. „Masovii” (obecnie Jachtklub LOK). Już po wejściu statku na kanał, po prawej burcie pojawia się podcieniowy budynek ryglowy dawnego schroniska młodzieżowego z 1929 r. – charakterystyczny przykład tradycyjnej architektury mazurskiej.
Statek zbliża się do pierwszego mostu na Kanale Giżyckim – jest to zbudowany w 1868 r. most kolejowy, który pierwotnie był mostem obrotowym, strzeżonym przez zbudowaną na prawym brzegu reditę obronną (obecnie obiekt restauracyjny). Jednak największą atrakcję przeprawy przez Kanał Giżycki stanowi następny most – jest to zbudowany w 1889 r. most drogowy o funkcji obrotowej. Aby statek mógł przepłynąć, stutonowe przęsło jest obracane ręcznie za pomocą dźwigni kieratowej, co stanowi niezwykłe widowisko. Przed mostem, na lewym brzegu kanału, znajdują się zrekonstruowane budynki XIV-wiecznego zamku krzyżackiego (oryginalne jest jedno skrzydło), pełniącego obecnie funkcje hotelowe.
Dalej statek przepływa pod kładką pieszą, obok basenu bazy stoczniowo-remontowej Żeglugi Mazurskiej (po lewej burcie) i pod masywnym mostem obwodowym, wybudowanym w 1940 r. Za mostem obwodowym, na lewym brzegu kanału rozciąga się osiedle charakterystycznych domów jednorodzinnych, tzw. „kochówek”, rozbudowane w latach 30. XX wieku. Był to efekt niemieckiego programu socjalnego – budowa, według jednolitego projektu, tanich domów dla rodzin robotniczych.
Na łuku kanału, na prawym brzegu, mijamy kamienny pomnik Friedricha Dewischeita (1805 – 1884) – poety i kompozytora, autora pieśni „Dziko szumi jezioro”, uważanej za nieoficjalny hymn wschodniopruskich Mazur. Mazurscy rybacy, powracający tędy z Mamr, zdejmowali przed tym pomnikiem czapki, traktując go jako symbol pamięci o tych, którzy nie powrócili z połowów. Wkrótce, po minięciu ostatniego mostu na Kanale Giżyckim, statek wypływa na zatokę Tracz jeziora Kisajno.
Zatoka Tracz jeziora Kisajno stanowi obecnie naturalny port, gdzie rozmieszczone są różne przystanie, a w tym obiekty Centralnego Ośrodka Sportu – Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Giżycku. Z zatoki Tracz statek wypływa na otwarte wody Kisajna, mijając po prawej burcie pomosty ośrodka wojskowego, gdzie w 1961 r. kręcone były sceny początkowe i końcowe do słynnego, debiutanckiego filmu Romana Polańskiego – „Nóż w wodzie”. W tej legendarnej realizacji brały udział jednostki i pracownicy Żeglugi Mazurskiej.
Jezioro Kisajno stanowi najdalej na południe wysunięty akwen jeziora Mamry – drugiego pod względem wielkości jeziora w Polsce. Kisajno ma powierzchnię 18,96 km2, zaś w jego zachodniej części znajduje się 14 wysp (statek mija je po lewej burcie), które objęte są ochroną rezerwatową. Stanowią one niezwykle malowniczy Łabędzi Szlak – odrębną trasę rejsów spacerowych „białej floty” ŻM. Płynąc dalej statek mija po lewej burcie wyspę Dębowa Górka, która w prawiekach stanowiła sanktuarium pruskiego plemienia Galindów, i wypływa na szerszy, pozbawiony wysp, przestwór wodny Kisajna.
W oddali, po prawej burcie, widać zabudowania osady Perkunowo, której nazwa wywodzi się od staropruskiego kultu boga Perkuna, któremu było poświęcone to miejsce. Natomiast po lewej burcie rozciągają się brzegi obszernego Półwyspu Fuledzkiego, który oddziela jezioro Kisajno od Jeziora Dobskiego.
Na wysokości mijanego prawą burtą półwyspu Królewski Róg przebiega umowna granica pomiędzy jeziorem Kisajno i jeziorem Dargin, na które z kolei wpływa statek. Jezioro Dargin jest największym zbiornikiem wodnym kompleksu Mamr, obejmując swoimi wodami powierzchnię 30,30 km2. Po lewej burcie statku wody Dargina łączą się z Kisajnem i jeziorem Łabap, zaś po prawej burcie rozciąga się szeroka przestrzeń wodna z majaczącymi w oddali wyspami o nazwie Poganckie Kępy. Statek mija lewą burtą półwysep Sztynorcki Róg, na którym w głębi zadrzewienia znajduje się dawna, pałacowa siedziba magnackiego rodu wschodniopruskich Lehndorffów (nad Jeziorem Sztynorckim, połączonym krótkim kanałem ze szlakiem wodnym) i zbliża się do mostu drogowego na trasie Pozezdrze – Sztynort.
Tutaj kończy się Dargin, a za mostem rozlewa się niezwykle malownicze i upstrzone wysepkami jezioro Kirsajty (2,07 km2 powierzchni). To niewielkie jezioro stanowi rezerwat przyrody, z wyłączeniem toru wodnego. W 1965 r. kręcone tu były „nilowe sceny” do filmu „Faraon” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, a młody Jerzy Zelnik, jako Ramzes XIII, w tutejszych oczeretach strzelał z łuku do łabędzi. W tej realizacji filmowej również brały udział jednostki i pracownicy Żeglugi Mazurskiej.
Przez wąską cieśninę pomiędzy Ostrym Rogiem, a półwyspem Kurka, gdzie dokonano licznych odkryć archeologicznych pradziejowych osad nawodnych, statek wypływa na tzw. północne lub właściwe Mamry, od których swą nazwę wziął cały kompleks tutejszych jezior. Nazwa ta (podobnie jak Kisajno, Kirsajty i Dargin) ma rdzeń staropruski o nieznanym dziś znaczeniu.
Pierwotnie jezioro było mniejsze, a jego poszczególne akweny pooddzielane przesmykami lądowymi, ale w XVI wieku przy zamku w Węgorzewie usypano na rzece Węgorapie wysoką tamę młyńską, przez co poziom wody podniósł się o blisko 4 metry, a wszystkie akweny dzisiejszego kompleksu Mamr uległy połączeniu. Mamry właściwe rozlewają się na powierzchni 25,04 km2. Przed statkiem otwiera się rozległa połać wodna, gdzie po lewej burcie majaczą zarysy wyspy Upałty, gdzie statki „białej floty” ŻM realizują rejsy spacerowe z przystani w Węgorzewie, zaś po prawej burcie, w głębi zatoki Bodma znajduje się tzw. Kalska Bramka – wąskie przejście wodne na jezioro Święcajty. Statek przecina jezioro Mamry torem wodnym wzdłuż brzegu Półwyspu Kal (po prawej burcie), oddzielającego Mamry od Święcajt, zbliżając się do ujścia z jeziora rzeki Węgorapy.
Zaczyna się kolejny, bardzo atrakcyjny etap rejsu – mijając prawą burtą zabudowania węgorzewskiej plaży nad Mamrami, statek wpływa na rzekę Węgorapę, odprowadzającą wody północnej części Wielkich Jezior Mazurskich do Pregoły.
Warto tutaj bacznie obserwować zarośla nadbrzeżne po lewej burcie, gdzie gniazduje wiele rzadkich gatunków ptactwa wodnego. Po pewnym czasie statek opuszcza koryto Węgorapy, wpływając na krótki, blisko kilometrowy odcinek Kanału Węgorzewskiego, spinający meandry węgorapskiego starorzecza. Na Węgorapę wpływamy ponownie już przy porcie jachtowym w Węgorzewie. W szerokim rozlewisku rzeki znajduje się keja i zabudowania przystani Żeglugi Mazurskiej w Węgorzewie, gdzie kończy się nasz mamrzański rejs.
Źródło: zeglugamazurska.com.pl
