Kościół ewangelicko-augsburski w Golasowicach

Ewangelicy na terenie dzisiejszych Golasowic pojawili się już na początku XVI w. w okresie trwania reformacji. Początkowo odprawiali swoje nabożeństwa w kościołach katolickich, w samych Golasowicach, a także w pobliskich Pielgrzymowicach i Bziu Zameckim. Świątynie te jednak zostały im odebrane i przekazane z powrotem katolikom w poł. lat 50. XVII w., na fali ruchów kontrreformacyjnych. Prześladowani wówczas ewangelicy, którym nakazano powrócić na wiarę katolicką, swoje nabożeństwa odprawiali potajemnie, w lasach i górach. Liturgii przewodniczyli wówczas księżą pochodzący z pobliskiej Słowacji. Wiarę podtrzymywały przechowywane w ukryciu biblie, śpiewniki oraz postylle. Wzniesienie na początku XVIII w. kościoła Jezusowego w Cieszynie spowodowało, iż mogli oni wreszcie wyjść z ukrycia i uczęszczać na odprawiane tam msze św. Sytuacja ta zmieniła się, gdy w 1765 r. z inicjatywy miejscowego dziedzica Marklowskiego rozpoczęto budowę kościoła. Jego fundamenty poświęcił 10 sierpnia 1765 r. ks. Bartelmus z Pszczyny, który wygłosił również kazanie w języku polskim. Świątynia została oddana do użytku w 1767 r. Początkowo, zgodnie z obowiązującym wówczas prawem był to tzw. dom modlitwy, czyli kościół pozbawiony wieży. Tę dobudowano w 1817 r., na mocy ogłoszonego przez cesarza Franciszka Józefa I Patentu Cesarskiego.

Podczas nabożeństw w początkowej fazie historii parafii śpiewano tutaj ze śpiewników polskich i czeskich oraz posługiwano się polską Biblią, a w domach polskimi postyllami.

W każdej wiosce, która należała do golasowickiej parafii, istniała niegdyś ewangelicka szkoła. Po II wojnie światowej szkoły te przejęło jednak państwo. Prawne uregulowanie prawa własności największej z nich (Szkoła Podstawowa w Golasowicach) nastąpiło ostatecznie dopiero w 1998 r.

Parafia golasowicka bardzo ucierpiała w czasie II wojny światowej. 10 marca 1945 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze wieżę kościoła, a 20 czerwca 1946 r. partyzanci spalili plebanię. Z powojennej pożogi powrót do normalnego życia kościelnego następował powoli. Na przełomie lat 1945–1946 ludność ewangelicką zaczął skupiać ks. Alfred Fierla z Orłowej. Na początku nabożeństwa urządzano na cmentarzu, w ogrodzie, a później w salce w jednym z odbudowanych budynków parafialnych. W prymitywnych warunkach budynku gospodarczego zamieszkał od 15 sierpnia 1946 r. pierwszy powojenny duszpasterz – ks. Józef Krop.

Prace związane z odbudową kościoła ruszyły w sierpniu 1950 r. Po roku, 12 sierpnia 1951 r. świątynia została poświęcona. Aktu tego dokonał ks. biskup Jan Szeruda. Z przyczyn finansowych był to jednak kościół bez wieży, ławek i organów, które pojawiły się dopiero za czasów ks. Jana Ferugi. W 1986 r. przystąpiono do budowy nowego domu parafialnego, którą ukończono w 1998 r. W 2005 r. na emeryturę przeszedł ks. Jan Feruga, a w wyniku wyborów przez miejscowe Zgromadzenie Parafialne nowym proboszczem został ks. Marcin Makula. W 2006 r. nastąpiła zamiana dotychczasowych 10-głosowych organów, które funkcjonowały w kościele od 1990 r., na organy z parafii w Słupsku. Nowe organy mają 34 głosy i 2 435 piszczałek. Po raz pierwszy zagrały w Święta Wielkanocy w 2007 r.

Golasowicka parafia ewangelicka skupia ewangelików żyjących w najbardziej na południe położonym obszarze górnośląskiej części Diecezji Katowickiej. Do parafii należą ewangelicy zamieszkujący Golasowice, Pawłowice, Pniówek, Pielgrzymowice, Bzie Górne, Dolne i Zameckie oraz Jarząbkowice.

Źródło: peuk.fiiz.pl