Pałac w Pielgrzymowicach
Pałac w Pielgrzymowicach powstał na początku XX wieku, w miejscu zburzonego w 1815 roku XVI-wiecznego zamku. Jest to obiekt murowany, podpiwniczony (wykorzystano zachowane piwnice pierwotnej budowli), posiadający 3 kondygnacje.
W XVI w. Pielgrzymowickie dobra wymieniane były jako własność majętnej rodziny rycerskiej von Zogola. W ciągu następnych lat wielokrotnie zmieniali się właściciele Pielgrzymowic. Były nimi rodziny Marklowskich, Larischów i Francken. W 1776 r. Pielgrzymowice zostały zakupione przez rodzinę Gusnar z Komorna. Ówczesny majątek wyceniono na 31 333 talary. Ostatni właściciel Pielgrzymowic, pochodzący z tego rodu Franz Ferdynand, przekazał w 1849 r. cały swój majątek siostrzeńcowi hrabiemu Ferdynandowi. W dniu 1 kwietnia 1903 r. Pielgrzymowice otrzymał w drodze spadku hrabia Karl von Reitzenstein porucznik kawalerii obrony krajowej i poseł do landtagu. Nowy właściciel przystąpił wkrótce do budowy nowego pałacu. Istniejący w tym miejscu zamek z XVI w. został w 1813 r. zniszczony. Przy budowie nowego obiektu wykorzystano ocalałe piwnice.
Ówczesny majątek pielgrzymowicki liczył 618 ha powierzchni. Składało się na niego 365 ha pól uprawnych 41 ha łąk, 160 ha lasów oraz około 60 ha stawów hodowlanych.
Po II Wojnie Światowej mieściła się w pałacu szkoła podstawowa. W latach 90-tych gmina odsprzedała go prywatnemu właścicielowi.
Herb rodu Gusnar
Na błękitnej tarczy umieszczono srebrny, równoramienny krzyż bez jednego ramienia. W klejnocie połowę kozia w naturalnych barwach. Labry błękitno-srebrne.
Historia rodu
Ród górnośląski, którego siedzibą rodową było prawdopodobnie Komorno koło Koźla. Drugą siedzibą rodową był Folwark (koło Rybnika?), od którego używali często zamiennie również nazwiska „Folwertski”.
Pochodzenie rodu jest nieznane, zgodnie z zasadami heraldyki herb powinno się uznać za tzw. „uszczerbiony" wskazujący na nieślubne pochodzenie tego rodu. W dokumentach górnośląskich nazwisko to pojawia się po raz pierwszy na przełomie XV i XVI wieku. Posiadali majątki w księstwach opawskim, raciborskim, w okolicy Rybnika, Bytomia i Pszczyny m.in. Pielgrzymowice. Ostatni przedstawiciel tego rodu - Ferdynand Gusnar z Komorna zmarł w Brnie w 1880 roku.
Źródło: Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999.
- Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999.
