Drewniany kościół pw. św. Barbary w Górze

Nr w rejestrze zabytków:
475/56 z 02.11.1956; 435/60 z 18.03.1960
Data powstania obiektu: XVI w.
Opis
Kościół drewniany prawdopodobnie z końca XV w. Przebudowany w XX w. We wnętrzu znajdują się XIX-wieczne krucyfiksy oraz krzyż ołtarzowy z XVIII w. Wokół cmentarza otaczającego kościół rosną wiekowe drzewa. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej.

Kościół pw. św. Barbary w Górze jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Miedźna należącego do archidiecezji katowickiej.

Kościół posiada konstrukcję zrębową i jest częściowo postawiony na ceglanej podmurówce. Trójbocznie zamknięte prezbiterium skierowane jest w kierunku wschodnim i węższe od prostokątnej nawy. Od północy przylega do niego nowa, murowana zakrystia. Świątynia otoczona została sobotami wspartymi na słupach z zastrzałami oraz oszalowana deskami. Wieża na osi kościoła ma pochyłe ściany i hełm namiotowy, pobita jest gontem, poza izbicą pokrytą deskami. Soboty i siodłowe dachy kryte są również gontem.

W przeciwieństwie do wielu innych zabytkowych kościołów drewnianych, w świątyni w Górze do czasów współczesnych nie zachowało się dużo cennych ruchomych zabytków. Centralne miejsce zajmuje drewniany ołtarz z obrazem Matki Bożej, prawdopodobnie z XVIII w. W kościele znajdują również pochodzące z okresu rozbudowy świątyni w połowie XX w. ołtarze boczne. Zabytkowe wyposażenie kościoła tworzą: kamienna kropielnica z wyrytym rokiem 1826 (w przedsionku), XVIII-wieczny krzyż ołtarzowy oraz dwa XIX-wieczne krucyfiksy (barokowy i ludowy). Freski i ornamenty zdobiące wnętrza kościoła są współczesne, podobnie jak ambona, konfesjonał i chrzcielnica.

Kościół w Górze jest jednym z kilku obiektów drewnianych znajdujących się na terenie gminy Miedźna, a należących do Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego, integrującego pochodzące z różnych epok zabytkowe obiekty drewniane.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Góra swoją historią sięga XIV w., aczkolwiek po raz pierwszy wzmiankowana jest jako wieś książęca w 1411 r. Na początku XV w. przeszła ona bowiem na własność księcia raciborski-opawskiego Jana II, który podarował ją w 1432 r. rycerzowi Pitwasowi Eyke.  Wówczas stała się własnością rycerską. W latach 1466–1470 Góra należała do rycerza Wańka, który utracił ją w wyniku konfliktu z księciem pszczyńskim Wacławem. Później, wraz z całą ziemią pszczyńską, została ona włączona do korony węgierskiej. Ostatnim właścicielem Góry był książę pszczyński Fryderyk Erdmann Anhalt-Coethen.  

Choć powstanie samodzielnej parafii w Górze miało miejsce dopiero w II poł. XX w., już w XV w. istniała tutaj świątynia filialna parafii pw. św. Klemensa w Miedźnej. Przypuszcza się, iż została on ufundowana około 1495 r. przez ówczesnych właścicieli – zamożną rodzinę Brodeckich. Pierwsza wzmianka na temat kościoła pojawiła się jednak dopiero w 1525 r.

Z akt wizytacyjnych z 1720 r. wynika, że msze św. w filialnym kościele w Górze odprawiano trzy razy do roku: w dzień św. Barbary, w Poniedziałek Wielkanocny i w niedzielę po wspomnieniu św. Mateusza. W późniejszym okresie były one częstsze, ale również podczas II wojny światowej mieszkańcy Góry nadal na coniedzielne nabożeństwa chodzili do kościoła parafialnego w Miedźnej, coraz większe jednak było w nich pragnienie posiadania własnego duszpasterza i parafii, z większym kościołem. Pierwszym krokiem na drodze do jej ustanowienia było powołanie 1 stycznia 1943 r. lokalii. Po wojnie, w 1946 r. powołany został Komitet Rozbudowy Kościoła, którą udało się przeprowadzić w latach 1948–1950. Rozebrano wówczas dzwonnicę, do dotychczasowego kościółka, który obecnie stanowi prezbiterium świątyni, dobudowano wyższą nawę i połączono ją z nową dzwonnicą. Całość otoczono dobudowanymi sobotami. Do prezbiterium od strony północno-wschodniej dobudowano murowaną zakrystię. Rozbudowaną świątynię pomalował artysta malarz Franciszek Krzyż z Oświęcimia, któremu pomagał Jan Bartosiewicz. Po rozbudowie kościoła mieszkańcy podjęli starania o budowę probostwa oraz budynku gospodarczego. Całość budowlanego przedsięwzięcia w Górze została ukończona w 1952 r. Na mocy dekretu z 16 września 1951 r. Góra została ustanowiona samodzielną placówką duszpasterską (kuracją). Parafię erygowano 20 grudnia 1957 r. W latach 80. ubiegłego wieku przeprowadzono w kościele gruntowny remont.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Zaktualizowano 5 dni temu

Dane teleadresowe

Kościelna 32
43-227 Góra
place
49.976838, 19.104506Skopiowano do schowka
N49º58'36.617", E19º6'16.222"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Architektura drewniana
Miejsce/obiekt zbudowane w przeważającej części z drewna.
Parking
Miejsce/obiekt w pobliżu którego istnieje możliwość płatnego lub bezpłatnego zaparkowania samochodu.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego
Miejsce/obiekt zaliczone w skład zabytków szlaku architektury drewnianej w województwie śląskim.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki