Amfiteatr na Górze św. Anny

Pierwotnie w miejscu dzisiejszego amfiteatru znajdował się kamieniołom o nazwie Kuhtal (Krowiok), z którego wydobywano wapienie, a obok stały wapienniki (jeden z nich przetrwał do dzisiaj). Całość była połączona konną kolejką wąskotorową (tzw. rosbanka od niem. Roßbahn) ze Zdzieszowicami. Wydobycia ostatecznie zaprzestano po I wojnie światowej. Po zamknięciu kamieniołomu wypasano tam owce. W okresie III powstania śląskiego w okolicy Góry Świętej Anny doszło do krwawej bitwy pomiędzy powstańcami a Freikorpsem, zakończonej ostatecznie zwycięstwem Niemców.

W 1934 r. właścicielka tego terenu, hrabina von Francken-Sierstorpff z Żyrowej, przekazała dawny kamieniołom NSDAP (według innej wersji, nie będąc zwolenniczką nazizmu, została do tego zmuszona). Nowe władze niemieckie postanowiły upamiętnić Niemców poległych w 1921 r. i już w tym roku rozpoczęto przebudowę kamieniołomu na amfiteatr. Projektantami byli architekci berlińscy Franz Böhmer i Georg Petrich. Obiekt miał 7 tys. miejsc siedzących i 20 tys. stojących. Góra Świętej Anny, poza faktem bycia miejscem bitwy, była również najwyższym punktem ówczesnych niemieckich kresów wschodnich; dodatkowo mauzoleum miało być przeciwwagą dla pobliskiego katolickiego sanktuarium i klasztoru.

Przestrzeń między sektorami oraz w przejściach i na koronie mogło zająć dalsze dwadzieścia tysięcy stojących osób. W sumie pełną pojemność szacowano na pięćdziesiąt tysięcy osób. Trybuny powstały z tzw. wapieni gogolińskich, w których widoczne były liczne skamieniałości.

W dole amfiteatru wybudowano niewielką estradę oraz postument flagowy, a w celu właściwego odwodnienia w ziemi powstał labirynt tuneli, w których mieszkają dzisiaj nietoperze. Dodatkowo wybudowano również trzy drewniane baraki z toaletami. Ich resztki przetrwały do czasów współczesnych. Architekci Franz Böhmer i Georg Petrich zaprojektowali drewniane dwupiętrowe schronisko młodzieżowe ze 172 miejscami noclegowymi, otwarte 17 października 1937 r. przez przywódcę Hitlerjugend Baldura von Schiracha. Po wojnie służyło jako harcówka i dom wypoczynkowy, uległo spaleniu ok. 2000 roku. Obok schroniska powstały też miejsca na obozowiska dla młodzieży.

Całość stanęła w parku o powierzchni 38 ha.

Źródło: wikipedia.pl