Kaplica grobowa Zoblów w Grodźcu Śląskim

Początki Grodźca Śląskiego sięgają XII w., kiedy to na trakcie handlowym wiodącym z Krakowa przez Cieszyn na Morawy, powstała drewniana warownia kasztelanii cieszyńskiej. Od tego gródka pochodzi zresztą zapewne nazwa wsi, która przy nim powstała. Po raz pierwszy Grodziec Śląski wzmiankowany był w 1305 r. Od początku swego istnienia wieś była częścią Księstwa Cieszyńskiego.

Od XV do XVII w. Grodziec należał do rodziny Grodeckich z Brodów, którzy w XVI w. wybudowali tutaj murowany zamek oraz nowy murowany kościół. Po Grodeckich Grodziec przeszedł na własność rodu Marklowskich z Żebraczy herbu Wieniawa, a następnie przez trzy lata był we władaniu Jana Dahm von Friedersdorf, by następnie nabył go stary ród śląski Sobków herbu Kornic. Sobkowie zasłużyli się dla obrony protestantów w czasie kontrreformacji. W Grodźcu wybudowali nowy murowany budynek szkolny oraz przebudowali zamek. Na początku XVIII w. właścicielami okolicznych dóbr zostali Larischowie z Ligoty i Karwiny. Już w 1734 r. majątek ponownie przeszedł w posiadanie Marklowskich. Córka Erdmana Adama Marklowskiego wyszła w 1770 r. za mąż za barona Leopolda Kalisza (Callischa) z Drogomyśla, który umarł w 1776 r. i z wdową ożenił się jego brat Fryderyk Henryk. Z małżeństwa tego urodziła się córka Karolina. Pod koniec XVIII w. wyszła ona za węgierskiego szlachcica pułkownika barona Władysława de Mara Felsö-Szalaspatak. Z tego małżeństwa urodziła się dwójka dzieci: Ludwik w 1804 r. i Zofia w 1807 r. Grodziec odziedziczyła druga z nich, Zofia de Mara, która wyszła najpierw za węgierskiego hrabię Gustawa Apponyi (1826 r.), a następnie po rozwodzie w 1846 r. za Henryka Jerzego Augusta barona Zobla von Giebelstadt zu Darstadt. Z okazji ślubu Zofii z Henrykiem Zoblem zmodernizowano zamek przez dobudowanie od zachodu dwóch wież, w jednej z nich umieszczono spiralne kamienne schody, w drugiej neogotycką kaplicę, holl na pierwszym piętrze wyposażono w boazerie z herbem małżeńskim de Mara-Zobel. W 1848 r. na zamku w Grodźcu urodziła się córka Zofii i Henryka Zoblów, jedenastu imion którą zwano w rodzinie Annalore. W 1857 r. Zofia von Zobel podarowała parcelę „Stowarzyszeniu Ewangelickich Mieszkańców Grodźca i Świętoszówki” pod założenie cmentarza ewangelickiego w Świętoszówce, na którym zresztą spoczęła w 1863 r. Owdowiały zaś baron Henryk wystawił na wzgórzu Goruszka, niewielką ośmiokątną kaplicę – mauzoleum, do którego w 1866 r. przeniesione zostały szczątki Zofii. W 1867 r. w Grodźcu odbył się ślub Anny Eleonory baronówny Zobel von Giebelstadt zu Darstadt z doktorem praw Józefem hrabią Saryusz-Zamoyskim herbu Jelita. W 1875 r. zmarł na zamku w Grodźcu w wieku 73 lat na zapalenie płuc Henryk Jerzy August baron Zobel von Giebelstadt zu Darstadt i pochowany został obok swej żony w rodzinnej kaplicy grobowej na Goruszce. Jedyną spadkobierczynią majątku została Anna Eleonora, która w 1884 r. sprzedała dobra Grodzieckie wraz z Roztropicami, Bielowickiem, Bierami i Świętoszówką Franciszkowi Strzygowskiemu, fabrykantowi z Białej. Po nim majątek odziedziczyły córki. Spadkobiercy Franciszka i Leopoldyny Strzygowskich w 1927 r. sprzedali Grodziec dr Ernestowi Habichtowi, dyrektorowi dóbr w Przeworsku. Na skutek zaległości w spłacie kredytu zaciągniętego na zakup majątku w 1938 r. ten hipotecznie przeszedł na własność Skarbu Państwa.

Źródło: peuk.fiiz.pl