Rynek w Iłży

Iłża istniała już we wczesnym średniowieczu, od XII wieku do 1789 roku własność biskupów krakowskich. Osada zniszczona w 1241 i 1260 w czasie najazdów tatarskich. Prawa miejskie prawdopodobnie w 1239 r. na prawie magdeburskim (dokumenty spłonęły w pożarze). Już w XIII wieku istniał 1,5 km na północny wschód (na tzw. starym mieście) gród obronny, a około 1340 wzniesiono tu z miejscowego kamienia zamek staraniem biskupa Jana Grota, z czasem rozbudowywany. Miasto stanowiło centrum biskupiego klucza dóbr iłżeckich obejmującego w 1645 roku 2 miasta i 23 wsie.

Złoty wiek
W XV wieku zasłynęła ceramika iłżecka i powstał miejscowy cech garncarski. Rozwój miasta nastąpił w XVI–XVII wieku w związku z ogólnym rozwojem handlu w kraju, a samo miasto znajdowało się na szlaku handlowym z głębi kraju w kierunku do portów na Wiśle w Solcu, Zawichoście i Sandomierzu i dalej do Gdańska.

W 1576 roku wybudowano na rynku ratusz, który w XVII wieku zyskał wieżę wzniesioną z nakazu biskupa Marcina Szyszkowskiego. Na iłżeckim zamku gościli polscy królowie: Władysław Jagiełło, Aleksander Jagiellończyk, Zygmunt III Waza, a Władysław IV spotkał się pierwszy raz tu ze swoją narzeczoną Cecylią Renatą, gościli tu także biskupi, uczeni i wybitni humaniści, jak choćby Jan Kochanowski. W XVII wieku nadal kwitło tu garncarstwo, w latach 1615–1619 miejscowi kupcy dostarczyli kupcom krakowskim 312 transportów garnków. Garncarze iłżeccy mieli prawo do sprzedaży swych wyrobów pod Zamkiem Królewskim.

Upadek miasta
Upadek miasta rozpoczął potop szwedzki i najazd wojsk Jerzego Rakoczego w latach 1655–1660, w wyniku czego miasto i zamek uległy zniszczeniom. 17 lipca 1789 roku Iłża przeszła na własność skarbu państwa. Po III rozbiorze Polski w zaborze austriackim, w latach 1809–1815 w Księstwie Warszawskim, a po jego upadku w Królestwie Kongresowym w zaborze rosyjskim aż do 1915 roku.

Źródło: wikipedia.pl