Drewniany kościół pw. Wszystkich Świętych w Iwoniczu
A-1341 z 23.03.1989
Kościół par. w Iwoniczu położony jest w środkowej części wsi, przy głównej drodze prowadzącej do Iwonicza Zdroju, w bezpośrednim sąsiedztwie zespołu pałacowego, dawnej rezydencji Załuskich, na skarpie w zakolu lokalnej rzeki Iwonki. Orientowany kościół otoczony jest wieńcem starych drzew.
Kościół wybudowano na planie podłużnym, na osi wsch.-zach. Od wschodu prezbiterium na rzucie wydłużonego, prostokąta zamkniętego trójbocznie z dobudowaną od pn. murowaną zakrystią na rzucie kwadratu i kaplicą Załuskich od pd. postawioną na rzucie prostokąta. Korpus nawowy szerszy od prezbiterium, rozbudowany został od pn. i pd. o dwie symetryczne,. wybudowane na rzucie zamkniętych trójbocznie prostokątów, kaplice. Od zach. dostawiona jest wieża na rzucie zbliżonym do kwadratu, mieszcząca kruchtę. Na rozczłonkowaną bryłę świątyni składają się prostopadłościenne prezbiterium i nawa przekryte stromym dachem z niewielką wieżyczką na sygnaturkę, zakończonym trzema połaciami nad prezbiterium. Nieco niższe dachy założono nad kaplicami nawy, tworzącymi rodzaj transeptu. Przylegające do prezbiterium bryły zakrystii ze skarbczykiem na piętrze i kaplicy Załuskich są tej samej wysokości, przekryte są dachami trzyspadowymi. Dominantę bryły stanowi wieża-dzwonnica, o silnie pochylonych ścianach, z nadwieszoną izbicą. Kościół wybudowano z drewna, na kamiennym podmurowaniu, ściany w konstrukcji zrębowej, oszalowane deskami, wieża w konstrukcji słupowo-ramowej, również szalowana. Jedynie zakrystię wymurowano z kamienia, przekryto sklepieniem kolebkowym z lunetami, skarbczyk na piętrze sklepiono kolebkowo. Na kościele założono więźbę storczykową, nad aneksami więźbę płatwiowo-stolcową, wszystkie dachy pokryte są obecnie blachą. Elewacje bez podziałów architektonicznych, pozbawione są detalu, szalowane są pionowo szerokimi deskami i zwieńczone bogato profilowanym gzymsem podokapowym. Od zach. główne wejście do świątyni ujęte jest w ozdobny portal z parą drewnianych półkolumn podtrzymujących wolutowy szczyt mieszczący w niszy wizerunek Matki Boskiej.
Źródło: zabytek.pl
Kościół parafialny w Iwoniczu wzniesiono w l. 60. XV w. z fundacji króla Kazimierza Jagiellończyka, a w 1464 r. dokonano konsekracji świątyni p.w. Wszystkich Świętych. Ok. 1565 r. zamieniono go na zbór protestancki, jako taki funkcjonował do l. 30. XVII w. Po przywróceniu świątyni katolikom dobudowano w 1634 r. do pn. ściany kościoła murowaną zakrystię ze skarbczykiem na piętrze oraz, zapewne także wtedy, izbicową wieżę od zach. W 1657 r. kościół został spustoszony przez Węgrów i Kozaków. Około 1756 r. świątynia przeszła gruntowny remont, podczas którego wnętrzu nadano cechy baroku. W l. 1884-1895 kościół poddano, z inicjatywy rodziny Załuskich, właścicieli Iwonicza, znacznej przebudowie: przedłużono nawę w kierunku zach., przesunięto też wieżę bardziej ku zach., do bocznych ścian nawy dobudowano dwie, symetryczne kaplice, tworzące w bryle rodzaj transeptu, do pd. ściany prezbiterium dostawiono kaplice rodziny Załuskich z przeszkloną lożą od strony świątyni. Prace we wnętrzach powierzono lokalnym twórcom: nową dekorację snycerską wykonał Józef Aszklar z Lubatowej a dekorację malarską Paweł i Jan Bogdańscy z Jaślisk. Zmieniły one w znacznym stopniu charakter wnętrza i zatarły jego cechy stylowe. W l. 80. XX w. wymieniono pokrycie dachu, w 1995 r. odnowiono wnętrze zakrystii. Pomimo przebudów pierwotny gotycki układ oraz konstrukcja są w pełni czytelne.
Źródło: zabytek.pl
Msze św.:
- w niedziele i święta 7.30, 9.00, 10.30 i 16.30,
- w dni powszednie o 18.00 (zimą o 17.00).
