Pałac Załuskich w Iwoniczu

Pałac Załuskich w Iwoniczu – zabytkowy pałac wybudowany w latach 1882–1883, wraz z parkiem, znajdujący się w miejscowości Iwonicz.

Pałac w Iwoniczu został wzniesiony w latach 1882–1883 z inicjatywy Michała i Heleny Załuskich, ówczesnych właścicieli majątku. Rodzina Załuskich była jego właścicielami do wybuchu II wojny światowej. W czasie II wojny światowej budynek został zniszczony za sprawą stacjonujących w nim wojsk niemieckich, potem rosyjskich. Po wojnie majątek upaństwowiono. W 2 połowie XX w. mieściła się tu szkoła, następnie PGR i Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego. W latach 1977–78 obiekt był remontowany, później przez dłuższy czas stał nieużytkowany, aż do przekazania go, wraz z całym zespołem Uniwersytetowi Rzeszowskiemu. Po kolejnym remoncie pałac jest użytkowany jako ośrodek konferencyjno-szkoleniowy Międzynarodowego Centrum Edukacji Ekologicznej Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Jednopiętrowy pałac, nakryty niskim czterospadowym dachem wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta. Jedenastoosiową elewację frontową zdobi dwukondygnacyjny portyk kolumnowy z balkonem zwieńczonym belkowaniem z attyką murową. W trójkątnym zwieńczeniu loggii kartusz z herbami fundatorów: Junosza Załuskich i Strzemię Brzostowskich. Elewację tylną urozmaicają dwa dwuosiowe ryzality połączone galerią. W obu bocznych elewacjach czterokolumnowe portyki wspierają balkony.

Pierwotny dwór w Iwoniczu istniał XV w. Pozostałością tamtego założenia dworskiego jest istniejący dawny dwór wieżowy z przełomu XVI i XVII w. określany obecnie jako spichlerz lub zbór ariański znajdujący się w południowo-zachodnim narożniku parku.

Częścią pałacowego założenia jest rozległy park krajobrazowy z około 1840. Na jego terenie zachowało się kilka stawów, w tym relikty dawnych fos i obszerny staw z wyspą, aleja lipowa a także wiele drzew pomnikowych, między innymi: dębów szypułkowych, lip drobnolistnych i szerokolistnych, buków, klonów.

Źródło: wikipedia.pl