Opuszczona wioska Wolisko Małe w Puszczy Piskiej

Historyczna nazwa: Dawny cmentarz ewangelicki w Wolisku Małym

Wolisko Małe - uroczysko, dawna miejscowość w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. Dawny cmentarz ewangelicki istniejącej do 1945 roku wsi Woliski Małe, na cmentarzu jest mogiła 4 żołnierzy armii rosyjskiej z okresu I Wojny Światowej.

Na terenie Nadleśnictwa Pisz funkcjonowało do końca lat 40. XX wieku około 30 mazurskich wsi. Zostały one założone w okresie od XV do XIX wieku, tj. zarówno w czasie działalności krzyżackiej, jak i pruskiej (od 1525 r.). Wspomniane jednostki osadnicze zostały rozszabrowane w trakcie kilku lat po II Wojnie Światowej przez ludność napływową. Dodatkowo w niektórych przypadkach część pozostałych murowanych budynków zleciły rozebrać miejscowe władze. Do dzisiaj, w spisie miejscowości w Urzędzie Miasta Pisza zachowały się nazwy jedynie 9 spośród 30 wspomnianych wsi.

Po osadach zachowały się nieużytkowane cmentarze ewangelickie, pojedyncze podmurówki domów, starodrzew (np. dąb wyznaczający niegdyś centrum wsi Sowiróg) i pozostałości urządzeń hydrotechnicznych huty żelaza w Wądołku. Pewnym ewenementem jest zachowana podwójna aleja lipowa prowadząca do nieistniejącej wsi Bagieńskie. Istotną kwestią jest również podjęta przez władze decyzja, dotycząca zalesienia gruntów po rozszabrowanych wsiach. Stało się to głównie w latach 60. i 70. XX wieku. W ten sposób cmentarze, które wcześniej funkcjonowały w krajobrazie otwartym, znalazły się w większości na obszarach leśnych. W 2014 r. wszystkie, tj. 46 cmentarzy, na obszarze Nadleśnictwa Pisz zostało zinwentaryzowanych. Jest to największa liczba nieużytkowanych cmentarzy znajdująca się na terenie jednego nadleśnictwa w województwie warmińsko-mazurskim.

Zachowanie części cmentarzy, w połączeniu z dużymi walorami środowiska przyrodniczego stanowi o ich atrakcyjności. Ponadto są one położone na terenie Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie" (utworzonego w 2002 r.). Jego północno-wschodnią część stanowi Mazurski Park Krajobrazowy, z największym poziomem jeziorności w Polsce, wynoszącym 30%.

Osadnictwo na tym obszarze zostało dobrze opisane. Pierwsze artykuły o nim pochodzą z lat 90. XX w. Dotyczyły one najbardziej znanych wsi, tj. Sowirogu i Wądołka (czasopismo Znad Pisy). Spośród publikacji naukowych należy głównie wymienić książkę Maciejewskiej (1995 r.) i Białuńskiego (2002 r.). Najpełniejszy opis zaginionych wsi zamieszczono w artykułach K. Worobca, które ukazały się w 2014 r. w Gazecie Piskiej.

Źródło: pisz.bialystok.lasy.gov.pl

Zaktualizowano 6 miesięcy temu

Dane teleadresowe

12-200 Jeże
place
53.474444, 21.863333Skopiowano do schowka
N53º28'27.998", E21º51'47.999"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Miejsce/obiekt znajdujące się obecnie w stanie ruiny lub z którego pozostały jedynie niewielkie ślady świadczące o jego dawnym istnieniu.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Wstęp bezpłatny
Dostęp 24h/7
Obiekt publiczny, dostępny dla wszystkich 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu (np. pomnik w parku, przydrożny krzyż itp.).

Inne w kategorii: Inne To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.