Drewniana zabudowa Kalwarii Pacławskiej

Miejscowość Kalwaria Pacławska to osada, która powstawała przy ufundowanym przez Andrzeja Maksymiliana Fredrę zespole klasztornym oo. Franciszkanów wraz z zespołem kaplic, kapliczek i dróżek pątniczych.

Klasztorowi i kościołowi towarzyszy posadowiony na grzbiecie i stokach wzgórza unikatowy zespół zabytkowy tworzony przez zabudowę domów mieszkalnych w przylegającej do klasztoru osadzie. Do dziś zachował się paramiejski układ przestrzenny z główną ulicą handlową, choć sama zabudowa jest wiejska. Pod jednym dachem często znajdują się chata, stajnia, budynki gospodarcze.

Osada rozwijała się przez lata pod wpływem nasilającego się ruchu pątników, a odpusty wymusiły funkcjonalność domów z malowniczymi podcieniami wspartymi na słupach, które służyły jako kramy odpustowe. Strychy przeznaczano na noclegi, a wiodły do nich ustawione na zewnątrz, bokiem do frontowej ściany, schody.

Zachowane do dziś budynki pochodzą głównie z XIX w. Usytuowane są szczytowo wzdłuż głównej ulicy. Są to budowle drewniane konstrukcji zrębowo-przysłupowej, otynkowane i pobielone.

Z powstaniem Kalwarii wiąże się legenda, która mówi, że Fredro podczas polowania, na miejscu, w którym dzisiaj stoi kościół, ujrzał jelenia z jaśniejącym krzyżem między rogami. Uznał to za objawienie woli bożej i postanowił wznieść na szczycie góry kalwarię.

Wielkim kultem jest tu otoczony cudowny obraz Matki Boskiej Pacławskiej pochodzący z kamieńca Podolskiego, który po zajęciu miasta przez Turków w 1679 r. został przewieziony na ziemię przemyską.

Miejscowość ożywa od 11 do 15 sierpnia, gdy pielgrzymi licznie przybywają na odpust Wniebowzięcia Bogurodzicy.

Źródło: sad.podkarpackie.travel