Katedra ewangelicko-augsburska pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach
A-1285/82 z 02.02.1982
Katedra pw. Zmartwychwstania Pańskiego jest kościołem diecezjalnym diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego RP oraz świątynią parafialną ewangelicko-augsburskiej parafii pod tym wezwaniem.
Ewangelicka świątynia jest najstarszą murowaną budowlą sakralną w Katowicach i jako taka stanowi bardzo ważny element architektoniczny i kulturowy miasta. Zaprojektowana pierwotnie przez dyrektora Królewskiej Akademii Budownictwa w Berlinie Ricarda Lucae reprezentuje styl neoromański tzw. okrągło-łukowy, zwany również arkadowym. Łączy on formą wczesnego renesansu florenckiego z lombardzkim poprzez formę romańską.
Wnętrze świątyni jest bardzo bogate w cenne elementy wyposażenie. Należą do nich m.in. zachowana w stanie pierwotnym ambona, obłożona płaskorzeźbami Chrystusa i czterech Ewangelistów oraz symbole postaci Ewangelistów (byk, człowiek, orzeł, lew) w łukach transeptów bocznych. Szczególną wartość przedstawia pięć witraży w prezbiterium, prezentujących sceny biblijne zarówno z Nowego, jak i Starego Testamentu. Każdy witraż podzielony jest na cztery zróżnicowane tematycznie i kompozycyjnie strefy: 1 strefa – symbolika na podłuczu, 2 strefa – scena z Nowego Testamentu, 3 strefa – scena ze Starego Testamentu, 4 strefa – heraldyka z herbami fundatorów. W kościele podziwiać można także piękne 41-głosowe organy firmy W. Sauer opus 1240, pochodzące z 1922 r.
Warto także zwrócić uwagę, na fakt, iż obecne malowanie kościoła przeprowadzone w 1997 r. nawiązuje do malowania kościoła z 1901 r. Brązowy drewniany sufit przyozdobiony jest motywami liturgicznymi, kiściami winogron i kłosów zboża. W miejscu złączenia stropu ze ścianami wzdłuż wszystkich naw rozciąga się fryz z motywem lilii.
Na koniec warto wspomnieć, iż w 2000 r. otwarte zostało przy katedrze parafialne muzeum, w którym podziwiać można m.in. historyczne fotografie z XIX i XX w. oraz literatura ewangelicka.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Parafia ewangelicko-augsburska w Katowicach została erygowana w 1856 r. Swoim zasięgiem obejmowała Katowice wraz z okolicznymi miejscowościami i osadami. Początkowo nabożeństwa odprawiane były w jednej z hal huty „Marta” przez pastora sprowadzonego z Tarnowskich Gór. Szybko jednak podjęto starania o wybudowanie kościoła parafialnego. Kamień węgielny pod budowę położono już w lipcu 1856 r., a pod koniec września 1858 r. miało miejsce uroczyste poświęcenie świątyni.
Kościół był skromny i stosunkowo mały, posiadał bowiem jedynie 304 miejsca siedzące. Wraz z rozwojem Katowic, wzrastała liczba ewangelików. Nowo wybudowana świątynia, mimo zwiększonej ilości nabożeństw, okazała się więc szybko za mała. Zdecydowano się więc na jej rozbudową, która rozpoczęła się w 1887 r. Przedłużono wówczas nawę, dobudowano dwie wieżyczki i powiększono organy. Dzięki temu w 1889 r. liczba miejsc siedzących w kościele zwiększyła się prawie dwukrotnie.
Jednak i to okazało się niewystarczające, w związku z czym świątynię poddano pracom budowlanym kolejny raz na przełomie XIX i XX w., dokładnie w latach 1899–1902. Dobudowano wówczas dwa skrzydła boczne, transept, zakrystię, wewnątrz zbudowano galerie (pawłacze), a przy organach miejsce dla chóru.
Intensywny rozwój parafii zaznaczył się nie tylko kolejnymi rozbudowami kościoła, ale także wybudowaniem w latach 1899–1900 domu starców przy ulicy Damrota oraz w 1908 r. dużego domu parafialnego przy ulicy Bankowej. W latach 1903–1905 przy ulicy Jagiellońskiej 17 powstał parafialny dom „Hospic” przygotowujący m.in. na stacjonarnych seminariach pracowników misyjnych dla południowo-wschodniej Europy. Pomyślano również o założeniu w 1884 r. nowego dużego cmentarza pomiędzy ulicami Damrota i Francuską, ponieważ dotychczasowy cmentarz ewangelicki był już za mały. W tym okresie intensywnego rozwoju parafii zaczęły powstawać w Katowicach również nowe i prężne stowarzyszenia ewangelickie.
Źródło: peuk.fiiz.pl
