Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach
Mieszczące się w jednym ze skrzydeł gmachu Kurii Metropolitarnej Muzeum Archidiecezjalne zajmuje się – zgodnie ze statutem – inwentaryzacją, gromadzeniem i konserwacją zabytków sztuki sakralnej. Przechowuje zarówno zabytkowe obiekty sztuki religijnej, jak również pamiątki życia religijnego, obiekty treści świeckiej pochodzące z różnych parafii i z darów, przedmioty posiadające związek z regionem i historią diecezji archidiecezji katowickiej. Najważniejszą kolekcją znajdującą się w posiadaniu placówki jest kolekcja związana z gotycką sztuką cechową. Powiększona z czasem o nowe zabytki reprezentuje przede wszystkim malarstwo tablicowe, rzeźby i rzemiosło artystyczne. O unikalności tej kolekcji świadczy m.in. zespół rzeźb związanych z kręgiem Madonn na lwie (Madonna z Dzieciątkiem z Miasteczka Śląskiego – 1380 r., Zmartwychwstały z Leszczyn – 1390 r., Święta Anna Samotrzeć z Knurowa – 1410 r.), a także takie obiekty, jak: Piękna Madonna z Knurowa (1410 r.), rzadkiej urody średniowieczny prymityw – obraz tablicowy przedstawiający świętą rozmowę ze św. Mikołajem z Wilczy (1450 r.), Ogród Mistyczny z Bzia Zameckiego (1450 r.), kwatera witrażowa Ukrzyżowania z Miedźnej z ok. 1440 r. posiadająca nie tylko pierwotne szkła, ale i listwy ołowiane, co należy do rzadkości. Z rzemiosła artystycznego wyróżnia się kielich mszalny z fundacji Mikołaja, proboszcza w Żarach i jego brata Bernharda Stewiczów z 1384 r. o bogatym programie ikonograficznym.
Wśród eksponatów prezentowanych przez muzeum znajduje się ponadto rzadki zbiór ikon greckich i rosyjskich, a także malarstwo autorów węgierskich: Kotasza i Naraya, a także polskich przełomu XIX i XX w.: Eliasza W. Radzikowskiego, Malczewskiego, T. Axentowicza, S. Bieszczada, W. Hofmana, J. Fałata, Cz. Kuryaty, A. Bimlera. Rzeźby z tej kolekcji to dzieła: X. Dunikowskiego, K. Hukana, W. Szymanowskiego oraz Z. Langmana. W placówce można również zobaczyć m.in. kolekcję pamiątek związanych z „Solidarnością” oraz kolekcję o charakterze etnograficznym, w której zgromadzone są zbiory przedmiotów służących ludowej pobożności. W zbiorach muzealnych znajdują się ponadto pamiątki wydarzeń diecezjalnych, pamiątki związane z działalnością biskupów i śląskich kapłanów, parafialne i stowarzyszeniowe sztandary, dokumenty wiary, kultury i języka ludu śląskiego, a także ponad pięćset medali dokumentujących wiele wydarzeń i osobistości z życia Kościoła i narodu.
Muzeum, poza działalnością wystawienniczą (w ramach organizowania wystaw stałych i czasowych) prowadzi także regularną promocję sztuki współczesnej organizowaną przez muzeum w Galerii Sztuki Współczesnej „Fra Angelico” funkcjonującej w jego ramach od 1986 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia Muzeum Archidiecezjalnego jest związana z osobą prof. Tadeusza Dobrowolskiego, który w okresie międzywojennym przejął w depozyt zbiory sztuki sakralnej, które miały stanowić ozdobę przyszłego Muzeum Śląskiego. Były one prezentowane już od 1931 r., chociaż oficjalna umowa pomiędzy Muzeum Śląskim a kurią została podpisana w 1938 r.
W czasie wojny część zbioru kościelnego zaginęła, a pozostała znalazła się w depozycie Muzeum Śląskiego w Bytomiu. Chociaż katowicka kuria biskupia podejmowała liczne starania o odzyskanie dzieł sztuki, które wcześniej zostały przekazane do Muzeum Śląskiego, władze komunistyczne nie udzielały na to zgody.
Dopiero w 1975 r. udało się zrealizować projekt powołania do życia muzeum sztuki religijnej, wówczas bowiem decyzją ówczesnego biskupa katowickiego Herberta Bednorza Muzeum Archidiecezjalne rozpoczęło swoje funkcjonowanie. Wydarzeniem inaugurującym powstanie Muzeum Diecezjalnego w Katowicach była wystawa w Kurii Diecezjalnej. Obrazowała ona historię życia religijnego na Górnym Śląsku w minionym 50-leciu.
Instytucja do 1983 r. korzystała z pomieszczeń na trzecim piętrze budynku probostwa. W 1983 r. przeniosła się do zabytkowej siedziby Kurii Metropolitarnej, w której mieści się do dnia dzisiejszego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Dla zwiedzających wejście od ulicy Wita Stwosza 16.
