Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach
A/1447/91 z 30.12.1991
Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach jest wojewódzką samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Województwo Śląskie. Zgodnie ze statutem, do zakresu jego działania należy tworzenie i upowszechnianie kultury teatralnej poprzez przygotowanie i wystawianie przedstawień teatralnych, w oparciu o zawodowych realizatorów i wykonawców. Ponadto teatr:
- może podejmować inne formy działalności artystycznej mające na celu tworzenie i upowszechnianie kultury;
- prowadzi działalność edukacyjną współpracując w szczególności ze szkołami i społecznym ruchem kulturalnym;
- może prowadzić działalność impresaryjną zgodnie z profilem artystycznym, a także udostępniać scenę do prezentacji operowych, operetkowych, teatralnych, estradowych innych instytucji kultury i zespołów w celu poszerzenia oferty repertuarowej.
Teatr Śląski jest największą sceną dramatyczną na Górnym Śląsku i stara się jednocześnie spełniać rolę sceny narodowej na Śląsku. W jego repertuarze, przede wszystkim na Dużej Scenie, stałe miejsce mają wybitne pozycje klasyki polskiej i światowej. Na powstałej w 1981 r. Scenie Kameralnej najczęściej wystawiane są współczesne dramaty polskie i obce. Trzecim miejscem prezentacji jest Scena w Malarni, utworzona w listopadzie 1992 r. w dawnej loży masońskiej (sala inicjacji), mieszczącej się w budynku należącym obecnie do teatru.
Wychodząc z założenia, że z natury swej teatr jest dziedziną syntetyzującą sztukę, oferta artystyczna Teatru Śląskiego poszerzana jest o spotkania literackie, prezentacje plastyki i muzyki. Realizowane są w ten sposób idee patrona katowickiej sceny, Stanisława Wyspiańskiego. W dwóch galeriach, zorganizowanych w foyer Dużej Sceny i Sceny Kameralnej, prezentowane są wystawy plastyczne o tematyce teatralnej. Eksponowały one teatralne lub literackie wątki w twórczości Jerzego Dudy-Gracza, Macieja Bieniasza, Zygmunta Brachmańskiego, Henryka Wańka, Adama Myjaka, Romana Kalarusa, Tadeusza Siary, Guentera Grassa, Stanisława Mazusia, Romana Maciuszkiewicza i wielu innych. Galerie przypominają również tradycje Teatru Śląskiego, pokazują sylwetki twórców z nim związanych.
Teatr Śląski utrzymuje liczne międzynarodowe kontakty. W ostatnich latach przedstawiał swoje spektakle w wielu zakątkach Europy – od Moskwy i Ufy w Rosji, przez Lwów, Wilno po Brukselę, Sztokholm, Wiedeń i Paryż.
Źródło: peuk.fiiz.pl
W otwartym w 1907 r. gmachu, zbudowanym wg projektu architekta Carla Moritza, przez pierwsze 15 lat funkcjonował teatr niemiecki. Po powrocie Śląska do granic Polski w budynku tym w październiku 1922 r. rozpoczął działalność Teatr Polski w Katowicach. Jego powstanie było wynikiem inicjatywy zawiązanego w Katowicach Towarzystwa Przyjaciół Teatru Polskiego. Pierwszym dyrektorem katowickiej sceny został Tadeusz Wierzbicki. Staraniem kolejnych dyrektorów, przede wszystkim Mariana Sobańskiego, który kierował teatrem od 1927 r. do wybuchu II wojny światowej, miały na katowickiej scenie premiery najważniejszych sztuk z repertuaru klasyki polskiej, od „Dziadów” Adama Mickiewicza po dramaty Stanisława Wyspiańskiego, którego imię Teatr Polski otrzymał w 1936 r.
Po II wojnie światowej Teatr Śląski stał się przystanią dla zespołu Polskiego Teatru Dramatycznego ze Lwowa. W 1949 r. w kierowanym przez Władysława Woźnika zespole aktorskim pojawił się Gustaw Holoubek (późniejszy dyrektor teatru). W kolejnym latach wielokrotnie zmieniała się dyrekcja instytucji, co przeszkadzało trochę w konsekwentnej realizacji jednej koncepcji programowej, ale z drugiej strony przyciągało doskonałych aktorów. Na deskach Teatru Śląskiego występowały takie sławy, jak: Lidia Zamkow, Tadeusz Kantor, Józef Szajna, Jerzy Kreczmar, Bohdan Korzeniewski, Kazimierz Kutz, Otto Axer, Lidia i Jerzy Skarżyńscy, Franciszek Starowieyski, Krzysztof Pankiewicz, Marian Kołodziej, Irena Jun, Anna Polony, Józef Czernecki, Jan Maciejowski, Krzysztof Babicki, Tadeusz Bradecki, Maciej Wojtyszko, Barbara Ptak, Barbara Stopka, Barbara Zawada, Marek Braun, Wojciech Jankowiak, Jerzy Moskal, Anna i Tadeusz Smoliccy, Andrzej Witkowski, Ewa Dałkowska, Anna Romantowska, Krzysztof Kolberger i Marek Kondrat.
Źróło: peuk.fiiz.pl
