Muzeum im. Jana Dzierżona w Kluczborku

Muzeum im. Jana Dzierżona w Kluczborku – to samorządowa instytucja muzealna, zajmującą się gromadzeniem, konserwacją, opracowaniem i udostępnianiem dóbr kultury z terenu ziemi kluczborskiej i północnej części województwa opolskiego w zakresie archeologii, historii i etnografii, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa gromadzonego z terenu całego kraju. Na uwagę zasługuje oddzielna kolekcja, którą jest zbiór dzierżonowski, czyli pamiątki po księdzu Janie Dzierżonie (1811-1906), twórcy nowoczesnego pszczelarstwa i patronie placówki. W muzeum gromadzone są również dokumenty dotyczące aktualnych wydarzeń w regionie, pomocnicze zbiory wystawiennicze, a w archiwum muzealnym – ikonografia pszczelarska oraz dokumentacja fotograficzna dotycząca muzeum i regionu. Wizytówką muzeum jest położony przed budynkiem pawilon, w którym znajduje się kolekcja współczesnych uli figuralnych wykonanych przez artystów ludowych i rzeźbiarzy amatorów z całego kraju.

Patron
Patronem placówki jest ksiądz doktor Jan Dzierżon znany jako odkrywca praw rządzących rozwojem rodziny pszczelej oraz jako pszczelarz praktyk, popularyzator, społecznik i naukowiec. Odkrył zasadę konstrukcji ula z ruchomą zabudową, tzw. snoza oraz odkrył wśród pszczół zjawisko dzieworództwa.

Budynek
Placówka mieści się w dwupiętrowym budynku, z wysokim poddaszem, postawionym na planie prostokąta o wygiętych dłuższych bokach. Jego fundamenty i przyziemie są przedłużeniem miejskiego muru obronnego, którego zachowane fragmenty przylegają od południa do wieży. Budynek stoi poprzecznie w stosunku do obecnie biegnącej pod nim ulicy, wychodzącej z północno-wschodniego narożnika rynku. Pod koniec XIII wieku istniał tu dwór książęcy, a pierwszy murowany zamek powstał prawdopodobnie pod koniec XIV wieku. W 1590 roku książę brzeski postawił piętrową budowlę o gotyckich oknach. Pod koniec XVII wieku zamek uległ ruinie, a w 1720 roku przebudowany został na siedzibę administracji kluczborskich dóbr cesarskich. W 1854 roku dobudowano drugą kondygnację, w której początkowo mieścił się urząd skarbowy, a później sąd. W 1907 roku wieża zamkowa została przebudowana na wieżę ciśnień, otrzymując nowy dwustopniowy dach namiotowy. W latach 1931–1932 wyburzono fragmenty części dolnej budynku, zwanego wówczas dawnym zamkiem, by poprowadzić pod nim ulicę, która obecnie jest ulicą wylotową z miasta w kierunku wschodnim (ulicą dojazdową do DK11).

Wystawy stałe
Pszczelarstwo dawne i nowe
Wystawa „Pszczelarstwo dawne i nowe” przedstawia czasy dawne aż do współczesności w hodowli pszczół, ze szczególnym uwzględnieniem działalności i roli ks. Dzierżona. Można tu zobaczyć jeden z najstarszych zabytków pszczelarskich w Polsce i w Europie, tzw. barć odrzańską. Jest to fragment drzewa bartnego wydobytego z dna Odry, którego pochodzenie datowane jest na X wiek. Ponadto prezentowane są ule pniowe (stojaki i leżak), ule słomiane, narzędzia i sprzęt pszczelarski, pochodzące z różnych regionów Polski. Warte uwagi są ule figuralne, przedstawiające postacie świętych, a pochodzące z terenów południowej części województwa opolskiego. W sali poświęconej patronowi muzeum znajdują się ule z pasieki Dzierżona w Łowkowicach (bliźniak) i Karłowicach (czworak), meble, dyplomy nadań członkostwa honorowego przez związki pszczelarskie, książki teologiczne i pszczelarskie, medale i honorowe wyróżnienia w formie wieńców laurowych.

Współczesne ule figuralne
Wystawa „Współczesne ule figuralne” przedstawia ule wykonane przez artystów ludowych i rzeźbiarzy – amatorów z całego kraju w latach 70. i 80. XX wieku. Prezentowana ona jest w pawilonie przed budynkiem muzeum.

Ule
W czerwcu 2006 roku, na tyłach budynku, utworzona została wystawa plenerowa „Ule”, która została częściowo sfinansowana ze środków Unii Europejskiej i budżetu państwa. Wystawa przedstawia rozwój uli – od pniowych do skrzynkowych – przy jednoczesnym obsadzeniu terenu różnorodnymi roślinami, w tym miododajnymi.

Wystawy czasowe
Muzeum w Kluczborku korzystając z ekspozycji gościnnych organizuje wystawy czasowe, 2-3 miesięczne. Najciekawsze ostatnio zorganizowane to:

• Kaźń profesorów lwowskich. Wzgórza Wuleckie 1941 – wystawa ukazuje m.in. zdjęcia zamordowanych w 1941 roku naukowców oraz ich biogramy,
• Kluczbork dawniej i dziś,
• Karty do gry – historia i współczesność – wystawa z prywatnej kolekcji p. Andrzeja Kalandyka (mieszkańca Kluczborka),
• Pojazdy II wojny światowej w miniaturze – zaprezentowanych zostało ponad 250 modeli pojazdów i postaci uczestniczących w II wojnie światowej,
• Dzieje papieru i papiernictwa,
• Malarstwo Piotra Kachnego – artysty urodzonego w Kluczborku, którego malarstwo, jak i fotografia przedstawia głównie postacie ludzkie,
• Tkanina cepeliowska,
• Pojazdy PRL-u w miniaturze – kolekcja liczyła ponad 200 modeli samochodów wykonanych w skali 1:43.

Źródło: wikipedia.pl