Kościół pw. Świętej Trójcy w Koniecpolu
396/A/86 z 06.01.1987
Kościół pw. św. Trójcy jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu koniecpolskiego należącego do diecezji kieleckiej.
Koniecpolski kościół reprezentuje styl wczesnego baroku. Jego cechą charakterystyczną jest stylizacja na budowlę obronną. Świątynia jest trójnawowa, orientowana, wzniesiona z kamienia marglowego i częściowo cegły. Ma formę bazyliki z transeptem, przy czym nawy boczne utworzono z dwóch kaplic, połączonych wąskimi przejściami i otwartych do nawy głównej arkadami filarowymi. Zwrócona w stronę miasta dwukondygnacyjna fasada posiada charakterystyczne dla wczesnego baroku zwieńczenie z trójkątnym szczytem i wolutowymi spływami po bokach. Podobnie prezentuje się elewacja wschodnia świątyni, zwrócona ku rzece. Nad krzyżem transeptu wznosi się wysoka wieżyczka na sygnaturkę.
Na uwagę zasługuje wyjątkowo bogate wnętrze świątyni, utrzymane w stylu barokowym i rokokowym. Centralne miejsce zajmuje w nim barokowy ołtarz główny z połowy XVII w. z bramkami i rzeźbami świętych biskupów Stanisława i Wojciecha oraz obrazem św. Trójcy z XVII w. W kościele znajduje się aż osiem barokowych ołtarzy bocznych, jak również barokowa ambona z ok. połowy XVII w. z rzeźbionymi postaciami świętych, kamienna chrzcielnica z XVII w., bogato zdobione konfesjonały, stalle i ławki rokokowe z II połowy XVIII w. i wiele innych cennych elementów wyposażenia.
Swoje miejsce w kościele znalazł również oczywiście jego fundator. W północnym ramieniu transeptu znajduje się symboliczny nagrobek Stanisława Koniecpolskiego z 1653 r., a w przeciwnym ramieniu transeptu nad wejściem do zakrystii wisi dużych rozmiarów konny portret hetmana z połowy XIX w., namalowany prawdopodobnie przez 20-letniego wówczas Cypriana Kamila Norwida na prośbę Henryka Pilawy Potockiego w 1841 r.
Kompleks kościoła parafialnego obejmuje również teren dawnego cmentarza przykościelnego, który otacza murowane ogrodzenie z połowy XVII w. W murze od strony rynku znajdują się strzelnice kluczowe mające świadczyć o funkcji obronnej obiektu, która w rzeczywistości nie miała miejsca. Od tej samej strony w narożnikach muru znajdują się dwie dwukondygnacyjne wieże (dawniej dzwonnica i wieża zegarowa) z drewnianymi nadbudówkami i nakryte dachami namiotowymi wybudowane równocześnie z ogrodzeniem.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Parafia pw. św. Trójcy w Koniecpolu został erygowana w XVI w. Pierwszy kościół powstał jako budowla drewniana w 1550 r. na miejscu pierwotnej, również drewnianej kaplicy. Wkrótce potem został zamieniony na zbór kalwiński. Protestanci zwrócili go katolikom dopiero w 1572 r.
Świątynia, którą możemy podziwiać po dziś dzień, została zbudowana w latach 1632–1644 jako wotum za uwolnienie się Stanisława Koniecpolskiego z niewoli tureckiej. Postanowił on wznieść w Koniecpolu nową, murowaną świątynię, godną pozycji i sławy fundatora natychmiast po objęciu władzy w Koniecpolu w 1618 r. Realizację tego zamierzenia opóźniła jednak trzyletnia niewola hetmana, pojmanego przez Turków pod Cecorą w 1620 r. Dalszą zwłokę spowodowały późniejsze walki z Kozakami i Tatarami oraz wojna ze Szwecją. Tak więc mógł on dotrzymać swojej obietnicy dopiero w latach 30. XVII w. Nowa świątynia została konsekrowana 29 czerwca 1644 r. Aktu tego dokonał arcybiskup gnieźnieński Maciej Łubieński w obecności Stanisława Koniecpolskiego, jego syna Aleksandra oraz marszałka dworu, hetmana Stanisława Oświęcima. Kościół został przebudowany w XVIII w. i remontowany na przełomie XVIII i XIX w.
Źródło: peuk.fiiz.pl
