Błonia Krakowskie

Historia Błoń sięga roku 1162. Wówczas Jaksa z Miechowa, zamożny szlachcic, późniejszy założyciel zakonu bożogrobców podarował klasztorowi norbertanek łąkę między Zwierzyńcem a Łobzowem. Intencją darczyńcy było wyjednanie sobie błogosławieństwa przed wyruszeniem na pielgrzymkę do Ziemi Świętej.

W 1254 biskup Jan Prandota witał na Błoniach poselstwo z Asyżu przekazujące bullę kanonizacyjną Stanisława ze Szczepanowa.

Przeszło sto lat później w roku 1366 siostry norbertanki zawierając umowę z magistratem, zamieniły ziemię na kamienicę na ulicy Floriańskiej (tzw. kamienica Klimka z Bodzanowa). Transakcja nie była udana, posesja spłonęła niedługo potem. Ciągnące się latami procesy, w które angażowano królów i papieży nie przyniosły zmian w postanowieniach.

Do XIX wieku Błonia były terenem zaniedbanym, a przepływająca przez nie Rudawa, wylewając co roku wiosną, zamieniała je w grzęzawisko, na wysepkach którego w latach epidemii cholery pozostawiano umierających. Rozlewiska Rudawy na obszarze Błoń nazywano wówczas Niecieczą ze względu na brak głównego nurtu w tym miejscu.

Po osuszeniu bagien Błonia świetnie nadawały się do organizowania dużych zgromadzeń. Liczne uroczystości mogły się odbywać z powodzeniem m.in. dlatego, że w 1908 roku założono na Błoniach deptak i wykonano przepusty odprowadzające wodę z Błoń do Rudawy.

W 1906 roku przy Błoniach powstały pierwsze krakowskie kluby sportowe: Cracovia i później Wisła. W 1911 roku, z inicjatywy ks. Mieczysława Kuznowicza, na Błoniach powstał Park Sportowy Juvenia.

W czasie okupacji hitlerowskiej Niemcy chcieli zabudować Błonia. Miał na ich miejscu stanąć kompleks reprezentacyjnych budynków rządowych, z poaustriackim fortem pod Kopcem Kościuszki w tle. Sam kopiec planowano zaś zrównać z ziemią. Według innych planów na Błoniach miały stanąć bramy skierowane w stronę kopca Kościuszki, który miał się stać pomnikiem zwycięstwa Wehrmachtu ze zgromadzonymi kopiami zdobycznych sztandarów.

Historia Błoń to również burzliwa historia wypasu bydła w mieście. W 1834 roku senat Wolnego Miasta Krakowa uregulował problem wypasu krów na Plantach, wydając jego całkowity zakaz. Odtąd jedynym legalnym pastwiskiem w Krakowie pozostały Błonia. Przywilej wypasu na Błoniach został nadany podkrakowskim wsiom jeszcze przez królową Jadwigę i magistrat nie próbował go znieść. Do 1885 roku wolno było wypasać bydło w liczbie 150 sztuk klasztorowi Norbertanek, wsi Zwierzyniec – 353 sztuk, a gminie Półwsie Zwierzynieckie – 79 sztuk. Następnie przeprowadzono inny podział. Przyznano mianowicie norbertankom pod wypas 14 morgów, dla Zwierzyńca – 38 morgów, a Półwsiu Zwierzynieckiemu – 7 morgów.

W okresie II Rzeczypospolitej architekci Józef Gałęzowski i Adolf Szyszko-Bohusz stworzyli pomysł dzielnicy oplatającej Błonia.

Niegdyś w Krakowie były jeszcze jedne Błonia, zlokalizowane na północ od Pędzichowa. Istnieją także Błonia mogilskie we wschodniej części miasta w dawnej wsi Mogiła.

Źródło: wikipedia.pl