Uzdrowisko Swoszowice w Krakowie
A-675 z 6.02.1985 i z 6.05.2008
Swoszowice to jedyne w Polsce uzdrowisko, leżące w granicach dużego miasta. W Krakowie, w południowej części dzielnicy Podgórze znajduje się park zdrojowy z łazienkami (zakładem kąpielowym) oraz Domem Zdrojowym.
Uzdrowisko w Swoszowicach jest jednym z najstarszych w Polsce, bo dobroczynne właściwości tutejszych wód z zawartością siarki były znane i wykorzystywane do kąpieli leczniczych już w XVI wieku, a dwa stulecia wcześniej wydobywano w okolicy siarkę. Jednak dopiero w 1811 roku profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Feliks Radwański, ówczesny właściciel miejscowości, zadbał o rozwój uzdrowiska. (Profesor Radwański zapisał się w historii przede wszystkim dzięki uchronieniu przed rozbiórką najbardziej znanego fragmentu krakowskich murów miejskich z Bramą Floriańską i Barbakanem).
Dzięki niemu wzniesiono w Swoszowicach Dom Zdrojowy wraz z łazienkami. Potem powstały także piękne wille i pensjonaty. Uzdrowisko cieszyło się wtedy wielkim powodzeniem. Odwiedzali je między innymi poeta i powieściopisarz Julian Ursyn Niemcewicz i polski polityk Hugo Kołłątaj. Dla uzdrowiska, które po 1830 roku nieco podupadło, wiele zrobił także profesor Józef Dietl. Dzięki niemu założono obecny Park Zdrojowy. Choć dziś Swoszowice leżą w obrębie małopolskiej metropolii, dzielnica uzdrowiskowa zachowała typowy dla kurortów urok, dużą ilość zieleni i ciekawą architekturę pensjonatów i willi.
Wody mineralne występujące w Swoszowicach to: „Zdrój Główny” i "Napoleon".
Prócz spacerów po Parku Zdrojowym obok XIX-wiecznych zabudowań uzdrowiska, Swoszowice oferują wiele możliwości aktywnego wypoczynku. Na miejscu są boiska sportowe i korty tenisowe, w okolicy jest również stadnina koni.
Woda mineralna w Swoszowicach jest jednorodna chemicznie. Jest to woda siarczanowo-wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowa, siarczkowa, o ogólnej mineralizacji 2,64 g/dm³. Wśród anionów występują głównie: siarczanowy i wodorowęglanowy, wśród kationów – wapniowy i magnezowy. Woda ta zawiera 60–80 mg/dm³ siarkowodoru.
Uzdrowisko specjalizuje się w leczeniu i profilaktyce schorzeń:
- reumatologicznych,
- pourazowych i pooperacyjnych narządu ruchu,
- wybranych neurologicznych,
- wszystkie postacie gośćca łuszczycowego.
Zabiegi bodźcowe wykonywane na bazie wód siarczkowych oraz peloidów:
- kąpiele siarczkowe,
- zabiegi borowinowe.
Zabiegi uzupełniające:
- hydroterapia,
- fizykoterapia,
- kinezyterapia,
- masaż.
Źródło: wikipedia.pl / visitmalopolska.pl
Pierwsza oficjalna wzmianka o wodach siarczkowych ukazała się w 1578 r. w Oficynie Łazarzowej – jest to praca lekarza króla Stefana Batorego – Wojciecha Oczki pt. „Cieplice”, w której autor opisuje źródła siarczane Swoszowic. Napisał on, że wody Swoszowic mają wysoką wartość leczniczą przy chorobach reumatycznych. W 1597 r. Francuz Jakub Esprinchard zwiedził kopalnię i pozostawił opis stwierdzając m.in., że pobyt w podziemiach kopalni skutecznie leczy zarazę. W 1617 r. inny lekarz Erazm Syxt rozwinął badania nad wodami siarczanymi w Swoszowicach. Nie wiadomo, czy zbudowano już wówczas jakieś kąpielisko, ale ludzie korzystali z wód. W 1721 r. ukazało się dzieło jezuity Gabriela Rzączyńskiego pt. „Historia naturalia Regni Poloniae … in tractatus XX divisa”, w którym autor napisał: “Svoszoviciis aquas aulphurata affectis male corporibus multum et salutaris”.
Początki lecznictwa
W 1795 r. właściciele Swoszowic Leon von Lowenmuth oraz Franciszek Hilburg von Ehrenfels „zwąchawszy pachnący zgniłymi jajami interes”, zbudowali tu trzy szałasy z gliny i chrustu nazywając je szumnie Łazienkami oraz domami gościnnymi.
Początki zorganizowanej działalności uzdrowiskowej na tym terenie datuje się na 1811 r., kiedy to profesor UJ Feliks Radwański zbudował tutaj pierwszy dom zdrojowy i obiekty przeznaczone na pokoje mieszkalne dla gości. W tym samym czasie założył zabytkowy już dziś Park Zdrojowy. Lata świetności Swoszowic przypadają na drugą połowę XIX wieku, kiedy to naturalne lecznictwo uzdrowiskowe rozwijało się intensywnie dzięki inicjatywie dr Józefa Dietla. Tradycja leczenia na tym terenie była kontynuowana z przerwami przypadającymi na okres wojen światowych. W 2011 roku uzdrowisko obchodziło jubileusz 200-lecia istnienia.
Teraźniejszość
Dziś Uzdrowisko Swoszowice proponuje pacjentom nowoczesne metody rehabilitacji skojarzone z dobroczynnym działaniem surowców naturalnych w formie spersonalizowanych terapii indywidualnych z fizjoterapeutą. Terapia obejmuje indywidualnie dobrany program z wykorzystaniem uznanych na świecie metod terapeutycznych w modelu kompleksowej pracy profesjonalisty z jednym pacjentem.
Uzdrowisko Kraków Swoszowice, choć małe i nietypowo położone, przyciąga swoim kameralnym klimatem i spokojem. Nie znajdziemy tu zatłoczonych deptaków, a zaciszny Park Zdrojowy pełen pomników przyrody. Miejsce to może sprawić, że na chwilę zapomnimy o bliskości granic wielkiego miasta, ale wypoczęci i w dobrej formie zawsze możemy z jego licznych atrakcji korzystać – tylu rozrywek kulturalnych i zabytków próżno szukać w innych gminach uzdrowiskowych. Pacjenci Uzdrowiska Swoszowice mają je w zasięgu ręki, kilkanaście minut jazdy komunikacją miejską, a trzeba dodać, że aktualnie finalizowana jest budowa szybkiego i wygodnego połączenia z samym centrum miasta. Nie będzie zatem przesadnym stwierdzenie, że Swoszowice wspaniale łączą nowoczesną medycynę, bogactwo natury i atmosferę królewskiej historycznej i kulturalnej stolicy Polski.
Źródło: uzdrowisko.krakow.pl
