Dawny kościół ewangelicki w Kromnowie
A/757/982/J z 2.10.1989
Dawny kościół ewangelicki w Kromnowie, który znajduje się w centrum wsi, przy głównej drodze.
Obecnie, po przeprowadzonym remoncie, mieści się tu Artystyczna Galeria Izerska. Obok dawnego kościoła ewangelickiego znajdują się dwa ciekawe obiekty dawnej gminy ewangelickiej (nie objęte wpisem do rejestru zabytków): piętrowa późnobarokowa plebania, nakryta dachem łamanym, wzniesiona w konstrukcji szkieletowej w 1747 r. przez mistrza ciesielskiego Jeremiasa Maywalda z Wójtowic i przebudowana w 1887 r. na budynek murowany; oraz parterowa szkoła ewangelicka z 1751 r.
Źródło: zabytek.pl
Kościół wzniesiony w 1802 r. przez mistrza murarskiego Menzla ze Starej Kamienicy, na miejscu wcześniejszego, szachulcowego zboru z poł. XVIII w. Kościół był remontowany w latach 1844 i 1888. Po wymianie ludności po II wojnie światowej opuszczony i nieużytkowany, częściowo rozkradziony. Został zabezpieczony w latach 1993-1995. Przez lata pozostawał nieużytkowany. Kościół późnobarokowy, wzniesiony z kamienia na rzucie prostokąta, 5-osiowy, nakryty dachem mansardowym, pierwotnie krytym gontem, później łupkiem. Elewacja z wysokim cokołem pokrytym listwowym boniowaniem, opięta pilastrami. Okna ujęte w obramienia z piaskowca, na parterze niskie, zamknięte łukiem odcinkowym, na piętrze wysokie, zamknięte półkoliście. Z pierwotnego wyposażenia salowego wnętrza zachowały się jedynie relikty konstrukcji nośnej empor.
Źródło: zabytek.pl
