Pręt Chełmiński w Lęborku
Obecnie na ścianie ratusza umieszczona została metalowa replika pręta chełmińskiego. Przypomina on miedzy innymi skąd się wziął obecny wygląd starówki Lęborka.
Pręt Chełmiński jest to jednostka miary ustanowiona przez Zakon Krzyżacki. Zastosowano go po raz pierwszy przy lokowaniu miasta Chełmna stąd jego nazwa. Ponadto wznoszone miasto Chełmno miało być miastem wzorcowym przy zakładaniu kolejnych miast przez Zakon Krzyżacki. 1 pręt chełmiński = 4,3266 m = 7,5 łokcia = 15 stóp. Natomiast 1 łokieć = 2 stopy tj. ok. 58 cm. 1 stopa = 28,8 cm a 10 prętów tj. 1 sznur. Pręt chełmiński zazwyczaj umieszczany był na ścianie ratusza i służył też jako miara przy zawieraniu transakcji handlowych. Kupujący miał możliwość sprawdzenia czy nie został oszukany przez kupca. Jeżeli złapał go na oszustwie, to kupiec był przywiązywany do stojącego zazwyczaj na rynku pręgierza. Również w Lęborku całe średniowieczne miasto było rozplanowane i budowane przy zastosowaniu tej jednostki miary.
Źródło: polskaniezwykla.pl
Pręt chełmiński – średniowieczny wzorzec miary, jest jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych Chełmna. Według tradycji pierwotnie znajdował się on w kościele farnym, a od lat 80 – tych XIX wieku na zachodniej ścianie Ratusza. Służył on kupcom przybywającym do Chełmna do odmierzania swoich towarów. Ponadto nim też w średniowiecznym Chełmnie wyznaczano szerokość ulic. Literatura, troszkę rozbieżnie, podawała jego długość od 4,32 m do 4,35 m. Pręt chełmiński dzielił się na mniejsze jednostki jakimi były: stopy, łokcie i kroki. Wykonany jest on z nieznanego stopu metali. Jak wiadomo metale są podatne na działanie warunków atmosferycznych. Powodują one powiększanie lub kurczenie ich objętości. Z tego też powodu należy przypuszczać, że po tylu dziesiątkach lat jego długość mogła ulec niewielkim odchyleniom.
W ostatnim czasie władze samorządowe Lęborka zwróciły się do Chełmna z prośbą o pomoc w wykonaniu kopi naszego pręta chełmińskiego. Ma on być umieszczony na odnowionych murach obronnych tego miasta wraz z opisem jako jedna z średniowiecznych atrakcji. Przyczyniłoby się to również do promocji Chełmna. Z tego też powodu dokonano w naszym mieście oficjalnego – urzędowego pomiaru pręta chełmińskiego. W dniu 17 września 2010 roku pracownicy Obwodowego Urzędu Miar w Toruniu – Panowie Stanisław Kowalski i Piotr Kościołek dokonali pomiaru i wykonali dokumentację techniczną. Pomiar został wykonany metodą tradycyjną za pomocą suwmiarki wzorcowanej i przymiaru wstęgowego 10 metrowego wzorcowanego. Ze względu na liczne wypusty i nierówności znajdujące się na pręcie, został on podzielony na mniejsze odcinki. Jego długość to suma wszystkich pomiarów. Wyniki okazały się dość interesujące. W dolnej części pręt chełmiński ma długość 4326 mm, a w części górnej 4330 mm.
Źródło: muzeumchelmno.pl
