Hotel Europa w Lublinie
A/502 z 13.05.1971
Budynek jest zbudowany na planie nieregularnym, zbliżonym kształtem do podkowy, która tworzy korpus główny i dwie oficyny przylegające od strony północnej.
Fasada jest niesymetryczna, o trzech kondygnacjach i posiada półokrągłe naroża. Parter budynku jest boniowany, a od górnej kondygnacji oddziela go cokół zdobiony płycinami i kołami. Naroża oraz wejście główne obejmują zryzalitowane pilastry. Trzony pilastrów dekorowane są głowami w medalionach. Okna drugiej kondygnacji umieszczone są w szerokich, profilowanych opaskach i flankowane pseudopilastrami wspierającymi trójkątny gzyms nadokienny. Nad wejściem głównym i bocznym znajdują się balkony z metalowymi balustradami zdobionymi dekoracją o motywach roślinnych. Okna na trzeciej kondygnacji umieszczone są również w szerokich, profilowanych opaskach, z parapetami wspartymi na konsolach. Elewację wieńczy wyładowany, uskokowy gzyms koronujący podcięty fryzem konsolowym. Czoła konsolek zdobione są lwimi głowami, a pomiędzy nimi znajdują się dwa fryzy: jeden kostkowy, a drugi z wolich oczek. Poniżej są umieszczone płyciny z dekoracją roślinną. Ponad krawędzią połaci dachu, nad wejściem jest mur attykowy zwieńczony wazonami. W południowo-zachodnim narożu znajduje się belweder, który poprzedzono analogicznym murem attykowym. Ściany belwederu posiadają biforialne okna, flankowane pilastrami, zwieńczone wyładowanym gzymsem i podcięte fryzem konsolkowym.
Elewacja od strony zachodniej ma trzy kondygnacje, jest symetryczna i dziewięcioosiowa. Na poszczególnych kondygnacjach umieszczono dekorację architektoniczną podobną do elewacji frontowej. Jedyna różnica, która wyróżnia tą elewację od fasady to brak balkonów i mniejsze okna znajdujące się na parterze. Ponadto płyciny cokołu oddzielającego parter od pierwszego piętra dodatkowo są dekorowane głowami w medalionach.
Elewacja tylna oraz oficyn jest trójkondygnacyjna, niesymetryczna i pozbawiona dekoracji architektonicznej. Całość zwieńczona jest szerokim okapem wspartym na dekoracyjnie opracowanych kroksztynach.
Wnętrze
Układ wnętrz jest dwu- i trzytraktowy. Pomiędzy traktami znajdują się korytarz i przelotowa sień. Hall i klatka schodowa sklepione są spłaszczoną kolebką. Z kolei w przejazdowej sieni strop jest wsparty na impostach zdobionych sznurami wolich oczek oraz perełek. W pozostałych pomieszczeniach stropy są płaskie. Na półpiętrach klatki schodowej znajdują się medaliony z głowami.
Wschodnia oficyna ma układ wnętrza jednotraktowy, zaś w zaokrąglonym narożniku znajduje się belweder.
Źródło: teatrnn.pl
Hotel Europa obecnie znajduje się na dwóch działkach, które do połowy XIX wieku wchodziły w skład ogrodu przynależnego do pałacu Czartoryskich. Przed 1864 rokiem obie parcele wraz ze znajdującym się tu dworkiem oraz ruinami spalonej łazienki należały do Antoniego Kobylińskiego. W tym samym roku zakupił je Franciszek Chobrzyński, który wystawił na nich jednopiętrową, murowaną oficynę. W 1865 roku przystąpił do budowy Hotelu Europa według projektu Ludwika Szamoty – budowniczego gubernialnego. Jego budowę zakończono w 1867 roku.
Początkowo budynek był nazwany Hotelem Europejskim. Obiekt ten zamknął narożnik ulicy Krakowskie Przedmieście i wschodniej pierzei placu Litewskiego. Był skromną repliką warszawskiego Hotelu Europejskiego, jednakże w Lublinie należał do jednych z bardziej reprezentacyjnych gmachów użyteczności publicznej. W chwili budowy oprócz hotelu znajdowała się w nim również restauracja oraz cukiernia. W 1868 roku hotel stał się własnością Romana Okulicza Kozaryna, a w 1885 roku należał do jego syna, Władysława. W 1887 roku budynek zakupili Jan i Wiktoria Michelisowie. W 1918 roku na mocy testamentu Jana Michelisa 3/4 nieruchomości otrzymało w spadku Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności, a 1/4 wdowa po Janie – Zofia z Jastków Michelisowa.
W okresie międzywojennym obiekt nadal pełnił funkcję hotelu z restauracją i kawiarnią. Ponadto znajdowały się w nim: zakład fotograficzny, fryzjerski, apteka, siedziba biura „Orbis” oraz kilka sklepów. W tym czasie przeznaczono także kilka pomieszczeń na parterze na cele handlowe, dlatego część okien w elewacji od ulicy Krakowskie Przedmieście przekształcono na witryny sklepowe. Podczas II wojny światowej częściowemu zniszczeniu uległ narożnik budynku, zaś oficyna w podwórzu została całkowicie zburzona. W 1944 roku rozpoczęto remont i odbudowę narożnika uszkodzonego podczas działań wojennych. W 1949 roku przeprowadzono remont budynku. W 1954 roku włączono sień przejazdową do wnętrza budynku, a także przeprowadzono remont restauracji. W 1971 roku nieruchomość została wpisana do rejestru zabytków.
Źródło: teatrnn.pl
