Krzyż na Radloku w Miasteczku Śląskim

Krzyż na Radloku w Miasteczku Śląskim to zabytkowy przydrożny krzyż usytuowany przy skrzyżowaniu ulic Dworcowej i Srebrnej. Stanowi on ważny element lokalnego dziedzictwa, łączący w sobie wymiar religijny, historyczny i kulturowy. Pierwsza pisemna wzmianka o tym krzyżu pochodzi z 1875 roku, kiedy to jesienią został odnowiony ze środków lokalnej społeczności. Źródła wskazują jednak, że obiekt stał tu już wcześniej, przy starodawnej ścieżce pniowieckiej, prowadzącej przez rozległe tereny leśne i pola.

Radlok – dawny krajobraz i znaczenie

Radlok był niegdyś rozległym obszarem obejmującym zarówno pola uprawne, jak i gęste lasy. W XIX wieku były to tereny bogate w zasoby naturalne – wydobywano tu rudę, prowadzono gospodarkę leśną, a wśród drzew rosły obficie grzyby, czernice, borówki i jeżyny. W lasach pracowali węglarze, gontarze i producenci sadzy, którzy mieszkali w ziemiankach, nadając temu miejscu specyficzny, niemal tajemniczy charakter.

Nazwa Radlok obejmowała nie tylko zachodnie pola Miasteczka Śląskiego, ale także lasy należące do hrabiowskich dóbr Donnersmarcków, rozciągając się poza administracyjne granice miasta – aż po rejony Wymysłowa i Pniowca. Jego rozległość potwierdzają liczne historyczne odniesienia, m.in. lokalizacja dworca kolejowego na Radloku czy zapisy w testamentach z połowy XX wieku, które wspominały pola położone „na Radloku, a nie w Miasteczku”.

Krzyż jako punkt orientacyjny i symbol

Przydrożny krzyż na Radloku pełnił funkcję nie tylko religijną, ale również orientacyjną. Stał przy ważnym skrzyżowaniu dróg, stanowiąc charakterystyczny punkt dla podróżnych i mieszkańców. W XIX i XX wieku był miejscem modlitwy, szczególnie podczas procesji i nabożeństw majowych.

Związki z historią Miasteczka Śląskiego

Radlok przez wiele lat stanowił obszar odrębny od Miasteczka Śląskiego oraz dawnego miasteczka Georgenberg. Na przełomie XIX i XX wieku prawie 30% terenów miejskich stanowiły lasy, jednak były one własnością rodu Donnersmarcków, co wynikało z dawnych feudalnych stosunków własnościowych. Dopiero w XX wieku rozpoczęto zalesianie miejskich nieużytków, a obszary takie jak Stadtwald istniały do lat 60. XX wieku.

Znaczenie współczesne

Dziś krzyż na Radloku jest nie tylko świadkiem historii, ale i elementem lokalnej tożsamości. Przypomina o dawnym krajobrazie, pracy i codziennym życiu mieszkańców, a także o tym, jak mocno tradycja i wiara były zakorzenione w społeczności Miasteczka Śląskiego.