Cmentarz żydowski w Mysłowicach
23/41
Cmentarz żydowski w Mysłowicach powstał w pierwszych latach XVIII w. Nową, zachowaną do dnia dzisiejszego część, założono w 1864 r. Charakterystyczny jest fakt, że grobowce, które zachowały się w dobrym stanie, znajdują się na obrzeżach kirkutu.
Nekropolia, która przetrwała do naszych czasów, jest nową częścią żydowskiego cmentarza, założoną w 1864 r. Powstały w pierwszych latach XVIII w. stary kirkut był od niej oddzielony ścieżką prowadzącą przez środek cmentarza (dzisiaj jest to ulica Stawowa). Wejście na teren nekropolii prowadzi przez żelazną bramę ozdobioną tradycyjnie gwiazdą Dawida. Do czasów współczesnych zachowały się wewnętrzne fragmenty starego kamiennego ogrodzenia.
Mysłowicki kirkut ma powierzchnię ok. 0,4 ha i kształt podobny do trapezu. Zachowało się na nim ok. 400 nagrobków (w całości lub części), w tym macewy i obeliski (dane wg przechowywanej w Żydowskim Instytucie Historycznym wstępnej inwentaryzacji, wykonanej w 1989 r. przez Krzysztofa Domańskiego). Niestety ocalałe groby są poustawiane chaotycznie, nie zachowały się bowiem do czasów współczesnych alejki. Jeśli chodzi o materiał, z którego zostały one wykonane, przeważa tutaj czarny marmur, alabaster i serpentynit. Napisy na nagrobkach są w języku hebrajskimi i niemieckim. Cechą charakterystyczną mysłowickiego kirkutu jest fakt, iż nie ma na nim praktycznie w ogóle żydowskiej symboliki nagrobnej, takiej jaki: lwy (symbol wytrwałości w wierze, mocy ducha i charakteru), księgi (symbolu mądrości), dłonie i złamane drzewa (symbolu śmierci w młodym wieku). Przeważają nagrobki z elementami florystycznymi. Jedynie na kilku zachowanych macewach można odczytać nazwiska: Staub, Simmonauer, Wachsner, Fleischer i Froehlich. Niestety większość macew leży przewrócona inskrypcjami do ziemi, co uniemożliwia identyfikację danych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Rozwój mysłowickiej społeczności żydowskiej datuje się na przełom XVII i XVIII w. W pierwszych latach XVIII w. powstał więc tutaj cmentarz żydowski. Do czasu jego założenia Żydzi z Mysłowic byli chowani w Będzinie. Najstarszą część nekropolii założono w dzielnicy Kwiatczysko, obecnej wschodniej części dzielnicy Piasek. W 1847 r. w mieście powstała gmina żydowska, niedługo później otwarto także szkołę podstawową. Początkowo mysłowicka społeczność żydowska należała do zamożnej części mieszkańców. Zmieniło się to pod koniec XIX w., kiedy to bogaci tutejsi Żydzi zaczęli się przenosić do szybko rozwijających się Katowic. Kres ich bytności położyła oczywiście II wojna światowa. Mysłowiccy Żydzi zostali wywiezieni do getta w Sosnowcu, a następnie do obozów koncentracyjnych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Kirkut jest trudno dostępny. Całość jest porośnięta bujną roślinnością, która niejednokrotnie zasłania istniejące tam jeszcze macewy. Dodatkowo teren cmentarza otoczony jest wysokim ceglanym murem, a brama cmentarna jest zamknięta zardzewiałą kłódką, do której klucz jest przechowywany w niewiadomym miejscu. Na teren nekropolii można się dostać jedynie szczeliną między murem a przylegającym do niego garażem.
Źródło: peuk.fiiz.pl
