Dwór Cywińskich w Piotrawinie

Pałac w Piotrawinie, w ciągu wieków wielokrotnie zmieniał właścicieli, wygląd oraz funkcję jaką pełnił.
Prace wykopaliskowe, prowadzone przez dr Marię Sułowską w latach 1968 – 1972 pozwoliły na stwierdzenie ciągłości osadnictwa od neolitu. Odkrycia: m.in. skarb siekier z VII -VIII w. potwierdzają hipotezę, że przez teren dzisiejszego Piotrawina wiódł szlak handlowy, prowadzący przez Morawy i dolinę Wisły do Bałtyku. Książęca włość w XI wieku została przekazana rycerzowi Piotrowi Strzemieńczykowi. Pod koniec XI wieku, dobra należały do Biskupstwa Krakowskiego, natomiast w XII wieku, stały się własnością Księcia Henryka Sandomierskiego.

W 1310 roku Władysław Łokietek przekazał Piotrawin „Wraz z przynależnościami i wszystkimi prawami po wieczne czasy, katedrze krakowskiej jako ofiarę dla świętego Stanisława” – cyt. z Aktu nadania.
Rok 1437 – do Piotrawina przyjeżdża Biskup Oleśnicki oraz Jan Długosz. Powstaje dzieło „Liber Beneficjorum”, Długosz opisuje Piotrawin jako bardzo dobry folwark biskupi w skład którego wchodzi dwór.

W dziele “Liber Benefcjorum” Jan Długosz pisał o dworze, natomiast W 1670 roku, W dokumentach źródłowych budynek jest nazwany Rezydencją Prałacką Sufragana Krakowskiego Mikołaja Oborskiego.

Wygląd budynku “bardzo piękny z grubymi murami i Wielu wieżami” znamy z relacji Ulryka Werdum, podróżującego po Polsce W 1671 roku. Natomiast już W 1725 roku opis budynku mówi: „Na przodku altana, do której schody z poręczami circum circa i ganek. Balasy (tralki) płasko wycinane. Tymi gankami idąc, na drugą stronę ku Wiśle – galerye dwie.”

Kolejny z biskupów – Kajetan Sołtyk, znany z próby budowy bazyliki W Piotrawinie, W 1772 roku pisze w liście, że zamierza przebudować rezydencję W Pałacyk Biskupów Krakowskich. Plan zrealizował w 1782 roku. W dokumentach historycznych pojawia się nazwa: Pałacyk Biskupów Krakowskich w Piotrawinie. Opis z 1785 roku mówi: „Pałacyk na fundamentach z kamienia i cegły wymurowany z dwoma facjatami, zawierający w sobie galeryę, salę, 4 pokoje i 2 narożniki. Dachem włoskim wiązaniami należytymi, gontem pokryty, przy którym bruk z kamienia ułożony”.

Czasy świetności pałacu biskupów zakłócił w 1841 roku pożar.

Wpływ zaboru rosyjskiego przyczynił się do zmiany – pałac biskupów stał się rektoratem. Istniejąca fotografia pokazuje, że rektorat urządzony z pałacu po odbudowie w 1841 roku, był już nieco skromniejszy.

W XVIII wieku, w budynku mieścił się Rektorat Piotrawiński, a w połowie XIX wieku -plebania. W 1880 roku do Piotrawina przybył Ludomir Cywiński, wykupił na licytacji dobra kościelne.

Następnie na przełomie wieków, Pałac został przebudowany w stylu klasycystycznym.

Po II Wojnie Światowej, w pałacu mieściła się szkoła, biura Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej oraz mieszkania pracownicze. Obiekt popadł w ruinę, w końcu został opuszczony. Obecnie, po 14 latach prac renowacyjnych, możemy znów podziwiać klasycystyczną architekturę Pałacu Piotrawin.

Źródło: piotrawin.pl