Cmentarz żydowski w Pszczynie

Pszczyński kirkut założono w 1814 r. W 1888 r. na terenie cmentarza zbudowano ceglane ogrodzenie z dwiema stylizowanymi, zachowanymi do dzisiaj, kutymi furtkami oraz dom przedpogrzebowy wg projektu Ernsta Betza, w którym przygotowano ciało do pochówku.

Na zajmującej powierzchnię 0,6 ha pszczyńskiej nekropolii żydowskiej zachowało się do dnia dzisiejszego ok. 300 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z roku założenia cmentarza, z 1814 r. Pochowani są tutaj m.in. David Rau (ur. 18 czerwca 1861 w Debrznie, zm. 14 lutego 1911 w Pszczynie, rabin pszczyńskiego kahału w latach 1891–1911) oraz członkowie znanych i szanowanych rodów żydowskich: Schlesingerów, Schindlerów, Simonów, Koeningsfeldów, Richterów, Grünpeterów, Gittermannów i innych. Największy z nagrobków, okazały bazaltowy pomnik z dwiema kolumnami wspierającymi trójkątny szczyt, pochodzi z przełomu XIX/XX w. i należy on do Heinricha i Henriette Simonów. Na cmentarzu zachował się ponadto neogotycki dom przedpogrzebowy wzniesiony w 1888 r., wg projektu Ernsta Betzana oraz ceglane ogrodzenie. Na koniec warto dodać, iż nekropolia do czasów współczesnych zachował się jego układ przestrzenny. Cmentarz podzielony jest nadal na pięć kwater.

Od 2004 r. w Pszczynie organizowane są Spotkania z kulturą żydowską – „ODNALEZIONE MIEJSCE. CMENTARZ ŻYDOWSKI W PSZCZYNIE”, podczas których raz w roku można zwiedzić cmentarz żydowski z przewodnikiem Piotrem Pilukiem. Oprócz tego organizowana jest wystawa poświęcona kulturze żydowskiej oraz koncert zespołu, wykonującego muzykę klezmerską.

Cmentarz znajduje się pod stałą opieką pana Sławomira Pastuszki, który udziela informacji na temat kirkutu i miejscowej społeczności żydowskiej. Nekropolia jest regularnie porządkowana, a kilka razy do roku organizowane jest jej zwiedzanie dla mieszkańców miasta.

W latach 2008–2009 opiekun cmentarza przeprowadził inwentaryzację nagrobków, podczas której spisano prawie 400 nazwisk pochowanych. Obejmuje ona odpisy pełnych inskrypcji (niemieckich i hebrajskich) nagrobnych wraz z tłumaczeniami. Nagrobki są ponumerowane do 1922 r. Najwyższym numerem jest nagrobek nr 436, należący do Anny Ehrlich. Numeracja prawdopodobnie miała ułatwić lokalizację miejsca pochówku.

Źródło: peuk.fiiz.pl