Kościół pw. św. Jerzego w Puńcowie
167/60(R/306/50) z 27.02.1960; A-309/78 z 21.04.1978
Kościół pw. św. Jerzego jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu goleszowskiego należącego do diecezji bielsko-żywieckiej.
Gotycka, jednonawowa świątynia to najstarszy murowany obiekt sakralny na terenie Śląska Cieszyńskiego, stanowiący doskonały przykład wiejskiego kościoła z tamtej epoki. Jego mury zewnętrzne wzniesiono z kamieni i cegły, połączonych zaprawą wapienno-piaskową. Pokrywa go spadzisty dach. Zwieńczenie murów wewnątrz ścian puńcowskiej świątyni stanowi rzadko spotykane w architekturze sklepienie palmowe, wsparte na wykonanym pośrodku kościoła ośmiobocznym filarze, z namalowaną na nim w dolnej części polichromią, przedstawiającą sceny dziękczynne i pasyjne. Jakkolwiek sklepienie kościoła mogłoby świadczyć o jego wcześniejszym powstaniu, to jednak daty umieszczone na filarze oraz na sklepieniu w prezbiterium, określają jego powstanie na początek XVI w. Podobne sklepienie znajduje się również w pochodzącym z XIV w. kościele pw. św. Krzyża w Krakowie.
Najstarszą częścią puńcowskiego kościoła jest prezbiterium, do którego od strony północnej przylega zakrystia. W bocznej jego ścianie wykuto kamienne sankramentarium, służące do przechowywania Najświętszego Sakramentu. Zamykane jest ono żelazną kratą, która dawała wiernym możliwość spoglądania i adorowania Najświętszego Sakramentu. Do prezbiterium przylega poszerzona nawa główna, wzniesiona na planie kwadratu, połączona z nim za pomocą ostrego łuku tęczowego. Całość wnętrza świątyni rozjaśniana jest światłem dochodzącym z zewnątrz przez wysmukłe okna, zakończone lekko wyostrzonymi łukami. Wszystkie ściany kościoła zostały również wzmocnione od zewnątrz dodatkowymi przyporami.
Najcenniejszym elementem wyposażenia wnętrza puńcowskiej świątynia jest ołtarz pasyjny w formie tryptyku pochodzący z 1450 r., a więc z pierwotnej świątyni. Po jego zewnętrznej stronie namalowanych jest sześć scen pasyjnych, zróżnicowanych znacznie w swej kolorystyce. Na tylnej stronie deski namalowany jest Chrystus Bolesny, stojący pomiędzy postaciami Matki Bożej i św. Jerzego. Przypuszcza się, iż w ołtarzu istniało jeszcze jedno skrzydło z namalowanymi scenami Ukrzyżowania, Zdjęcia z Krzyża oraz postacią św. Michała, umieszczoną na odwrocie. W swojej formie artystycznej puńcowski tryptyk ukazuje pewne związki śląskiego malarstwa średniowiecznego z malarstwem czeskim oraz szkołą małopolską II poł. XV w.
Ponadto na uwagę w kościele zasługują m.in. neogotyckie ołtarze z końca XIX w., rzeźby św. Piotra, św. Barbary, św. Jadwigi i św. Pawła oraz znajdujące się w prezbiterium trzy eklektyczne witraże z 1906 r. autorstwa R. Schleira przedstawiające św. Jerzego, św. Michała i św. Ludwika.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Pierwsza wzmianka o Puńcowie pochodzi z 1154 r., nie wiadomo jednak, czy już wówczas istniała tutaj parafia i kościół. Przypuszcza się jednak, że drewniana świątynia była na terenie wsi jeszcze przed 1500 r. Na jej miejscu w 1518 r. wystawiano kościół murowany, który przetrwał do czasów współczesnych. Jego fundatorem był ówczesny książę cieszyński Kazimierz IV. Nie jest wykluczone, że puńcowski kościół przez jakiś czas był budynkiem sakralnym pozbawionym wieży. Przeprowadzone przed rozebraniem istniejącej wówczas wieży drewnianej na początku XX w. badania architektoniczne, wykazały, iż odstęp czasu pomiędzy wzniesieniem murowanego kościoła i dobudowaniem drewnianej wieży był stosunkowo niewielki. Niestety, zaraz po zakończeniu wznoszenia nowego kościoła w Puńcowie został on przejęty przez protestantów. W ręce katolików powrócił dopiero w II poł. XVII w. i od tamtej pory pełni rolę świątyni parafialnej pw. św. Jerzego. 6 września 1599 r., jeszcze gdy kościół znajdował się w rękach protestanckich, został on ograbiony. W związku z tym w dzisiejszej świątyni praktycznie nie ma wyposażenia pochodzącego z pierwotnego drewnianego kościoła.
Źródło: peuk.fiiz.pl
