Bazylika Mniejsza pw. św. Antoniego Padewskiego w Rybniku
A/1443/91 z 25.11.1911
Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która znajduje się w dekanacie Rybnik położonym na terenie archidiecezji katowickiej. Ustanowiony w 1993 r. przez papieża Jana Pawła II bazyliką mniejszą, jest jedną ze świątyń Wielkiego Jubileuszu 2000.
Budowla wzniesiona na początku XX w. reprezentuje styl neogotycki. Wystrój wnętrza stanowi jedność stylową z architekturą obiektu. Główny ołtarz wykonał rzeźbiarz C. Buehl z Wrocławia. Dziełem rzeźbiarzy z Wrocławia jest także bogato rzeźbiona ambona z 1911 r. oraz powstały w tym samym okresie w Regensburgu w pracowni Augustyna Jagera ołtarz ku czci Matki Bożej Różańcowej, który ustawiony został z prawej strony transeptu. Bogato rzeźbiony tron biskupi z płaskorzeźbami św. Cecylii i figurami św. Piotra i Pawła to z kolei dzieło mistrzów z Oberammergau w Bawarii. Również z tego środowiska artystycznego pochodzą stacje drogi krzyżowej datowane na 1908 r. Godne uwagi są także cztery neogotyckie konfesjonały – dzieło pracowni rzeźbiarskiej Adolfa Albina oraz wykonana w pracowni J. Baumeistera we Wrocławiu neogotycka chrzcielnica, umieszczona z lewej strony prezbiterium.
W kościele znajduje się ponadto przeniesiona tutaj uroczyście w 1907 r. z kapliczki zabytkowa XVII-wieczna figura św. Antoniego. Po umieszczeniu rzeźby w bazylice, kapliczka owa, która była pierwszym obiektem sakralnym na terenie Rybnika poświęconym patronowi miasta, została ona rozebrana.
W 1907 r. w relikwiarzach wykonanych przez firmę Wilhelma Rauschnera w Fuldzie umieszczone zostały ponadto cząstki św. Krzyża oraz św. Jacka, Jadwigi, Franciszka i Klary.
Warto dodać, iż wystrój prezbiterium dostosowany do odnowionej liturgii zaprojektował architekt Krystian Laske z Katowic.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Od dawien dawna św. Antoni Padewski jest patronem Ziemi Rybnickiej i Rybnika. Jednak dopiero na początku XIX w. w mieście wzniesiono pierwszy obiekt sakralny jemu poświęcony. Była to zbudowana w 1823 r. u zbiegu ulic Mikołowskiej i Żorskiej kaplica, w której umieszczono datowaną na XVII w. figurkę świętego Patrona. W II poł. XIX w. istniały plany rozbudowy tej kaplicy, które nawet rozpoczęto realizować, zostały one jednak przerwane, gdyż uznano je za nielegalne. Starania o budowę kościoła ukoronowała decyzja o jej rozpoczęciu, którą podjęto w 1903 r. W maju tegoż roku podczas wizytacji ks. biskup sufragan Henryk Marx stwierdził zasadność budowy kościoła, a wkrótce potem nadeszło z Wrocławia od kardynała Georga Koppa zezwolenie na budowę. Projekt nowej świątyni sporządził od razu architekt urzędu rejencyjnego w Opolu – Ludwig Schneider. 14 września 1903 r., w święto Podwyższenia Świętego Krzyża, rozpoczęła się budowa pod kierownictwem Georgia Wentzlika. Uroczystość poświęcenia nowego kościoła odbyła się w 1907 r. Konsekracji dokonał biskup wrocławski Adolf Bertram w 1915.
Kościół pw. św. Antoniego doznał poważnych uszkodzeń wskutek eksplozji dynamitu na dworcu kolejowym w Rybniku, która miała miejsce 22 czerwca 1921 r. Również działania wojenne w 1945 r. znacznie zniszczyły świątynię. Dodatkowo 14 października 1959 r. spłonęła północna wieża kościoła. Zniszczone też wtedy zostały organy.
Kościół pw. św. Antoniego z Padwy był pomyślany jako miejsce, gdzie miały się odbywać uroczystości gromadzące wielką ilość wiernych, których nie był w stanie pomieścić kościół parafialny pw. Matki Bożej Bolesnej. Nowe potrzeby duszpasterskie sprawiły, że w 1952 r. została przy nim ustanowiona samodzielna kuracja, a w 1957 r. parafia.
Ważnym wydarzeniem w historii parafii było nadanie kościołowi w 1993 r. przez papieża Jana Pawła II tytułu bazyliki mniejszej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
