Pałac Below w Sławutówku
A-1140 z 20.01.1987
Pałac Below będący niedgyś w posiadaniu króla Jana III Sobieskiego oraz rodziny Radziwiłłów zachwyca swoim wyglądem oraz otoczeniem, a z pałacowego tarasu roztacza się przepiekny widok na osłoniety drzewami staw.
Historia kaszubskiej wsi Sławutówko, położonej na skraju Puszczy Darżlubskiej, sięga 1277 r. Wówczas pojawiła się pierwsza wzmianka o wsi, a jej historia jest dość burzliwa. Właściciele tych ziem zmieniali się wielkokrotnie, należała ona do rodu Wejherów, Sobieskich, Radziwiłów i Przebędowskich. Dopiero w wieku XIX nastąpiło uspokojenie, a to za sprawą Gustawa Fryderyka von Below, który to przejął dobra ziemskie, a w 1912 r. rozpoczął budowę nowej rezydencji, w miejsce starego dworu.
Niepowtarzalna budowla z historią w tle
Monumentalny budynek został wzniesiony na planie nieregularnego prostokąta ze zdobioną elewacją i czterospadowym dachem. Dwór stylizowany był na zamek, na co wskazuje wybudowana wieżyczka. Całość okala przepiękny park wraz ze stawem znajdującym się na terenie Parku Krajobrazowego. Ciekawostką jest ogrzewanie działające w posiadłości, przez co pełnił on rolę rezydencji zimowej.
Niestety pałacowa sielanka nie trwała zbyt długo, nadchodząca II wojna światowa wymusiła przepisanie majątku na spokrewnionego z Belowami Albrechta von Krockow. Pruskie pochodzenie rodziny Below nie było przychylnie widziane przez wkraczającą na te tereny Armię Czerwoną. Rosjanie po otrzymaniu donosu od ukraińskiej pokojówki pałacowej wymordowali cała rodzinę, a ich grobowiec znajduje się w pobliskim lesie. Belowie cieszyli się w okolicy dobrą opinią i przychylnością ludzi, toteż mieszkańcy wsi w akcie odwetu ukamieniowali ukraińską donosicielkę.
Czasy współczesne pałacu
Po zakończeniu wojny obiekt przeszedł w ręce Państwowego Gospodarstwa Rolnego, a kiedy ono zakończyło działanie obiekt uległ dewastacji aż do 2001 roku. Wówczas nowy właściciel przeprowadził gruntowny remont obiektu przywracając świetność budynkom i nadając im charakter sprzed dawnych lat. Centralnym miejscem w pałacu jest sala kominkowa, do czasów obecnych zachowały się również schody, podłoga oraz szafa w sypialni. Na przestrzeni lat odbyło się tu wiele spotkań dyplomatycznych, a obecnie obiekt pełni funkcje noclegowe.
Źródło: pomorskie.travel
Sławutówko to wieś kaszubska, która usadowiona jest na wschodnim skraju Puszczy Darżlubskiej. Najstarsza wzmianka o Sławutówku pochodzi z 1277r., a pierwsze słowo pisane o tej miejscowości pochodzi z drugiej połowy XIII wieku.
Na przestrzeni lat ziemia ta kilkakrotnie zmieniała swoich właścicieli, aż do XIX wieku, kiedy to przejęła ją rodzina von Below. W jej posiadaniu był zatem ród Wejherów, Sobieskich, Radziwiłłów i Przebendowskich, lecz to Gustaw Frederyk von Below w 1912 roku w miejscu poprzedniego dworu zbudował monumentalny pałac. Murowaną budowlę założoną na planie nieregularnego prostokąta ze zdobioną elewacją nakrytą czterospadowym dachem otoczył Park Krajobrazowy na terenie którego znajduje się duży staw. Pałac jako jedyny z ich posiadłości posiadał ogrzewanie, dlatego pełnił rolę rezydencji zimowej.
W 1925 roku majątek trafił w ręce Henriety i Gustawa von Below. Z powodu ciągłej nieobecności męża, majątkiem zarządzała Henrieta. Henrieta była uznawana za osobę dobrotliwą, odpowiedzialną, sprawiedliwą, ale wymagającą. To właśnie ona trzymała pieczę nad całą posiadłością. Była bardzo lubiana przez swoich pracowników i innych mieszkańców Sławutówka. Gustaw był wówczas wybitnym dyplomatą, który zmuszony był do ciągłych zagranicznych podróży. Przepustkę do kariery politycznej uzyskał w wieku 39 lat. Wówczas został sekretarzem legacyjnym w Atenach, a cztery lata później przeniesiono go do Watykanu. Po zakończeniu czynnej służby osiadł na terenie Kaszub. Zmarł na atak serca podczas II wojny światowej. Pochowano go wśród ukochanej natury, a trzy lata później obok niego spoczęła ukochana małżonka. Zmarła ona w tragicznych okolicznościach. W momencie wkroczenia wojsk frontu wschodniego otwarta na rozmowę hrabina von Below zaprosiła żołnierzy do siebie, aby omówić sytuację w jakiej znaleźli się rodacy. Sytuacja jednak potoczyła się zupełnie inaczej. Zmusili ją do udania się na łąkę i zaczęli do niej strzelać, aby podskakując, tańczyła razem z nimi. Trafiła ją jedna z tych kul zadanych przez wojska radzieckie. Ta konała przez tydzień w tym samym miejscu gdzie ją postrzelono. Ciała natomiast nie pozwolono pochować. Dopiero jeden z pracowników wykradł je i usadowił koło jej męża. W ten sposób pracownicy oddali hołd kobiecie za całe dobro przekazane im za życia.
Po zakończeniu wojny zabytkowe zabudowania uległy dewastacji, a pałac przekształcono na budynki Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Dopiero w 2001 roku nastąpiło przywrócenie świetności budynkom jak sprzed dawnych lat. W pałacu miejscem centralnym jest sala kominkowa. Na przestrzeni 100 lat odbywały się tu liczne spotkania dyplomatyczne Gustawa von Below. Zachowały się schody, podłoga i boazeria czy szafa w sypialni.
Pałac w Sławutówku przez wielu uznawany jest za magiczny, niepowtarzalny i unikatowy. Jego prawdziwe piękno tkwi jednak w tajemniczości i magicznej historii jaka kryje się za murami budynku.
Źródło: palacbelow.pl
