Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie
Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie to wyjątkowe miejsce na mapie województwa świętokrzyskiego, które zachwyca zarówno miłośników przyrody, jak i pasjonatów paleontologii oraz geologii. Utworzony w 1997 roku rezerwat zajmuje powierzchnię 13,88 ha i znajduje się w gminie Stąporków, w powiecie koneckim. Jego głównym celem jest ochrona unikalnych odsłonięć skał dolnojurajskich, cennych okazów mineralogicznych oraz śladów życia sprzed milionów lat.
Historia i cel ochrony
Rezerwat powstał na terenie dawnej kopalni gliny ceramicznej, która funkcjonowała do 1977 roku. Po zakończeniu eksploatacji odkryto tu niezwykłe skamieniałości, w tym gagat – rzadką odmianę węgla brunatnego, wykorzystywaną w jubilerstwie. Gagat, nazywany również „karpiną”, to skamieniałość powstała z żywicznych fragmentów pni araukarytów. Jego obecność oraz bogactwo geologiczne i paleontologiczne sprawiły, że teren ten został objęty ochroną.
Tropy dinozaurów – unikalne odkrycie
Jednym z największych skarbów rezerwatu są doskonale zachowane tropy dinozaurów, odkryte w 1999 roku. To właśnie tutaj można podziwiać ślady pozostawione przez roślinożerne zauropody oraz drapieżne teropody, w tym allozauropoida. Ewenementem na skalę światową jest zachowanie tropów zarówno osobników dorosłych, jak i młodych, co stanowi dowód na stadny tryb życia tych prehistorycznych gadów.
Największy trop drapieżnego dinozaura, mierzący 60 cm, to prawdziwa perełka dla paleontologów. Na podstawie odkrytych śladów zrekonstruowano gatunek Kayentapus soltykoviensis, którego model można zobaczyć w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie.
Geologia i przyroda rezerwatu
Rezerwat Gagaty Sołtykowskie to również raj dla geologów. Odsłonięte skały dolnojurajskie, w tym iły i mułki poprzetykane warstwami piaskowca, kryją w sobie bogactwo minerałów, takich jak syderyty. Teren rezerwatu to także miejsce występowania rzadkich gatunków roślin, w tym rosiczki – mięsożernej rośliny, która dodaje temu miejscu dodatkowego uroku.
Ścieżka edukacyjna i turystyka
Rezerwat jest doskonale przygotowany do zwiedzania. Dzięki dobrze oznakowanej ścieżce edukacyjnej turyści mogą zapoznać się z historią geologiczną tego miejsca, a także podziwiać zabezpieczone tropy dinozaurów pod specjalną wiatą. W planach jest również utworzenie „Środkowoeuropejskiego Dinoparku”, który ma przyciągnąć jeszcze więcej miłośników prehistorii.
Parking znajduje się ok. 500 m w głąb lasu, na północ od drogi nr 42 Końskie – Skarżysko, tuż za wschodnimi granicami Odrowąża. Śródleśna droga szutrowa doprowadzi nas do parkingu, skąd jest już dość dobrze oznakowany tablicami szlak, pokieruje nas do rezerwatu (ok. 1 km dzieli parking od rezerwatu). Cała trasa od parkingu wraz ze ścieżka edukacyjną ma długość ok. 3 km.
Podsumowanie
Rezerwat Gagaty Sołtykowskie to miejsce, które przenosi nas w czasie o 200 milionów lat. To nie tylko skarbnica wiedzy dla naukowców, ale także fascynujący cel wycieczek dla rodzin i pasjonatów przyrody. Odwiedź to wyjątkowe miejsce i odkryj ślady dinozaurów, które przetrwały do naszych czasów!
Źródło: wikipedia.pl / swietokrzyskie.travel / staporkow.radom.lasy.gov.pl
