Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny
Zaktualizowano dzisiaj
Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny to wyjątkowa trasa turystyczna, która przenosi odwiedzających w podróż przez miliony lat historii Ziemi. Położony w województwie świętokrzyskim szlak łączy 27 niezwykłych obiektów, od jaskiń i rezerwatów przyrody po zabytki przemysłowe i paleontologiczne. To idealne miejsce dla miłośników geologii, archeologii i przyrody, którzy chcą poznać tajemnice tego wyjątkowego regionu.
Główny bieg Szlaku Archeo-Geologicznego
Szlak rozpoczyna się w Bałtowie, gdzie znajduje się słynny JuraPark z modelami dinozaurów i śladami ich tropów. Kolejnym punktem jest Rezerwat Krzemionki, neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego, wpisane na listę UNESCO. W Nowej Słupi warto odwiedzić Muzeum Starożytnego Hutnictwa, a na Łysej Górze podziwiać gołoborza – rumowiska skalne powstałe w epoce lodowcowej.
W dalszej części szlaku czekają takie perełki jak Rezerwat Zachełmie, gdzie odkryto tropy tetrapoda – pierwszego kręgowca, który wyszedł na ląd, czy Jaskinia Raj, uważana za najpiękniejszą jaskinię w Polsce. W Kielcach warto zobaczyć rezerwaty Kadzielnia i Wietrznia, a także Centrum Geoedukacji, które oferuje multimedialną podróż do wnętrza Ziemi.
Listta obiektów w głównym biegu Szlaku Archeo-Geologicznego:
JuraPark Bałtów
Możliwy dojazd PKS z Ostrowca Świętokrzyskiego bezpośrednio do Bałtowa lub również z Ostrowca komunikacją miejską - autobus nr 10. Na terenie kompleksu znajduje duża liczba parkingów. Obsługa parkingu wskazuje wolne miejsca. Bałtów to obecnie największy kompleks turystyczny w Polsce, oferujący wspaniałą zabawę każdemu ? bez względu na wiek. A wszystko zaczęło...
Muzeum Archeologiczne "Krzemionki Opatowskie"
Krzemionki, znane także jako Krzemionki Opatowskie – rezerwat archeologiczny, chroniący zespół neolitycznych kopalni krzemienia pasiastego. Położony jest on pomiędzy wsiami Sudół i Magonie w gminie Bodzechów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim, w odległości 5 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego. 16 września 1994 roku zarządzeniem Prezydenta RP, Krzemionki zostały...
Rezerwat przyrody Wąwóz w Skałach
Rezerwat przyrody Wąwóz w Skałach to jedno z najbardziej fascynujących miejsc w Górach Świętokrzyskich. Położony na granicy gmin Waśniów i Nowa Słupia, w otulinie Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego, rezerwat zachwyca nie tylko swoją unikalną geologią, ale także bogactwem przyrody. To idealne miejsce dla miłośników paleontologii, geologii oraz aktywnego wypoczynku na łonie...
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi – muzeum położone w Nowej Słupi (powiat kielecki). Placówka stanowiła oddział Muzeum Techniki i Przemysłu NOT w Warszawie. Z dniem 8 listopada 2016 placówka została przekazana Gminie Nowa Słupia. Placówka powstała w związku od odkryciem na terenie Nowej Słupi, przy drodze...
Świętokrzyski Park Narodowy
Świętokrzyski Park Narodowy – jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski, utworzony w 1950 r. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje: pasmo Łysogór (z najwyższym szczytem Łysicą – 612 m n.p.m.) i Łysą Górą (– 595 m n.p.m.), część Pasma Klonowskiego (z górami Psarską i Miejską),...
Rezerwat przyrody Bukowa Góra
Rezerwat przyrody Bukowa Góra – rezerwat leśny w gminie Kluczewsko, w powiecie włoszczowskim, w województwie świętokrzyskim. Powierzchnia: 33,77 ha (akt powołujący podawał 34,80 ha) Rok utworzenia: 1959 Przedmiot ochrony: fragment lasu bukowego o charakterze pierwotnym z gatunkami roślin chronionych w runie Rezerwat położony jest na zboczach góry Buczyna (334 m n.p.m.) w Paśmie Przedborsko-Małogoskim...
Rezerwat przyrody Zachełmie
Rezerwat przyrody Zachełmie to jedno z najważniejszych miejsc na mapie paleontologicznych odkryć na świecie. Położony w gminie Zagnańsk, w województwie świętokrzyskim, rezerwat chroni teren dawnego kamieniołomu, gdzie odkryto najstarsze na świecie tropy tetrapodów – czworonożnych kręgowców, które jako pierwsze wyszły na ląd. To miejsce, gdzie nauka spotyka się z historią Ziemi, a...
Rezerwat przyrody Kręgi Kamienne
Rezerwat przyrody Kręgi Kamienne to wyjątkowe miejsce na mapie Gór Świętokrzyskich, łączące w sobie bogactwo geologiczne, archeologiczne i przyrodnicze. Położony na szczycie Góry Grodowej (398,8 m n.p.m.) w Wzgórzach Tumlińskich, rezerwat jest prawdziwym skarbem dla miłośników historii, geologii i natury. To miejsce, gdzie przeszłość Ziemi i człowieka splatają się w fascynującą całość. Geologiczne skarby rezerwatu Rezerwat Kręgi...
Góra Ciosowa (365 m n.p.m.)
Ciosowa (Ciosowa Góra) to wzniesienie o wysokości 365 m n.p.m., położone w Wzgórzach Tumlińskich. Na jej południowym zboczu znajduje się odsłonięcie triasowego piaskowca tumlińskiego, pozostałość po nieczynnym kamieniołomie, obecnie chronione jako pomnik przyrody nieożywionej. Na zachodnim i północnym stoku góry w 1977 roku wybudowano jeden z nielicznych w Polsce torów...
Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego w Kielcach to geologiczny rezerwat przyrody nieożywionej położony na terenie dawnego kamieniołomu Ślichowice. Utworzony w 1952 roku, jest najmniejszym rezerwatem w mieście, ale wyróżnia się unikalnymi odsłonięciami geologicznymi. Jego główną atrakcją jest duży obalony fałd skalny, będący doskonałym przykładem tektoniki hercyńskiej Gór Świętokrzyskich. Na terenie rezerwatu...
Rezerwat przyrody Wietrznia
Rezerwat przyrody Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego to jeden z najważniejszych obiektów geologicznych w Polsce. Znajduje się na terenie dawnego kamieniołomu Wietrznia w Kielcach i obejmuje trzy połączone wyrobiska: Wietrznię, Międzygórz oraz Międzygórz Wschodni. Powstał w wyniku eksploatacji wapieni górnodewońskich w latach 1893–1974. Jego powierzchnia wynosi 17,59 ha, a oficjalnie został...
Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
Rezerwat Przyrody „Kadzielnia” to jedno z najciekawszych miejsc w Kielcach, które zachwyca zarówno miłośników geologii, jak i turystów poszukujących niezwykłych krajobrazów. Położony w centrum miasta, na terenie dawnego kamieniołomu, rezerwat jest prawdziwym skarbem przyrody nieożywionej. Zajmując zaledwie 0,6 ha, jest jednym z najmniejszych rezerwatów w Polsce, ale jego znaczenie naukowe...
Rezerwat przyrody Karczówka
Rezerwat przyrody Karczówka to wyjątkowy obszar chroniony, położony w zachodniej części Kielc. Jego powierzchnia wynosi 26,37 ha, a historia ochrony tego miejsca sięga 1933 roku. Rezerwat leży w granicach Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego i jest jedynym rezerwatem krajobrazowym wśród kieleckich rezerwatów przyrody. Historia rezerwatu Pierwsza decyzja o ochronie Karczówki została podjęta w 1933...
Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
Rezerwat przyrody Biesak-Białogon to jedno z najciekawszych miejsc w Kielcach, które zachwyca zarówno miłośników geologii, jak i przyrody. Położony w południowo-zachodniej części miasta, u podnóża Kamiennej Góry, rezerwat jest częścią Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. To idealne miejsce na spacer, edukację geologiczną i podziwianie unikatowych form skalnych. Historia i Cel Ochrony Rezerwat Biesak-Białogon został...
Rezerwat przyrody Jaskinia Raj
Rezerwat przyrody Jaskinia Raj to jedno z najcenniejszych miejsc w Chęcińsko-Kieleckim Parku Krajobrazowym. Położony w gminie Chęciny, w powiecie kieleckim, rezerwat chroni unikalne formy geologiczne, bogatą szatę naciekową oraz cenne stanowiska archeologiczne. To obowiązkowy punkt na mapie turystycznej Gór Świętokrzyskich. Jaskinia Raj – najpiękniejsza jaskinia w Polsce Główną atrakcją rezerwatu jest Jaskinia...
Kamieniołom Szewce
Kamieniołom Szewce to wyjątkowy obiekt geologiczny i historyczny, który dokumentuje dawne techniki górnicze stosowane do wydobycia wapieni dewońskich. Znajduje się on na wschodnim zboczu Góry Okrąglicy w pobliżu miejscowości Szewce, niedaleko Chęcin. Wydobywane tu surowce, znane jako „marmur” typu Szewce, były wykorzystywane głównie w lokalnym budownictwie do produkcji okładzin i...
Rezerwat przyrody Góra Rzepka
Rezerwat przyrody Góra Rzepka to jedno z najciekawszych miejsc w Górach Świętokrzyskich, które łączy w sobie unikatowe walory geologiczne, przyrodnicze i historyczne. Położony w gminie Chęciny, w powiecie kieleckim, rezerwat jest częścią Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. To idealne miejsce dla miłośników geologii, historii i piękna przyrody. Historia i cel ochrony Rezerwat Góra Rzepka...
Góra Zamkowa (360 m n.p.m.)
Góra Zamkowa (360 m n.p.m.) to jedno z najbardziej charakterystycznych wzniesień w Chęcinach, w Górach Świętokrzyskich. Znajduje się na niej Zamek Królewski, a u jej podnóża rozciąga się kamieniołom Zachodni, który odsłania fascynujące profile wapieni dewońskich. To miejsce, które łączy w sobie historię, geologię i piękno przyrody, przyciągając turystów i...
Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
Rezerwat przyrody Góra Zelejowa to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w Górach Świętokrzyskich, cenione zarówno za swoje walory krajobrazowe, jak i geologiczne. Położony na terenie Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego, rezerwat obejmuje masyw Góry Zelejowej (372 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Pasma Zelejowskiego. Historia i charakterystyka rezerwatu Rezerwat Góra Zelejowa został utworzony w 1954...
Jaskinia Piekło pod Skibami
Jaskinia Piekło pod Skibami to wyjątkowy przykład krasowej formy skalnej w Górach Świętokrzyskich. Powstała w wyniku długotrwałego procesu rozpuszczania skał wapiennych przez wodę wzbogaconą w dwutlenek węgla. Nazwa jaskini pochodzi z XVIII wieku i została nadana przez okolicznych mieszkańców, którzy przypisywali jej powstanie siłom nieczystym. Według legendy z jej wnętrza...
Kamieniołom Stokówka
Kamieniołom Stokówka to jedno z najciekawszych miejsc w Górach Świętokrzyskich, położone w Paśmie Zelejowskim, pomiędzy miejscowościami Skiby a Gałęzice. To nie tylko pozostałość po historycznej eksploatacji kalcytu, ale także popularne centrum wspinaczki skałkowej, które przyciąga miłośników aktywnego wypoczynku z całej Polski. Historia i Geologia Kamieniołom Stokówka to dawny wyrobisk typu „szparowego”, gdzie...
Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
Rezerwat przyrody Góra Miedzianka to jedno z najciekawszych miejsc w Górach Świętokrzyskich, które łączy w sobie unikatowe walory geologiczne, przyrodnicze i historyczne. Położony w gminie Chęciny, w powiecie kieleckim, rezerwat jest częścią Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. To idealne miejsce dla miłośników geologii, historii i pięknych widoków. Historia i Cel Ochrony Rezerwat Góra Miedzianka...
Dodatkowe obiekty na Szlaku Archeo-Geologicznym
Poza głównym biegiem szlaku znajduje się pięć dodatkowych obiektów, takich jak Góry Pieprzowe w Sandomierzu, Jaskinia Zbójecka w Łagowie czy Rezerwat Gagaty Sołtykowskie. Każde z tych miejsc ma swoją unikalną historię i wartość przyrodniczą, która przyciąga turystów z całej Polski.
Listta obiektów ddodatkowych to:
Góry Pieprzowe
Góry Pieprzowe – najstarsze góry w Polsce, zwane również „Pieprzówkami”, to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc w województwie świętokrzyskim. Położone zaledwie 2,5 km od Sandomierza, stanowią unikatowe odsłonięcie skał kambryjskich, liczących sobie około 500 milionów lat. To najstarsze góry w Polsce, które zachwycają nie tylko swoją geologią, ale także bogactwem...
Jaskinia Zbójecka (Łagowska)
Jaskinia Zbójecka – jaskinia w wąwozie Dule w Górach Świętokrzyskich w okolicach Łagowa. Ma długość 160 m. Otwór znajduje się na wysokości 312 m n.p.m., ma szerokość 3,5 i wysokość 2,7 m. Jaskinia powstała w wapieniach dewońskich w okresie pliocenu. Jest formą krasową, częściowo krasowo-zawaliskową. Forma krasowa rozwinęła się wzdłuż...
Wąwóz Dule w Łagowie
Wąwóz Dule powstał w wyniku zawalenia się dużej jaskini krasowej, jaka była wypłukana w środkowodewońskich wapieniach sprzed około 390 milionów lat. Świadectwem występujących tu zjawisk krasowych jest Jaskinia Zbójecka, zwana też Łagowską, znajdująca się po stronie wschodniej, około 20 metrów nad dnem wąwozu. Jaskinia posiada jedno wejście z widocznym okapem...
Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach
Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach to wyjątkowe miejsce, gdzie historia przemysłu spotyka się z fascynującymi opowieściami o przyrodzie. Położone na terenie dawnej huty, muzeum zajmuje aż 8 hektarów i oferuje niezapomniane wrażenia dla miłośników techniki, historii i paleontologii. Historia Hutnictwa w Pigułce Muzeum prezentuje unikatowy zespół zabytków związanych...
Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie
Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie to wyjątkowe miejsce na mapie województwa świętokrzyskiego, które zachwyca zarówno miłośników przyrody, jak i pasjonatów paleontologii oraz geologii. Utworzony w 1997 roku rezerwat zajmuje powierzchnię 13,88 ha i znajduje się w gminie Stąporków, w powiecie koneckim. Jego głównym celem jest ochrona unikalnych odsłonięć skał dolnojurajskich, cennych...
Rezerwat przyrody Skałki Piekło pod Niekłaniem
Rezerwat przyrody Skałki Piekło pod Niekłaniem – rezerwat przyrody nieożywionej na terenie Konecko-Łopuszniańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w gminie Stąporków, w powiecie koneckim, w północnej części województwa świętokrzyskiego, w pobliżu miejscowości Niekłań Wielki. Skałki ciągną się na długość około 1 kilometra, ich wysokość dochodzi do 8 metrów. Powierzchnia: 6,18 ha (akt powołujący...
Dlaczego warto odwiedzić?
Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny to nie tylko lekcja historii Ziemi, ale także okazja do obcowania z pięknem przyrody. To miejsce, gdzie można zobaczyć ślady dinozaurów, poznać techniki starożytnego hutnictwa, czy podziwiać spektakularne formacje skalne. Szlak jest doskonale oznakowany, a przy każdym obiekcie znajdują się tablice informacyjne w języku polskim i angielskim.
Mapa z trasą Szlaku Archeo-Geologicznego
Legenda: Ikony z kolejną numeracją przedstawiają główny bieg Szlaku Archeo-Geologicznego, natomiast ikony z gwiazdką to obiekty dodatkowe na Szlaku.
Podsumowanie
Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny to obowiązkowy punkt na mapie turystycznej Polski. To miejsce, gdzie historia, przyroda i nauka splatają się w fascynującą całość. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem geologii, archeologii, czy po prostu chcesz spędzić czas na łonie natury, ten szlak z pewnością Cię zachwyci. Zaplanuj wycieczkę i odkryj tajemnice Gór Świętokrzyskich!
