Rezerwat przyrody Zachełmie
Rezerwat przyrody Zachełmie to jedno z najważniejszych miejsc na mapie paleontologicznych odkryć na świecie. Położony w gminie Zagnańsk, w województwie świętokrzyskim, rezerwat chroni teren dawnego kamieniołomu, gdzie odkryto najstarsze na świecie tropy tetrapodów – czworonożnych kręgowców, które jako pierwsze wyszły na ląd. To miejsce, gdzie nauka spotyka się z historią Ziemi, a turyści mogą podziwiać unikalne skamieniałości i formy geologiczne.
Sensacyjne odkrycie paleontologiczne
W 2010 roku świat obiegła wiadomość o odkryciu w Zachełmiu tropów tetrapodów, które pochodzą sprzed 395 milionów lat. To o 18 milionów lat starsze niż dotychczas znane ślady czworonogów. Odkrycie to zmieniło dotychczasowe wyobrażenia o ewolucji życia na Ziemi, sugerując, że pierwsze kręgowce wyszły na ląd z morza, a nie z wód słodkich, jak wcześniej sądzono.
Tropy, pozostawione przez zwierzęta wielkości od 0,5 do 2,5 metra, zostały znalezione na powierzchni dolomitów dewońskich. Odkrycia dokonali naukowcy z Polskiego Instytutu Geologicznego i Uniwersytetu Warszawskiego, a wyniki badań opublikowano w prestiżowym czasopiśmie „Nature”.
Geologiczne bogactwo rezerwatu
Rezerwat Zachełmie to nie tylko tropy tetrapodów. To także miejsce, gdzie można podziwiać unikalne formy geologiczne, takie jak:
szczeliny wysychania – ślady wysychania osadów dennych,
skamieniałe kratery uderzeniowe po kroplach deszczu,
budowle glonowe – struktury powstałe w płytkiej wodzie,
profile skał z licznymi skamieniałościami gąbek morskich.
Kamieniołom Zachełmie to także doskonałe miejsce do obserwacji niezgodności w ułożeniu warstw skalnych. Na północnej ścianie wyrobiska można zobaczyć, jak szare dolomity dewońskie nachylone pod kątem 45 stopni przykryte są niemal poziomymi warstwami czerwonych piaskowców i mułowców z okresu permu i triasu.
Roślinność i krajobraz
Rezerwat Zachełmie położony jest na zboczach Góry Chełmowej (399,4 m n.p.m.), w otulinie Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego. Teren rezerwatu otaczają lasy, a w samym kamieniołomie można spotkać liczne formy krasowe, takie jak leje i kominy. Wokół wyrobiska biegnie ścieżka, z której roztacza się widok na kamieniołom i okolicę.
Edukacja i turystyka
Rezerwat Zachełmie to doskonałe miejsce dla miłośników geologii, paleontologii i przyrody. Dzięki tablicom edukacyjnym i ścieżkom turystycznym, zwiedzający mogą poznać historię tego wyjątkowego miejsca. Rezerwat oferuje także możliwość zorganizowania wycieczek edukacyjnych, podczas których można zgłębić tajemnice ewolucji życia na Ziemi.
Jak dotrzeć do rezerwatu?
Rezerwat Zachełmie znajduje się około 10 km na północ od Kielc, we wschodniej części miejscowości Zagnańsk. Dojazd możliwy jest samochodem – kamieniołom znajduje się na północ od drogi nr 750 (Zagnańsk-Chrusty-Zachełmie). W pobliżu przebiega także linia kolejowa Kraków-Warszawa.
Podsumowanie
Rezerwat przyrody Zachełmie to miejsce, które łączy w sobie naukę, historię i piękno przyrody. To tu, w Górach Świętokrzyskich, odkryto najstarsze ślady tetrapodów, które zmieniły nasze rozumienie ewolucji życia na Ziemi. Odwiedź Zachełmie i odkryj tajemnice sprzed 395 milionów lat!
Źródło: wikipedia.pl / swietokrzyskie.travel / zagnansk.radom.lasy.gov.pl
