Cmentarz parafialny w Suwałkach

Cmentarz parafialny w Suwałkach to największa nekropolia w mieście, należąca do parafii konkatedralnej św. Aleksandra. Położony w zachodniej części miasta, przy ulicach Zarzecze i Bakałarzewskiej, został otwarty w 1820 roku. Jest on nie tylko miejscem pochówku, ale i cennym zabytkiem, odzwierciedlającym historię i losy mieszkańców Suwałk na przestrzeni ponad dwóch stuleci.

Architektura 

Najstarsza część cmentarza ma kształt litery "L". Kiedyś nie istniał żaden plan, przez co groby ułożone są chaotycznie. Centralną część najstarszej nekropolii zajmuje główna aleja, która prowadzi od bramy przy ul. Zarzecze do końca cmentarza, okalając zabytkową kaplicę.

W najstarszej części cmentarza można podziwiać wiele zabytkowych nagrobków i figur, z których część jest w złym stanie. Ich różnorodność i bogactwo zdobień świadczą o zamożności i statusie społecznym pochowanych tu osób. Z kolei w nowszych częściach nekropolii układ jest bardziej uporządkowany, z prostokątnymi alejami odchodzącymi od głównej ścieżki.

W 1986 roku cały kompleks cmentarzy, w skład którego wchodzi cmentarz rzymskokatolicki oraz sąsiadujące z nim cmentarze ewangelicki, prawosławny, żydowski i muzułmański, został wpisany do rejestru zabytków.

Neogotycka Kaplica

Jednym z najważniejszych obiektów na cmentarzu jest neogotycka kaplica cmentarna pw. Przemienienia Pańskiego, wybudowana w 1854 roku według projektu architekta Karola Majerskiego. Zbudowana z granitowych kamieni, zastąpiła pierwotną, drewnianą kaplicę.

Cmentarz parafialny jest miejscem spoczynku wielu zasłużonych suwalczan, m.in. Teofila Noniewicza, Edwarda Szczepanika oraz ks. Jerzego Zawadzkiego. Ich groby, często wyróżniające się artystyczną formą, znajdują się w najbardziej reprezentacyjnej części nekropolii, w pobliżu kaplicy.

Mogiły Zbiorowe

Cmentarz upamiętnia także ważne wydarzenia z historii Polski. Wyróżniają się tu między innymi:

• Mogiły zbiorowe ofiar terroru niemieckiego: Na cmentarzu znajdują się dwie mogiły, upamiętniające ofiary terroru niemieckiego z okresu II wojny światowej. Jedna z nich zawiera szczątki siedmiu ofiar, a druga pięciu, zamordowanych przez hitlerowców.

• Kwatera i mogiła Powstańców Sejneńskich: Na cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła jedenastu żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej, którzy polegli w Powstaniu Sejneńskim 25 sierpnia 1919 roku. Znajduje się tu również kwatera z 77 pojedynczymi mogiłami żołnierzy POW z lat 1919–1920.