Pałac w Tułach
1034/65 z 10.06.1965
Założenie pałacowe w Tułach jest przykładem majątku rodzinnego, wokół którego ukształtowała się cała infrastruktura związana z jego prowadzeniem i funkcjonowaniem. Sam pałac jest typowym przykładem barokowej architektury rezydencjonalnej.
Pałac w Tułach znajduje się pośrodku miejscowości, w pobliżu kościoła parafialnego, na terenie założenia pałacowo-parkowo-folwarcznego, zajmując jego pd. część. W jego najbliższym sąsiedztwie znajdują się spichlerz i dwie oficyny, a od pd. park. Pierwotnie na osi pałacu znajdowała się brama, obecnie wjazd przeniesiono do pn.-zach. narożnika założenia. Barokowy pałac powstał na planie prostokąta (na osi wsch. zach.) z wydatnym, trójosiowym ryzalitem środkowym od strony pd., poprzedzonym tarasem ze schodami oraz pseudo ryzalitem od strony północnej. Budynek jest murowany z cegły, piętrowy, podpiwniczony, z mieszkalnym poddaszem. Nakryty został wysokim dachem mansardowym z lukarnami od strony pn. i zachodniej. Elewacje frontowa i ogrodowa są dziewięcioosiowe, elewacja wsch. czteroosiowa, a zach. pięcioosiowa. Dekorowane są pasowym boniowaniem na poziomie pierwszej kondygnacji i artykułowane pilastrami i płycinami w kondygnacji drugiej. Dominującym elementem w elewacji frontowej jest ryzalit obejmujący trzy środkowe osie, w zamknięciu którego znajduje się facjata zwieńczona segmentowym naczółkiem z herbem Fuerstenbergów. W partii przyziemia, na osi, znajduje się wejście do pałacu obramowane kamiennym portalem z monogramem EF (Fuerstenbergów) i datą 1857, a powyżej z herbem Budwicz rodziny Blacha.
Ryzalit w elewacji ogrodowej obejmuje, podobnie jak w elewacji frontowej, trzy środkowe osie, podkreślony został pilastrami znajdującymi się w narożach i w przestrzeni międzyokiennej, przechodzącymi przez wszystkie kondygnacje. Zwieńczony został trójkątnym naczółkiem z zegarem słonecznym. W partii ryzalitu otwory okienne są zwieńczone odcinkami gzymsu.
Wnętrza pałacu mają układ dwutraktowy z korytarzem biegnącym pomiędzy traktami. Pierwotnie na sufitach w niektórych pomieszczeniach znajdowała się neorokokowa lub geometryczna dekoracja stiukowa, jednak wyposażenie pałacu nie zachowało się.
Źródło: zabytek.pl
Pałac w Tułach zbudowano ok. 1760 roku. Ufundowany został przez rodzinę von Blacha, będącą od pocz. XVIII w. właścicielem majątku. Na przestrzeni lat wokół pałacu powstawały zabudowania gospodarcze, a od 1783 r. można już mówić o istnieniu folwarku w Tułach.
W poł. XIX w. majątek zakupiła rodzina Fuerstenberg i wtedy prawdopodobnie przebudowano pałac. W okresie powojennym folwark przekształcono w PGR, a w pałacu utworzono lokale mieszkalne i biurowe. Obecnie obiekt znajduje się w rękach prywatnych.
Źródło: zabytek.pl
