Kaplica grobowa w Orzeszkowie-Kolonii
397/139 z 26.06.1987
Kaplica grobowa w Orzeszkowie-Kolonii to prawosławna kaplica grobowa rodziny Tollów z 1885 r. w Orzeszkowie-Kolonii (3 km od centrum Uniejowa) w powiecie poddębickim, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa łódzkiego.
Świątynia znajduje się na terenie dekanatu Łódź diecezji łódzko-poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Architektura
Kaplica została zbudowana w stylu neobizantyjskim na planie krzyża greckiego, z pojedynczą kopułą otoczoną czterema sterczynami z krzyżami, zwieńczoną krzyżem prawosławnym. Obiekt parterowy z podpiwniczeniem wykorzystywanym jako krypta, do której prowadzą zewnętrzne schody. Elewacja otynkowana, udekorowana płycinami, pilastrami oraz gzymsami. Budynek posadowiono na boniowanym cokole. Wejście do obiektu usytuowane od wschodu prowadzi przez ganek ze skromnym portalem.
Powierzchnia użytkowa kaplicy wraz z kryptą wynosi 32,8 m², powierzchnia zabudowy 55,62 m², a kubatura 327 m³.
Według wspomnień Władysława Szuszkiewicza we wnętrzu znajdował się biały ołtarz i stojące na nim lichtarze oraz wiszący obraz. Współcześnie (stan na 2017 r.) krypta i parter kaplicy pozostają puste.
Źródło: wikipedia.pl
Kaplica grobowa rodziny carskiego hrabiego Aleksandra Tolla, właściciela zamku i dóbr uniejowskich powstała w 1885 r. Dwukondygnacyjne mauzoleum zostało zbudowane na planie krzyża greckiego. Budynek został zwieńczony pojedynczą kopułą otoczoną czterema sterczynami z krzyżami. Wejście do obiektu prowadzi przez ganek ze skromnym portalem. Górna część pełniła funkcję sakralną, dolna zaś krypty. Cerkiew zainspirowana była architekturą bizantyjską i ruską (tzw. styl neobizantyjski). Oddalony od zabudowań obiekt niszczał już w okresie międzywojennym. W 1987 r. kaplicę, zwaną cerkiewką, wpisano do rejestru zabytków i odrestaurowano.
Trollowie swe korzenie wywodzili z Holandii. Protoplastą tej części rodu był Konrad Fryderyk (1745-1821). Jego jedynym synem by Karol Wilhelm, który na świat przyszedł w 1777 r. Służbę w armii rosyjskiej syn Konrada Fryderyka zakończył w stopniu generalskim w roku 1833. Car Mikołaj I okazał wdzięczność wiernemu oficerowi - dekretem z 14 grudnia 1836 r. nadał mu zamek i majorat, obejmujący 5 folwarków: Kościelnicę, Ubysław, Wielenin, Zieleń i Orzeszków. Karol z małżeństwa z Olgą von Strandman doczekał się czterech synów: najstarszy Aleksander swe losy związał z Uniejowem. Kiedy w 1892 r. Aleksander Karolowicz zmarł, został pochowany w Uniejowie - jednak nie na terenie zamku, ale w specjalnie zabudowanej kaplicy grobowej. Obok Aleksandra, w cerkwi spoczęła także jego żona Anna von Loeben Tollowa oraz pierwsza żona ich wnuka Sergiusza-Wanda.
Właścicielem kaplicy jest Urząd Miasta i Gminy Uniejów.
Źródło: tablica informacyjna
