Ulica Najświętszej Marii Panny we Wrocławiu
Ulica Najświętszej Marii Panny – ulica położona we Wrocławiu na wyspie Piasek w ramach osiedla Stare Miasto i dawnej dzielnicy Śródmieście. Obejmuje drogę gminną o długości 83 m. Południową pierzeję ulicy stanowi zabytkowy kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu, a jej przedłużeniem jest równie zabytkowy Most Tumski, łączący wyspę Piasek z Ostrowem Tumskim.
Ochrona i zabytki
Obszar, na którym położony jest ulica Najświętszej Marii Panny, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Ostrowa Tumskiego i wysp: Piaskowej, Bielarskiej, Słodowej i Tumskiej, wpisanego do rejestru zabytków pod nr rej.: 195 z 15.02.1962 r. oraz A/678/213 z 12.05.1967 r.. Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii. Samo miasto włączyło ten obszar, jako cenny i wymagający ochrony, do Wrocławskiego Parku Kulturowego "Stare Miasto", który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego oraz historycznego charakteru najstarszej części miasta. Również miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wskazuje ten obszar jako chroniony, z koniecznością zachowania jego szczególnych wartości kulturowych, krajobrazowych i historycznej kompozycji.
Źródło: wikipedia.pl
Ulica ta istniała już we wczesnym średniowieczu. Historia jej ukształtowania wiąże się z przekazaniem środkowej części Ostrowa Tumskiego kapitule świętokrzyskiej. Istnieją przypuszczenia, że w 1288 roku, w związku z tym wydarzeniem, wytyczono ulicę Katedralną w obecnym kształcie, od wrocławskiej katedry do Mostu Tumskiego, za którym przez obecną ulicę Najświętszej Marii Panny połączona była z głównym szlakiem komunikacyjnym biegnącym przez Wyspę Piasek z południa na północ, obecnie ulica Świętej Jadwigi.
Przeprawa z Wyspy Piasek na Ostrów Tumski funkcjonuje co najmniej od XII wieku. Wyznaczała ona granicę pomiędzy jurysdykcją miejską (na Wyspie Piaskowej) i kościelną (na Ostrowie Tumskim). Przeprawa ta od wymienionego momentu w historii miała postać mostu, przy czym był on wielokrotnie niszczony i naprawiany, oraz rozbierany w celu budowy nowego mostu w nowej technologii i konstrukcji.
Zabudowa ulicy po stronie południowej związana jest z historią powstania od XII wieku zespołu klasztornego Kanoników Regularnych z kościołem Najświętszej Marii Panny na Piasku. Od chwili powstania zabudowy w południowej pierzei dominuje wskazany kościół, również wielokrotnie przebudowywany, odbudowywany po zniszczeniach i remontowany. Po stronie północnej w początku XVI wieku było pięć domów i szkoła przyklasztorna. Sama szkoła wzmiankowana była już od 1326 r. Zburzono ją około 1860 r. W 1791 r. pożar zniszczył posadowione tu kamienice. Odbudowane, ponownie zostały zniszczone w wyniku działań wojennych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r. Po wojnie kamienic tych już nie odbudowano, a wolny teren zagospodarowano na zieleniec i bulwar, na którym w 2005 r. postawiono pomnik Bolesława Kominka.
Źródło: wikipedia.pl
