Wieża Bismarcka w Żarach
Wieża Bismarcka w Żarach (według oficjalnej terminologii Bismarckturm Sorau) – wieża Bismarcka, znajdująca się w Żarach. Obecnie nie jest dostępna do zwiedzania ze względu na dokonywanie licznych dewastacji oraz kradzieże budulca.
Budowę żarskiej wieży rozpoczęto 1 kwietnia 1914 roku, co zbiegło się z 99. rocznicą urodzin Bismarcka. Głównymi pomysłodawcami budowy wieży była sekcja Żary Towarzystwa Karkonoskiego (Riesengebirgsverein – Sektion Sorau) oraz Związek Upiększania Miasta Żary (Verschönerungsverein der Stadt Sorau).
Wybuch I wojny światowej wstrzymał budowę, której po jej zakończeniu w 1918 nie wznowiono. Kult Bismarcka zmalał, a trudności ekonomiczne jakie pojawiły się po zakończeniu konfliktu, poskutkowały całkowitym zakończeniem prac budowlanych. W niedokończonej wieży zostały tylko zamontowane drewniane schody prowadzące na szczyt, które zostały podparte także drewnianymi belkami.
Po zakończeniu II wojny światowej obszary te znalazły się w granicach Polski, a wieża została przekształcona w stały punkt obserwacji przeciwpożarowej. Na jej szczycie w latach 70. wybudowano drewniane obserwatorium, które ze względów bezpieczeństwa rozebrano w roku 2002. Swoje obserwacyjne zadanie wieża spełniała do 1980 roku, kiedy to wybudowano nową i wyższą wieżę obserwacyjną. Od tego momentu zabytek zaczął popadać w ruinę. Stał się idealnym miejscem dla złodziei i wandali. Rozkradzione zostały granitowe schody, część fasady oraz taras widokowy. Niemały wpływ na zniszczenia miały także zjawiska meteorologiczne, które przyczyniły się do przegnicia drewnianego obserwatorium.
W pobliżu znajduje się podobny obiekt zwany Wieżą Promnitza.
Dane techniczne:
- wysokość: 25 metrów (w założeniu 42 metry),
- liczba schodów: 214,
- wykonanie: granit, cegła, drewno,
- koszt: ok. 140 000 marek.
Źródło: wikipedia.pl
Wieże Bismarcka (niem. Bismarckturm) – powstałe w latach 1869–1934 (pierwsza wieża powstała na Dolnym Śląsku, koło wsi Ober-Johnsdorf, dziś Janówek) proste budowle w kształcie wieży lub kolumny, sławiące Ottona von Bismarcka i wyrażające niemiecką dumę narodową. Pierwsze budowle tego typu wybudowano jeszcze za życia Bismarcka, a ostatnia wieża została oddana do użytku w roku 1926 w Polanowie.
Z około 240–250 wież powstałych na całym świecie (w społecznościach niemieckich), ok. 50 jest wynikiem oficjalnego konkursu na projekt takiej budowli, ogłoszonego pod koniec XIX wieku przez niemiecki Związek Studentów. W założeniu, konkurs miał skodyfikować i możliwie zunifikować projektowanie wież, nadając im symboliczny, prosty i masywny charakter.
W roku 1899 konkurs na projekt wieży Bismarcka wygrał drezdeński architekt Wilhelm Kreis pracą pt. Zmierzch Bogów. W jego projekcie (niezbyt jednak często kopiowanym przez innych twórców) wieża ma wielostopniową podstawę, cztery kolumny i nadbudowę w postaci misy ogniowej.
Ustalono też, że kilkakrotnie w ciągu roku na wieżach rozpalany będzie ogień ku czci Bismarcka. Uroczystości takie przypadały na rocznice urodzin i śmierci patrona i inne święta, np. przesilenie letnie. Zwyczaj ten przetrwał w Niemczech w stanie szczątkowym do dnia dzisiejszego.
Na terenie obecnej Polski znajduje się 17 z prawdopodobnych 40 wież Bismarcka (nie sposób czasami dotrzeć do dokumentów potwierdzających, że dana wieża była z założenia „wieżą Bismarcka”). Niektóre wieże Bismarcka są przypisywane innym miejscom niż te, gdzie się naprawdę znajdują, np. wieża na Wielkiej Sowie według oficjalnej terminologii znajduje się w odległym o kilkanaście kilometrów Dzierżoniowie.
W związku z odnowieniem pomnika Bismarcka w Nakomiadach, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wypowiedziała się przeciwko upamiętnieniu Bismarcka.
Źródło: wikipedia.pl
