Wieża Braniborska w Zielonej Górze

Wieża Braniborska w Zielonej Górze to zabytkowa wieża widokowa, która obecnie pełni funkcję budynku Instytutu Astronomii im. Jana Keplera. W środku mieszczą się także Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Zielonogórski Oddział Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Początkowo wybudowana w latach 1859–1860 jako restauracja-winiarnia z wieżą widokową, w 1988 roku przeszła gruntowną renowację, a w 2005 roku szczyt wieży został przebudowany i wyposażony w obrotową kopułę z teleskopem. Obecnie wieża jest udostępniana turystycznie właściwie tylko raz w roku, a na co dzień służy wyłącznie pracownikom naukowym.

Wieża Braniborska znajduje się na osiedlu Braniborskim przy ul. Lubuskiej 2 w Zielonej Górze. Nazwa „braniborska” pochodzi z języka górnołużyckiego i odnosi się do pobliskiej krainy Brandenburgii w Niemczech.

Inspiracja z Löbau

Pomysł budowy Wieży Braniborskiej zrodził się 165 lat temu, zainspirowany żeliwną wieżą widokową w niemieckim Löbau pod Zgorzelcem. Bogaci zielonogórzanie postanowili stworzyć podobny punkt widokowy w swoim mieście, wykorzystując lokalne wzgórze Hirtenberg, zwane później Wzgórzem Zielonogórskim. Wieża miała pełnić funkcję rekreacyjną, z możliwością obserwacji okolic i nieba, oraz zapewniać rozrywkę w restauracji znajdującej się na dole.

Budowa i finansowanie

Projekt Wieży Braniborskiej spotkał się z dużym zainteresowaniem mieszkańców Zielonej Góry. Budowę sfinansowano częściowo ze składek członków stowarzyszenia i majętnych mieszczan, a także dzięki wsparciu miasta. Tempo prac było imponujące – już po pięciu miesiącach od pomysłu wieża została oficjalnie otwarta.

Architektura i funkcje

Wieża Braniborska została zbudowana na planie ośmioboku, co nawiązuje do wzorców niemieckich, choć jest niższa niż wieża w Löbau. Obecnie służy jako punkt obserwacyjny dla astronomów, a obrotowa kopuła pozwala na dokładne obserwacje nieba. Dzięki tarasowi widokowemu zwiedzający mogą podziwiać panoramę Zielonej Góry i okolic, jednak ze względu na ograniczony dostęp turystyczny jest to możliwe właściwie tylko podczas corocznego udostępnienia.

Podsumowanie

Wieża Braniborska w Zielonej Górze to wyjątkowa atrakcja łącząca funkcje rekreacyjne, edukacyjne i historyczne. Jej historia, od inspiracji niemiecką wieżą w Löbau po współczesne obserwatorium astronomiczne, sprawia, że jest miejscem wartym odwiedzenia, choć zwiedzanie turystyczne odbywa się właściwie tylko raz w roku.