Rezerwat przyrody Grapa w Żywcu

Rezerwat przyrody Grapa w Żywcu to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów Kotliny Żywieckiej. Powołany w 1996 roku, obejmuje 23,23 ha lasów liściastych z bogatą florą i fauną. Przez 29 lat był zamknięty dla odwiedzających, a w 2025 roku po raz pierwszy został otwarty dla ruchu pieszego. Dziś można go zwiedzać specjalnymi szlakami turystycznymi i dydaktycznymi.

Położenie i charakterystyka rezerwatu

Rezerwat Grapa leży na stromym zboczu ponad potokami Młynówka i Okiel, na wysokości 370–430 m n.p.m., tuż przy stacji kolejowej Żywiec Sporysz. To izolowany kompleks leśny w Kotlinie Żywieckiej, chroniony w formie ochrony ścisłej. Lasy rezerwatu mają naturalny charakter i reprezentują typowe zespoły roślinne regionu.

Bogactwo flory i fauny

Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie:

• 11 gatunków wątrobowców,
• 70 gatunków mchów,
• 162 gatunków roślin naczyniowych.

Wśród nich znajdują się rośliny chronione, m.in. parzydło leśne, kukułka Fuchsa, wawrzynek wilczełyko czy skrzyp olbrzymi.

Roślinność rezerwatu tworzą trzy główne zespoły:

• Grąd subkontynentalny z grabem, dębem, lipą i klonem,
• Łęg jesionowy z jarzmianką większą, rzadko spotykany w tej części Polski,
• Zespół życicy trwałej i babki zwyczajnej rozwijający się przy ścieżkach.

Rezerwat Grapa znów dostępny dla turystów

12 września 2025 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach ogłosił otwarcie rezerwatu Grapa dla zwiedzających. Udostępniono m.in.:

• ścieżkę dydaktyczną,
• zielony szlak turystyczny,
• trasę łączącą ul. Folwark z ul. Cichą.

Nowa infrastruktura ma zapewnić komfort turystom, a jednocześnie chronić cenną przyrodę. Na miejscu wkrótce pojawią się tablice informacyjne oraz oznaczenia szlaków.

Wielka zmiana po 29 latach

Od momentu utworzenia rezerwatu w 1996 roku obowiązywał zakaz poruszania się po jego terenie. Dopiero w lipcu 2025 roku podpisano porozumienie między katowicką RDOŚ, Nadleśnictwem Jeleśnia i Gminą Żywiec. Dzięki temu możliwe było wyznaczenie tras i przygotowanie zasad udostępniania rezerwatu.

To ważny krok w kierunku popularyzacji turystyki przyrodniczej w Żywcu. Jak podkreślają przedstawiciele RDOŚ, wspólne działania samorządu, Lasów Państwowych i służb ochrony środowiska umożliwiły otwarcie tego wyjątkowego miejsca z poszanowaniem przyrody.

Dlaczego warto odwiedzić rezerwat Grapa?

Rezerwat Grapa to doskonała propozycja dla osób szukających ciszy i bliskiego kontaktu z naturą. Oferuje:

• unikatową przyrodę Kotliny Żywieckiej,
• chronione gatunki roślin i bogate zbiorowiska leśne,
• nowe, bezpieczne szlaki spacerowe,
• walory edukacyjne dzięki tablicom informacyjnym.

To świetny cel jesiennej wycieczki w Beskidzie Żywieckim, szczególnie dla turystów ceniących spokój i naturalne krajobrazy.