Beskid Żywiecko-Orawski
Beskid Żywiecko-Orawski (słow. Žyviecko-oravské Beskydy) – pasmo górskie położone na pograniczu polsko-słowackim (żywiecko-orawskim), wschodnia część Beskidu Żywieckiego obejmująca masywy Babiej Góry (1725 m), Pilska (1557 m), Romanki, Lipowskiego Wierchu, Mędralowej, Jałowca oraz Policy. Wydzielony jako rozległy mezoregion stanowiący najwyższą część Beskidów Zachodnich z indeksem 513.51, w ramach regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku wykonanej przez międzyuczelniany zespół geografów pod kierownictwem Jerzego Solona. Pojęcie Beskidu Żywiecko-Orawskiego w najnowszej literaturze naukowej, nie występuje w podziałach turystyczno-krajoznawczych Beskidu Żywieckiego. W geografii słowackiej region jest określany jako Oravské Beskydy i zaliczany do makroregionu Stredné Beskydy.
Granice obejmujące obszar Beskidu Żywiecko-Orawskiego w dotychczasowych opracowaniach (szczególnie turystycznych) prowadzono w bardzo różny sposób; m.in. wyłączano z niego Pasmo Jałowieckie, włączano część Pogórza Orawsko-Jordanowskiego i inne przyległe obszary. W przeszłości Beskid Żywiecki określano też mianem Beskidu Wysokiego, rozszerzając także tę nazwę na inne tereny.
Beskid Żywiecko-Orawski zajmuje 939 km2, z czego na terytorium Polski 688 km2 (73,3%). Wszystkie jego granice (z Beskidem Orawsko-Kisuckim, Obniżeniem Jabłonkowsko- Koniakowskim, Kotliną Żywiecką, Pasmami Pewelsko-Krzeszowskimi, Beskidem Makowskim, Pogórzem Orawsko-Jordanowskim i Działami Orawskimi) są wyraźne i przebiegają bądź dolinami rzek, bądź wzdłuż załomów morfologicznych.
Źródło: wikipedia.pl / Władysław Łoboz - Podział Polskich Karpat
Region ma powierzchnię 939 km², z czego 73,3% (tj. 688 km²) przypada na terytorium Polski. Stanowi najwyższy człon Beskidów Zachodnich – jedyny gdzie obecne są krajobrazowe piętra kosodrzewiny i halne. Budują go skały fliszowe w strefie jednostki magurskiej. Rzeźba terenu ma charakter średniogórski, choć na Babiej Górze są formy podobne do wysokogórskich utworów polodowcowych. Stoki bywają strome i podatne na osuwiska, występują wychodnie skalne i gołoborza. W stosunku do długich i wyrównanych masywów sąsiedniego, niższego Beskidu Żywiecko-Kisuckiego, odmienna jest tutaj geometria grzbietów, które są bardziej zwarte, z wyraźniej zaznaczonymi szczytami i przełęczami.
Miejscowa przyroda jest objęta ochroną w formie słowackiego Obszaru Chronionego Krajobrazu „Horná Orava”, a po polskiej stronie istnieją Żywiecki Park Krajobrazowy i Babiogórski Park Narodowy. Z małoobszarowych form ochrony egzystują rezerwaty z fragmentami górnoreglowego starodrzewia świerkowego, m.in. Pilsko, Romanka, Lipowska.
Źródło: wikipedia.pl
Beskid Żywiecko-Orawski wyosobniono jako mezoregion beskidzki w podziale Karpat Zachodnich autorstwa Jarosława Balona i Miłosza Jodłowskiego. Ciągnie się on skośnie z południowego zachodu na północny wschód, od okolic wsi Rajcza w dolinie rzeki Soły i wsi Mutne w dolinie Mutnianki, do rejonu miast Sucha Beskidzka i Jordanów w dolinie Skawy. Graniczy z Beskidem Żywiecko-Kisuckim, Międzygórzem Jabłonkowsko-Koniakowskim, Beskidem Śląskim, Kotliną Żywiecką, Pasmami Pewelsko-Krzeszowskimi, Beskidem Makowskim, Pogórzem Orawsko-Jordanowskim i Działami Orawskimi.
Taki podział nawiązuje do regionalizacji Słowacji według Emila Mazúra i Michala Lukniša, którzy w przestrzeni Beskidu Żywieckiego wyróżnili odrębne Kysucké Beskydy i Oravské Beskydy, przy czym do części orawskiej zaliczyli, inaczej niż geografowie polscy, także masywy Oszusa i Krawców Wierchu. W kocepcji Jarosława Balona i współpracowników masywy te są włączone do części kisuckiej.
W obowiązującej powszechnie przed 2018 rokiem regionalizacji Polski Jerzego Kondrackiego również figuruje termin Beskid Żywiecko-Orawski, jednak w innym znaczeniu niż omawiane tutaj hasło. Obejmuje on obszar od Wielkiej Raczy i Wielkiej Rycerzowej po Romankę i Pilsko, oraz występuje w niższej randze mikroregionu (pod symbolem 513.511) jako jedna z czterech składowych rozległego mezoregionu Beskidu Żywieckiego (obok Pasma Babiogórskiego, Beskidu Orawsko-Podhalańskiego i Działów Orawskich). Mędralowa i Jałowiec w podziale Jerzego Kondrackiego przynależą do mezoregionu Beskidu Makowskiego.
Źródło: wikipedia.pl
Schroniska polskie w Beskidzie Żywiecko-Orawskim:
- Schronisko na Hali Rysiance
- Schronisko na Hali Lipowskiej
- Schronisko na Hali Boraczej
- Schronisko „Chata Baców” w Korbielowie
- Schronisko na Hali Miziowej
- Schronisko na Markowych Szczawinach
- Schronisko na Hali Krupowej
Schronisko słowackie w Beskidzie Żywiecko-Orawskim:
- Chata Slaná voda
Chatki studenckie w Beskidzie Żywiecko-Orawskim:
- Chata na Zagroniu,
- Chatka Lasek,
- Pod Solniskiem.
Studenckie bazy namiotowe w Beskidzie Żywiecko-Orawskim:
- Głuchaczki,
- Hala Górowa.
Źródło: wikipedia.pl
Poniżej polecane przez nas publikacje rozszerzające opisywaną w artykule tematykę:
Dokonując zakupu publikacji przez kliknięcie w powyższe linki, wspierasz rozwój serwisu Odtur.pl. Dzięki temu będziemy mogli tworzyć jeszcze więcej darmowych treści dla naszych czytelników. Dziękujemy!
Do obiektu przynależą:
- Babia Góra (1725 m n.p.m.)
- Babiogórski Park Narodowy
- Diablak (1725 m n.p.m)
- Dolina Rybnego Potoku
- Górny Płaj
- Gówniak (1644 m n.p.m.)
- Hala Bacmańska
- Hala Bieguńska
- Hala Gawłowska
- Hala Kamińskiego na Magurce
- Hala Lipowska
- Hala Malinowa (Polana Malinowa)
- Hala Miziowa
- Hala na Prusowie
- Hala Redykalna
- Hala Rysianka
- Hala Śmietanowa
- Jałowcowy Garb (1017 m n.p.m.)
- Jałowiec (1111 m n.p.m.)
- Kępa (1521 m n.p.m.)
- Lasek, Łosek (868 m n.p.m.)
- Lodowa Przełęcz (1608 m n.p.m.)
- Mała Babia Góra - Cyl (1517m n.p.m.)
- Mędralowa (1169 m n.p.m.)
- Mosorny Groń (1044 m n.p.m.)
- Niższy Cyl (ok. 1490 m n.p.m.)
- Pilsko (1557 m n.p.m.)
- Polica (1369 m n.p.m.)
- Prusów (1010 m n.p.m.)
- Przełęcz Brona (1408 m n.p.m.)
- Przełęcz Glinne
- Przełęcz Krowiarki (Lipnicka)
- Rezerwat na Policy im. prof. Zenona Klemensiewicza
- Rezerwat przyrody „Romanka”
- Romanka (1366 m n.p.m.)
- Schronisko PTTK na Hali Boraczej (854 m n.p.m.)
- Schronisko PTTK na Hali Lipowskiej (1324 m n.p.m)
- Schronisko PTTK na Hali Miziowej (1330 m n.p.m.)
- Schronisko PTTK na Hali Rysianka (1320 m n.p.m.)
- Siodło Bończy (ok. 1718 m n.p.m.)
- Sokolica (1367 m n.p.m.)
- Trzy Kopce w Beskidzie Żywieckim (1216 m n.p.m.)
- Wieża widokowa "Beskidzki Raj" w Stryszawie
- Wieża widokowa na Mosornym Groniu
- Wodospad na Mosornym Potoku w Zawoi
- Wodospad Roztoki
- Wodospad w Sopotni Wielkiej
- Żywiecki Park Krajobrazowy
