Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Bielsku-Białej

Gotycki kościół został wzniesiony w II poł. XIV w. Jest najstarszym obiektem sakralnym na terenie Bielska-Białej i jednocześnie jednym z nielicznych tego typu obiektów na Śląsku Cieszyńskim. Na uwagę zasługuje bogate wnętrze reprezentujące różne style.

Kościół pw. św. Stanisława BM jest kościołem parafialnym rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do diecezji bielsko-żywieckiej (dekanat Bielsko-Biała II – Starobielski).

Kościół jest niedużym obiektem jednonawowym, orientowanym, zbudowanym z kamienia łamanego i cegły, ze szkarpami podporowymi i oknami z maswerkami oraz ostrołukowymi gotyckimi oknami. Jest to typowy wiejski kościółek o skromnej architekturze. Wysoka wieża o wysokości 25 m kryje dzwon z 1555 r.

Surowy w swoim zewnętrznym wyglądzie kościół zachwyca swoim niezwykle bogatym wnętrzem. Składa się na niego m.in.:

• gotycki tryptyk pochodzący z początku XVI w., malowany olejem na drzewie lipowym. W jego części środkowej znajduje się scena tzw. „Sancta Conversatione,” czyli Świętej Rozmowy – Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Mikołaja i św. Stanisława. Na skrzydłach ołtarza znajduje się osiem scen z życia św. Stanisława;

• polichromie datowane na XIV/XVI w., z których najcenniejszą jest polichromia gotycka z końca XIV w. odkryta we fragmentach, przedstawiająca sceny z życia Chrystusa oraz postacie świętych i Matki Boskiej. Namalowana została prawdopodobnie przez śląskich artystów z Nysy pod wyraźnym wpływem tzw. trzeciego stylu malarstwa czeskiego. Składa się z następujących przedstawień:

  • w apsydzie postacie sześciu aniołów z atrybutami Męki Pańskiej, czterech nieokreślonych biskupów oraz czterech świętych – Szczepana, Wacława, Wawrzyńca i Zygmunta,

  • u góry na ścianie północnej sceny: Pojmanie Chrystusa oraz Zwiastowanie NMP,

  • na ścianie południowej: Niesienie Krzyża, Złożenie do grobu, Zmartwychwstanie oraz postacie czterech świętych – Barbary, Doroty, Elżbiety i Katarzyny,

  • na łuku tęczowym postacie Matki Boskiej i św. Weroniki, św. Salomei i Franciszka z Asyżu,

Pozostałe polichromie pochodzą z epoki renesansu i baroku.

• pięcioboczne prezbiterium ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, które należy uznać za najcenniejszą część budowli. Pola między żebrami wypełnione są renesansowymi malowidłami.

Na uwagę wewnątrz świątyni zasługują ponadto odkryte w ostatnich latach na łuku tęczowym sceny figuralne z XVI w.: „Męczeństwo św. Urszuli i jej towarzyszek płynących statkiem po Renie z rąk Hunów” oraz „Walka św. Jerzego ze smokiem”. Cenne są także gotyckie drzwi do zakrystii, rokokowy chór muzyczny, kamienna chrzcielnica oraz obrazy Drogi Krzyżowej z czasów przebudowy w latach 1830–1833.

Kościół otacza stary cmentarz, powstały prawdopodobnie wraz z kościołem w XIV w., aczkolwiek rzędowy charakter dawnych pochówków świadczyć może o jego dłuższej historii.

Starobielski kościółek jest niewątpliwie jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych całego województwa śląskiego. Jego długa historia sięgająca czasów dawnego średniowiecza w połączeniu z pięknem architektury i wyposażenia jego wnętrza sprawiają, iż obiekt ten powinien się znaleźć na trasie zwiedzania każdego turysty odwiedzającego Bielsko-Białą.

Źródło: peuk.fiiz.pl