Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Bielsku-Białej

Kościół pw. św. Stanisława BM jest kościołem parafialnym rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do diecezji bielsko-żywieckiej (dekanat Bielsko-Biała II – Starobielski).

Kościół jest niedużym obiektem jednonawowym, orientowanym, zbudowanym z kamienia łamanego i cegły, ze szkarpami podporowymi i oknami z maswerkami oraz ostrołukowymi gotyckimi oknami. Jest to typowy wiejski kościółek o skromnej architekturze. Wysoka wieża o wysokości 25 m kryje dzwon z 1555 r.

Surowy w swoim zewnętrznym wyglądzie kościół zachwyca swoim niezwykle bogatym wnętrzem. Składa się na niego m.in.:

• gotycki tryptyk pochodzący z początku XVI w., malowany olejem na drzewie lipowym. W jego części środkowej znajduje się scena tzw. „Sancta Conversatione,” czyli Świętej Rozmowy – Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Mikołaja i św. Stanisława. Na skrzydłach ołtarza znajduje się osiem scen z życia św. Stanisława;

• polichromie datowane na XIV/XVI w., z których najcenniejszą jest polichromia gotycka z końca XIV w. odkryta we fragmentach, przedstawiająca sceny z życia Chrystusa oraz postacie świętych i Matki Boskiej. Namalowana została prawdopodobnie przez śląskich artystów z Nysy pod wyraźnym wpływem tzw. trzeciego stylu malarstwa czeskiego. Składa się z następujących przedstawień:

  • w apsydzie postacie sześciu aniołów z atrybutami Męki Pańskiej, czterech nieokreślonych biskupów oraz czterech świętych – Szczepana, Wacława, Wawrzyńca i Zygmunta,

  • u góry na ścianie północnej sceny: Pojmanie Chrystusa oraz Zwiastowanie NMP,

  • na ścianie południowej: Niesienie Krzyża, Złożenie do grobu, Zmartwychwstanie oraz postacie czterech świętych – Barbary, Doroty, Elżbiety i Katarzyny,

  • na łuku tęczowym postacie Matki Boskiej i św. Weroniki, św. Salomei i Franciszka z Asyżu,

Pozostałe polichromie pochodzą z epoki renesansu i baroku.

• pięcioboczne prezbiterium ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, które należy uznać za najcenniejszą część budowli. Pola między żebrami wypełnione są renesansowymi malowidłami.

Na uwagę wewnątrz świątyni zasługują ponadto odkryte w ostatnich latach na łuku tęczowym sceny figuralne z XVI w.: „Męczeństwo św. Urszuli i jej towarzyszek płynących statkiem po Renie z rąk Hunów” oraz „Walka św. Jerzego ze smokiem”. Cenne są także gotyckie drzwi do zakrystii, rokokowy chór muzyczny, kamienna chrzcielnica oraz obrazy Drogi Krzyżowej z czasów przebudowy w latach 1830–1833.

Kościół otacza stary cmentarz, powstały prawdopodobnie wraz z kościołem w XIV w., aczkolwiek rzędowy charakter dawnych pochówków świadczyć może o jego dłuższej historii.

Starobielski kościółek jest niewątpliwie jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych całego województwa śląskiego. Jego długa historia sięgająca czasów dawnego średniowiecza w połączeniu z pięknem architektury i wyposażenia jego wnętrza sprawiają, iż obiekt ten powinien się znaleźć na trasie zwiedzania każdego turysty odwiedzającego Bielsko-Białą.

Źródło: peuk.fiiz.pl