Przełęcz Karkoszczonka

Przełęcz Karkoszczonka (723 m n.p.m.) to jedno z najważniejszych i najbardziej uczęszczanych przejść w Beskidzie Śląskim. Położona między Trzema Kopcami a Beskidkiem, stanowi naturalne i historyczne połączenie Szczyrku z Brenną oraz jedno z najniższych miejsc w głównym wododziale Karpat w tym rejonie.

Geograficzne znaczenie i połączenia

Karkoszczonka to kluczowy punkt w topografii Beskidu Śląskiego – najniższe miejsce na granicy dorzeczy Wisły (Brennicy) i Soły (Żylicy), poza Bramą Wilkowicką. Dzięki temu od wieków służy jako dogodne przejście przez góry. Przez przełęcz przebiega granica administracyjna między Szczyrkiem a Brenną oraz naturalna granica językowa i kulturowa, oddzielająca region żywiecki od śląskiego.

Jak dojść na Karkoszczonkę

Na przełęcz prowadzą dwa główne podejścia: od wschodu ze Szczyrku przez dolinę Wilczego Potoku (Biła) oraz od zachodu z Brennej Bukowej doliną potoku Polczany. Obie trasy są częściowo asfaltowane, lecz nieprzejezdne dla samochodów – chronione przez szlaban i zarządzane przez Lasy Państwowe. Mimo planów otwarcia drogi dla ruchu publicznego, aktualnie pozostaje ona zamknięta.

Trasa na Przełęcz Karkoszczonka z Szczyrku

Trasa na Przełęcz Karkoszczonka z Brennej

Pochodzenie nazwy i tradycje

Dzisiejsza nazwa „Karkoszczonka” pochodzi od słowa „karkosze”, oznaczającego gałęzie świerkowe, używane kiedyś przez pasterzy. W przeszłości funkcjonowała nazwa „Skałka”, a przełęcz miała również znaczenie graniczne – rozdzielała różne państwa, województwa, diecezje i grupy etnograficzne.

Turystyka i atrakcje w okolicy

Bezpośrednio przy przełęczy znajduje się schronisko Chata Wuja Toma, popularne wśród turystów szukających odpoczynku i regionalnej kuchni. Karkoszczonka to także węzeł szlaków turystycznych:

• szlak żółty do Brennej Bukowej (1 h 45 min)

• szlak żółty do Szczyrku Centrum (50 min)

• szlak czerwony na Klimczok (1 h)

• szlak czerwony na przełęcz Salmopolską (2,5 h), dalej na Malinowską Skałę (4 h)

Karkoszczonka dziś – spokojna alternatywa dla zatłoczonych szlaków

Dzięki swojej dostępności i spokojnemu charakterowi, Karkoszczonka to idealne miejsce na rodzinne spacery, wypady piesze i rowerowe oraz poznawanie przyrody i historii regionu. Przełęcz zachowała swój tradycyjny, niekomercyjny charakter, co czyni ją jedną z bardziej autentycznych atrakcji Beskidu Śląskiego.