Opera Śląska w Bytomiu

Opera Śląska w Bytomiu stanowi od 75 lat chlubę i dumę śląskiego społeczeństwa. Jej siedzibą jest piękny, zabytkowy, ponad 100-letni neoklasycystyczny gmach teatru miejskiego, zbudowany w latach 1899–1901 wg projektu berlińskiego architekta Aleksandra Boehma. Od początku swojego istnienia służy on sztuce teatralnej. Z organizacyjnego punktu widzenia, Opera Śląska jest wojewódzką samorządową instytucją kultury, do zadań której należy współtworzenie i upowszechnianie kultury muzycznej poprzez opracowywanie i wystawianie spektakli operowych i baletowych w oparciu o zawodowych realizatorów i wykonawców.

Za oficjalną datę utworzenia Opery Śląskiej przyjmuje się dzień premiery „Halki” Stanisława Moniuszki (14 czerwca 1945 r.), którą wystawił zespół utworzony i kierowany przez artystę Adama Didura. W okresie pierwszych miesięcy uformował się pod jego pieczą krąg solistów złożony z utalentowanych młodych artystów. W tym czasie Opera Śląska została wzmocniona przez znaczną część zespołów repatriowanej Opery Lwowskiej.

W kolejnych latach bytomski teatr zyskał sobie opinię pierwszej sceny operowej w kraju oraz tytuł „kuźni talentów”. W Bytomiu debiutowali m.in.: Bogdan Paprocki, Romuald Tesarowicz, Anna Lorenc, Jolanta Wrożyna, Wiesław Ochman (także jako reżyser).

Opera w ciągu swojego istnienia zorganizowała około 250 premier oper i baletów. Zaprezentowano dzieła polskie obejmujące całokształt dorobku operowego Moniuszki, utwory Szymanowskiego, Różyckiego, Rudzińskiego, Maklakiewicza, Świdra, Twardowskiego i Bairda. Ponadto repertuar obejmuje znaczną liczbę oper Mozarta, najważniejsze dzieła Verdiego, niemal całą twórczość Pucciniego, wiele dzieł reprezentatywnych dla XX w., m.in. światową prapremierę opery „Muzeum Histeryczne Mme Eurozy” autorstwa interdyscyplinarnego twórcy – Piotra Szmitke.

Scena słynie również z koncertów galowych transmitowanych w radiu i telewizji – Opera Śląska jako pierwsza dokonała bezpośredniej transmisji radiowej spektaklu „Halka” w święta Bożego Narodzenia 1945 r. Również jako pierwszy polski teatr została uhonorowana „Złotą Płytą”, a potem „Platynową Płytą” (w 2003 r.) za nagranie opery Giuseppe Verdiego „Nabucco” na CD.

Od pierwszych lat istnienia opera prezentuje także dzieła baletowe – na scenie bytomskiej odbyła się pierwsza w Polsce po 1945 r. premiera baletu „Pan Twardowski” w realizacji Stanisława Miszczyka.

Od początków swojej działalności zespół opery podejmował się występów w objeździe (w salach widowiskowych oraz w plenerze), zgodnie z ideą twórcy, by upowszechniać sztukę operową w terenie. Opera Śląska stale gości na scenach macierzystego regionu, a także w dalszych miastach Polski. Mapa podróży po Polsce powiększa się o coraz to nowe adresy. Liczba spektakli granych poza siedzibą wzrosła w ciągu 10 lat o ponad 15 tysięcy.

Opera Śląska znana jest również poza granicami kraju. Jako pierwszy polski teatr prezentowała swój repertuar za granicą, m.in. w Niemczech i we Włoszech, Holandii, Belgii i Danii, Francji, Hiszpanii, na Ukrainie i w Czechach, jak również w USA.

Bieżący repertuar to około 30 tytułów, w tym obok standardowych pozycji, są dzieła niezwykle ambitne jak: „Don Giovanni”, „Gioconda”, „Eugeniusz Oniegin”, „Tannhauser”, „Aida”, „Carewicz”, „Córka źle strzeżona” i „Don Kichot”, którego premiera uświetniła otwarcie nowej sali baletowej, wybudowanej po pożarze, który strawił poprzednią w 2000 r., „Borys Godunow”, „Wesoła wdówka”, „Muzeum Histeryczne Mme Eurozy” – opera autorska Piotra Szmitke, „Carmen”, bajka baletowa „Kot w Butach”, „Nabucco”, „Orfeusz i Eurydyka”, „Łucja z Lammermoor” oraz najnowsze spektakle – „Carmina burana”, „Manru”, operetta mixta – „Piękna Helena i inne”, „Romeo i Julia” i „Straszny dwór”.

W 2005 r. w budynku filharmonicznym opery otwarta została nowa sala koncertowa im. Adama Didura mieszcząca 176 miejsc siedzących. Odbywają się w niej imprezy kameralne, małe formy muzyczne, koncerty symfoniczne, uroczystości jubileuszowe i inne.

Opera Śląska poszczycić się może znakomitą pozycją wydawniczą – albumem „Pół wieku Opery Śląskiej 1945–2000” pod redakcją Tadeusza Kijonki. Na 528 stronach w efektownym opracowaniu graficznym znajduje się bogato ilustrowana historia Opery Śląskiej, kalendarium najważniejszych wydarzeń, omówienie osiągnięć repertuarowych i solistycznych, mapy i trasy występów na scenach Polski, Europy i świata, wielkie jubileusze i sławne wizyty artystyczne. Łącznie ponad 1000 ilustracji, fotografii w sepii i kolorze.

Źródło: peuk.fiiz.pl